Europejski satelita wykrywa "wielkie kule ognia"
Satelita XMM Newton X-Ray, wystrzelony przez Europejską Agencję Kosmiczną, pomógł międzynarodowemu zespołowi badaczy wykryć ogromną, podobną do komety kulę gazu, która pędzi przez odległą gromadę galaktyk z prędkością ponad 750 km na sekundę. "Kula ognia" ma szerokość trzech milionów lat świetlnych, co sprawia, że jest to zdecydowanie największy zidentyfikowany dotychczas obiekt tego rodzaju. Dla porównania, średnica naszej galaktyki - Drogi Mlecznej - wynosi zaledwie 100 000 lat świetlnych. Naukowców interesuje rolą, jaką tego rodzaju kule gazu odgrywają w procesie formowania i rozwoju obiektów we Wszechświecie. - Prawdopodobnie jest to potężny "moduł konstrukcyjny" dostarczany do jednej z największych skupisk galaktyk, jakie znamy - sugeruje dr Alexis Ginoguinov, adiunkt fizyki na Wydziale Fizyki w University of Maryland w USA oraz naukowiec związany z Instytutem Maxa Plancka zajmującym się fizyką kosmiczną w Garching w Niemczech. Potężna kula gazu została wykryta w Abell 3266 - gromadzie galaktyk złożonej z setek galaktyk i z olbrzymich ilości gorącego gazu. Gromada ta z kolei stanowi część supergromady Horologium-Reticulum - jednej z największych gromad galaktyk na niebie południowym. Wykorzystując dane z satelity, naukowcy są w stanie szczegółowo zaobserwować, w jaki sposób gaz oddziela się od jądra komety, by uformować długi warkocz zawierający drobiny zimniejszego gazu o większej gęstości. - Ciemna materia działa jak klej grawitacyjny, dzięki któremu kula gazu trzyma się jako całość. Lecz w miarę, jak pędzi ona poprzez gromadę galaktyk, dochodzi do "walki", w której ostatecznie zwycięża gromada galaktyk, rozrywając tę kulę i rozpraszając gaz, który być może pewnego dnia wytworzy gwiazdę i spowoduje rozwój galaktyki w ramach danej gromady - wyjaśnił profesor Mark Henriksen z University of Maryland. Misja satelity XMM-Newton X-ray, należącego do ESA, rozpoczęła się w grudniu 1999 r. Dzięki potężnym lustrom, pomaga on rozwiązywać wiele zagadek na temat najbardziej aktywnych zjawisk zachodzących we Wszechświecie.