Inauguracja międzynarodowego roku heliofizycznego
W dniu 19 lutego w Wiedniu w Austrii odbyła się oficjalna inauguracja międzynarodowego roku heliofizycznego (MRH) - sponsorowanego przez ONZ programu naukowego upowszechniającego wiedzę o pogodzie w kosmosie i oddziaływaniu Słońca na Układ Słoneczny. Warunki pogodowe w kosmosie powodowane są strumieniem naładowanych cząstek - plazmy - wyrzucanych z górnych warstw atmosfery Słońca. Ten strumień, czyli wiatr słoneczny, umożliwia Słońcu oddziaływanie na wszystkie planetu Układu Słonecznego. Z pogodą w kosmosie wiąże się szereg różnorodnych zjawisk fizycznych, w tym burze i zaburzenia geomagnetyczne, zaburzenia i scyntylacje jonosferyczne, zorza polarna i wzbudzane geomagnetycznie prądy na powierzchni Ziemi. W przeszłości naukowcy badali wiatr słoneczny i wpływ pogody w kosmosie na Ziemię. Obecnie dzięki inauguracji zaplanowanego na rok programu mogą zwiększyć zakres badań. - Pięćdziesiąt lat temu międzynarodowy rok geofizyczny stał się punktem wyjścia do obserwacji Ziemi w przestrzeni kosmicznej. Obecnie międzynarodowy rok heliofizyczny sprawia, że stoimy u progu możliwości badania współzależności w całym Układzie Słonecznym - powiedział Hermann Opgenoorth, szef Działu Misji Badania Układu Słonecznego Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA). Agencja wniesie wkład w międzynarodowy rok heliofizyczny przez udostępnienie danych z kilku swoich sond kosmicznych. Na przykład sonda SOHO monitoruje Słońce w poszukiwaniu oznak gwałtownej aktywności magnetycznej, która mogłaby mieć wpływ na Ziemię. - Prowadzone przez ESA misje kosmiczne w dziedzinie heliofizyki, w szczególności sondy SOHO, Ulysses i Cluster, są kluczowymi elementami sieci sond kosmicznych dostarczających dane do tego typu badań - powiedział Richard Marsden, kierownik misji Ulysses ESA i naukowiec projektu. Instrumenty do badania plazmy umieszczono również na pokładzie satelity Mars Express, Venus Express i sondy Cassini, wysłanej w kierunku Saturna w ramach misji prowadzonej wspólnie z NASA. Oprócz wspierania współpracy naukowej celem zaplanowanego na rok programu jest podniesienie poziomu wiedzy o istotnej zależności między Słońcem i Ziemią poprzez organizację serii imprez o charakterze publicznym. - Sądzę, że gdy ludzie słyszą słowo astronomia jedynie pięć procent z nich ma na myśli związek Słońce - Ziemia. Chciałabym, aby międzynarodowy rok heliofizyczny przyczynił się do wzrostu tego odsetka do co najmniej 10 procent - powiedziała Carine Briand z Obserwatorium Paryskiego, współprzewodnicząca europejskiego komitetu koordynacyjnego MRH. MRH jest elementem zakrojonej na dziesięć lat inicjatywy badań Słońca pod nazwą "International Living With a Star"; bierze w niej udział 27 współpracujących ze sobą agencji kosmicznych z całego świata.