Badania finansowane przez UE wytyczają drogę postępu w zakresie mobilności pacjentów
Partnerzy finansowanego przez UE projektu badawczego pod nazwą "Europa dla pacjentów" (Europe for Patients - e4p) opublikowali wyniki badań mobilności pacjentów, poparte dowodami naukowymi, wskazujące na brak wspólnej praktyki w tej dziedzinie. Publikacja zatytułowana "Patient Mobility in the European Union: Learning from Experience" ("Mobilność pacjentów w Unii Europejskiej: ucząc się na doświadczeniach") jest jednym z pierwszych rezultatów realizacji ukierunkowanego na kwestie polityczne priorytetu badawczego szóstego programu ramowego (6. PR) w dziedzinie ochrony zdrowia. W projekcie e4p, uruchomionym w 2004 r., bierze udział multidyscyplinarny zespół z Belgii, Estonii, Irlandii, Włoch, Słowenii, Hiszpanii i Wielkiej Brytanii, z zamiarem przeanalizowania aktualnego charakteru mobilności pacjentów ponad narodowymi granicami w UE. Analiza dokonywana jest z różnych perspektyw - pod względem regulacji prawnych, polityki ochrony zdrowia, badań usług zdrowotnych i zarządzania ochroną zdrowia. Projekt jest jedną z pierwszych inicjatyw wspieranych w ramach działania "naukowe wsparcie polityki" 6. PR. Bodźcem dla tego przedsięwzięcia, jak wyjaśniają przedstawiciele konsorcjum projektu, jest potrzeba zapewnienia podstaw naukowych. Politycy UE także potrzebują dowodów naukowych, które pozwolą im na podejmowanie wspólnych i skoordynowanych działań ułatwiających europejskim obywatelom czy pacjentom korzystanie ze zwiększonej mobilności w Europie. W dalszej części publikacji zawartych jest szereg studiów przypadków ilustrujących zakres mobilności pacjentów obserwowanej między opisywanymi krajami, jej skalę i charakter, przyczyny jej istnienia, czynniki, które ułatwiają bądź utrudniają mobilność oraz potencjalny wpływ na dane systemy opieki zdrowotnej. Okazuje się, że opieka transgraniczna jest organizowana, zarządzana i finansowana na wiele różnych sposobów. Na przykład w regionach turystycznych często spotyka się pacjentów posługujących się formularzami E111 i E121, a od niedawna nową europejską kartą ubezpieczenia zdrowotnego. Jednakże wyraźnie widoczne jest, że procedury te w praktyce nie zawsze działają tak skutecznie, jak powinny, zarówno w przypadku pacjentów, jak i usługodawców. W badaniu podkreślono sytuacje, w których świadczący usługi zdrowotne nie akceptują formularzy i żądają, aby pacjenci płacili z własnej kieszeni. Analiza niemieckiego przypadku dowiodła, że często przytrafia się to niemieckim turystom, na przykład w Holandii. Hiszpańskie placówki opieki zdrowotnej nie odnoszą żadnych wymiernych korzyści z kompletowania dokumentów związanych z E111, bowiem zwrot kosztów poniesionych za granicą odbywa się na poziomie krajowym. W konsekwencji w niektórych instytucjach pacjenci proszeni są o uiszczenie zapłaty i ubieganie się o zwrot kosztów na podstawie polisy ubezpieczeniowej wykupionej na czas podróży. Jednakże niektóre instytucje finansowe, takie jak niemieckie fundusze ubezpieczeń zdrowotnych, zaczęły już zawierać umowy w usługodawcami w regionach turystycznych za granicą, na przykład z niemieckimi lekarzami mieszkającymi na Majorce. Jak twierdzą autorzy publikacji, jest to szczególnie interesujące, ponieważ tworzy precedens dla bezpośrednich kontaktów ubezpieczycieli z praktykującymi lekarzami bez pośrednictwa niemieckiego związku lekarzy. Może to mieć potencjalny wpływ na mechanizmy zarządzania obowiązujące w Niemczech i nie będzie to pierwszy przypadek, gdy rozwiązania wprowadzone w celu ułatwienia transgranicznej opieki medycznej stymulują zmiany w polityce krajowej. Choć takie dwustronne porozumienia o współpracy są godne polecenia, autorzy publikacji przekonują, że w celu usprawnienia zarządzania mobilnością pacjentów na terytorium UE państwa członkowskie powinny opracować zbiór wspólnych zasad. Uwzględniałyby one lepsze zrozumienie sił rynkowych, jak również budowanie zaufania pacjentów i angażowanie ich w planowanie usług zdrowotnych. "Zestawienie praktycznych doświadczeń zbiega się z interesującą debatą polityczną nad ochroną zdrowia i rolą Unii Europejskiej, szczególnie w świetle agendy lizbońskiej i dyskusji nad społecznymi konsekwencjami rynku wewnętrznego UE", pisze w przedmowie do publikacji Octavi Quintana, dyrektor Dyrekcji ds. Zdrowia w DG ds. Badań Naukowych Komisji Europejskiej. Patrząc w przyszłość, Komisja proponuje uwzględnienie w kontekście siódmego programu ramowego (7. PR) szerzej zakrojonych badań nad optymalizacją świadczenia usług zdrowotnych na rzecz europejskich obywateli. Badania te będą koncentrowały się na aspektach praktycznych i wdrożeniowych, takich jak przełożenie wyników badań klinicznych na praktykę kliniczną, jakość, efektywność i solidarność systemów opieki zdrowotnej, promocja zdrowia i zapobieganie chorobom, opracowywanie leków na podstawie dowodów naukowych oraz lepsze i właściwe wykorzystanie nowych metod i technologii leczenia.
Kraje
Belgia, Estonia, Irlandia, Włochy, Słowenia, Zjednoczone Królestwo