Niedostatki systemu edukacji odpowiadają za brak zainteresowania młodych ludzi naukami ścisłymi, twierdzą brytyjscy liderzy biznesu
Zbyt wielu młodych ludzi w Wielkiej Brytanii odwraca się od nauk ścisłych i technologii z powodu niedostatków systemu edukacji, stwierdzili przedstawiciele Konfederacji Przemysłu Brytyjskiego (CBI). Ostrzegają oni, że z powodu "okrojonego" programu nauczania nauk ścisłych, braku nauczycieli specjalistów oraz "mało inspirujących" karier zawodowych traci się tysiące potencjalnych naukowców. Powoduje to erozję brytyjskiej bazy naukowej światowej klasy i dokonuje się w czasie, kiedy na arenie międzynarodowej pojawiają się nowi konkurenci, a tradycyjni rywale stają się coraz silniejsi. W oświadczeniu opublikowanym 14 sierpnia przedstawiciele CBI mówią, że problem zaczyna się w szkole średniej, a następnie odbija się na dalszym etapie systemu edukacji. Z ostatnich danych wynika to samo, wskazują one, że liczba uczniów przygotowujących się do matury (egzaminy "A-level" zdawane zwykle w wieku 18 lat) z fizyki spadła o 56 procent w ciągu 20 lat. W tym samym okresie liczba uczących się chemii do matury spadła o 37 procent. W ciągu ostatnich dziesięciu lat liczba absolwentów studiów wyższych z dyplomem w dziedzinie fizyki, inżynierii lub technologii również gwałtownie spadła, jako odsetek całości, o jedną trzecią - było tylko 32 000 absolwentów takich studiów w 2005 r. W tym samym czasie wzrosła liczba miejsc pracy dla chemików, fizyków, inżynierów i techników laboratoryjnych i ocenia się, że do 2014 r. w Wielkiej Brytanii będzie trzeba znaleźć 2,4 miliona nowych ludzi posiadających takie umiejętności w celu sprostania oczekiwanemu zapotrzebowaniu. - Pracodawcy coraz częściej wyrażają zaniepokojenie długotrwałym spadkiem osób uczących się fizyki, chemii i matematyki na poziomie maturalnym oraz skutków tego dla tych przedmiotów oraz nauk inżynieryjnych na wyższych uczelniach. Obserwują oni, po pierwsze, młodych ludzi kończących szkoły i studia wyższe szukających pracy i patrzą, na ile odpowiadają oni ich potrzebom - i coraz częściej szukają absolwentów za granicą - powiedział dyrektor generalny CBI Richard Lambert. Zdaniem Richarda Lamberta, problem tkwi w nauczycielach, a nie w uczniach, którzy, jak powiedział, ciężko pracują, żeby uzyskać jak najlepsze stopnie przewidziane w obecnie obowiązującym systemie. - Jest oczywiste, że potrzebujemy więcej wyspecjalizowanych nauczycieli, mogących przekazać swój entuzjazm do nauk ścisłych i rozpalić wyobraźnię uczniów oraz przekonać ich do uczenia się tych podstawowych dyscyplin na wyższym poziomie. Nauczyciele nie będący specjalistami w tych dziedzinach przyznają się do braku pewności siebie, braku fachowej wiedzy i odpowiedniego przygotowania do uczenia przedmiotów ścisłych. Jest mniej prawdopodobne, że wyjdą oni poza podstawowe wymagania programowe i rozbudzą u uczniów zainteresowanie tymi naukami. W takiej sytuacji mniejsza liczba uczniów kontynuuje naukę danego przedmiotu na poziomie maturalnym albo wybiera przedmioty wymagające mniej nauki, uważane za łatwiejsze, twierdzą przedstawiciele CBI. W raporcie przedstawionym niedawno brytyjskiej Izbie Lordów szacuje się, że jedna czwarta brytyjskich szkół średnich nie ma odpowiednio wykształconego nauczyciela fizyki. Tylko jeden na pięciu nauczycieli przedmiotów ścisłych ma specjalistyczne kwalifikacje do uczenia fizyki, a jeden na czterech nauczycieli chemii ma specjalistyczne kwalifikacje do uczenia tego przedmiotu. Przedstawiciele CBI zwracają także uwagę na liczbę wolnych miejsc pracy dla nauczycieli matematyki i przedmiotów ścisłych, która, jak twierdzą, jest o 50 procent wyższa niż w przypadku jakiegokolwiek innego przedmiotu. Co więcej, oczekuje się, że co trzeci nauczyciel fizyki przejdzie na emeryturę w ciągu najbliższych 10 lat, zaś co najmniej połowa nowych nauczycieli nauk ścisłych odejdzie z zawodu w ciągu pięciu lat z powodu przeciążenia obowiązkami zawodowymi, złego zachowania uczniów i niskich płac. Rząd brytyjski stara się rozwiązać problem wprowadzając system stypendiów szkoleniowych dla nauczycieli przedmiotów ścisłych i zachęty finansowe w postaci oferowanych na starcie wysokich zarobków. I mimo iż liczba nauczycieli matematyki i przedmiotów ścisłych wzrasta, choć bardzo powoli, potrzeba jeszcze wielu działań, aby ta kwestia stała się priorytetem, twierdzą przedstawicieli CBI. - Zawód powinien stać się bardziej atrakcyjny w kryteriach wyboru kariery zawodowej, opinia o nim i prestiż muszą wzrosnąć. Przedstawiciele CBI wyrażają się także krytycznie o programach nauczania obowiązujących w szkołach średnich, które, według nich, częściowo są przyczyną tego, że niewielu uczniów wybiera nauki ścisłe na studiach. Ponad trzy czwarte uczniów uczy się w systemie "Double Award Science" (przedmioty ścisłe podwójnie premiowane), co, według CBI, powoduje, że na trzy dyscypliny naukowe przeznacza się czas normalnie przewidziany dla dwóch, a nie dla trzech odrębnych przedmiotów. "Może to spowodować, iż nastolatki będą kiepsko przygotowane do matury, a brak umiejętności praktycznych wychodzi często na uczelniach wyższych, gdzie wielu wykładowców musi organizować kursy wyrównawcze" - czytamy w oświadczeniu. Przedstawiciele CBI przekonują, że wszystkie dzieci powinny mieć prawo wyboru uczenia się tych trzech przedmiotów jako odrębnych. Apelują oni do rządu, który zamierza do 2008 r. wprowadzić taką możliwość, aby rozpocząć ten proces wcześniej. "W nauczaniu wszystkich przedmiotów ścisłych należy przeznaczyć więcej czasu na uczenie umiejętności technicznych i praktycznych - w proponowanej nowej wersji systemu 'Double Award Science' może udałoby się to osiągnąć, ale należy to jeszcze udowodnić". W oświadczeniu apeluje się także o zapewnienie młodym ludziom lepszego poradnictwa zawodowego związanego z naukami ścisłymi, w tym również przedstawiającego im obiecujące możliwości związane z tymi dziedzinami. - Musimy zburzyć stereotypy związane z naukami ścisłymi i przedstawiać je jako atrakcyjne i pasjonujące, jako "przepustkę" do dającej wspaniałe możliwości kariery zawodowej. Rząd ma czas, żeby zająć się tymi problemami, zanim osiągną one stan krytyczny. Jednak oznacza to, że musi on postawić sobie bardziej ambitne cele, a nie nastawiać się na cele łatwe do osiągnięcia, ale które nie rozwiążą problemów kraju dostatecznie szybko - powiedział Richard Lambert. Według przedstawicieli CBI większe partnerstwo między rządem a przedsiębiorstwami mogłoby być kluczem do zapewnienia uczniom obu płci właściwych informacji o doświadczeniach w pracy i problemach związanych z wyborem zawodu, co pomogłoby im w lepszym uświadomieniu sobie potencjału, jaki może zaoferować świat nauk ścisłych. Zapewniłoby to wiedzę o tym, jak nauki ścisłe łączą się ze szkołą i, co ważniejsze, o nieoczekiwanych drzwiach, jakie może otworzyć wiedza z zakresu przedmiotów ścisłych.
Kraje
Zjednoczone Królestwo