Francuscy pretendenci do fotela prezydenckiego konfrontują poglądy na temat badań
W specjalnym dodatku wyborczym opublikowanym w najnowszym numerze czasopisma "Nature", czołowi kandydaci na prezydenta Francji konfrontują poglądy na temat badań naukowych. Mając na względzie przygotowania Francuzów do głosowania w pierwszej turze wyborów prezydenckich, dziennikarze prestiżowego brytyjskiego pisma wypytują Nicolasa Sarkozy'ego, Ségoulčne Royal i François Bayrou o plany w dziedzinie badań naukowych w ich kraju. Aktualne sondaże wskazują, że te trzy osoby mają przewagę nad pozostałymi sześcioma kandydatami ubiegającymi się o fotel prezydenta. Wszyscy troje wyraźnie stwierdzają, że konieczny jest wzrost środków przeznaczonych na finansowanie badań. Centroprawicowiec Sarkozy przyrzeka dodatkowe 4 miliardy euro na badania i 5 miliardów euro na szkolnictwo wyższe, socjalistka Ségoulčne Royal obiecuje zwiększać finansowanie o 10 procent rocznie przez pięć lat, podczas gdy centrowiec François Bayrou proponuje 5-procentowy wzrost budżetu rocznie przez dziesięć lat. Jednakże - jak wynika z artykułu wstępnego w "Nature" - "przyszły prezydent musi wspierać bardzo potrzebne, ukierunkowane reformy systemu nauki, który opierał się kompleksowym działaniom reformatorskim przez ponad dwa dziesięciolecia." Dziennikarze pytali kandydatów, czy uważają, że nauka francuska jest "poza zasięgiem reform". - Francuskie badania naukowe wymagają uproszczenia, spójności i przejrzystości - odpowiada Royal dodając, że Krajowa Agencja ds. Badań winna sprzyjać wielodyscyplinarności oraz partnerstwu między sektorem publicznym i prywatnym, jak również współpracy międzynarodowej. Sarkozy wskazuje na własną rolę w procesie tworzenia Krajowej Agencji ds. Badań mówiąc, że chciałby wzmocnić jakość jej procedur oceniających i trzykrotnie zwiększyć finansowanie projektów badawczych. Dla Bayrou, nadrzędnym celem byłoby przywrócenie badaniom pozycji priorytetowej w programach politycznych. Kandydatów pytano także o sposób reformowania francuskiego systemu uniwersyteckiego. - Następnego dnia po wyborach będę gotów do uruchomienia gruntownej reformy francuskich uniwersytetów idącej w kierunku przyznania im znacznie większej autonomii - stwierdza Sarkozy mówiąc, że ten nowy zakres samodzielności obejmie uprawnienia do prowadzenia rekrutacji, ustalania wynagrodzeń oraz dywersyfikacji źródeł finansowania. Dla Bayrou priorytetem jest zwiększenie poziomu wydatków na studenta do wielkości średniej określonej przez OECD lub wyższej oraz zmiana sposobu zarządzania uniwersytetami, natomiast Royal wzywa do "racjonalnego, optymalnego wykorzystywania zasobów w oparciu o system ocen" i do tworzenia korzystniejszych warunków dla wszystkich badaczy. W odniesieniu do innowacji, Royal stwierdza, że: "innowacje nie rozwijają się, ponieważ brak jest wsparcia badań podstawowych". Bayrou zapowiada, że wzmocni wydziały transferu technologii w instytutach badawczych i zaproponuje, aby opłaty licencyjne z tytułu patentów były zwolnione od podatku dochodowego w przypadku badaczy mieszkających we Francji. Tymczasem Sarkozy jest zdania, że potencjał innowacyjny jego kraju nie jest wyznaczany przez same zachęty finansowe, lecz przez jakość badań i sposób ich rozpowszechnienia. Wszyscy troje kandydaci poparli Europejską Przestrzeń Badawczą (EPB). Bayrou ubolewał nad tym, że finansowanie przeznaczone na siódmy program ramowy (7PR) nie jest wyższe i domagał się zwiększonego budżetu dla UE, tak aby mogła kontynuować wszystkie swoje polityki i zobowiązania oraz aby "nadała badaniom należną im dynamikę". Sarkozy przyznaje, że EPB ma zasadnicze znaczenie z punktu widzenia tworzenia masy krytycznej badaczy dla dużych projektów, a także z punktu widzenia promowania wybitnych osiągnięć na poziomie europejskim. Ségoulčne Royal domagała się również większych środków finansowych na badania na poziomie UE i zaproponowała, by wydatki publiczne na cele B+R były wyłączone z Paktu Stabilności i Rozwoju. Wyraża także poparcie dla Europejskiej Rady ds. Badań oraz Europejskiej Karty Naukowca. Badania przestrzeni kosmicznej mają we Francji długą tradycję i tutaj również kandydatów poproszono o określenie priorytetów. Dla Bayrou nacisk powinien być położony na "badania podstawowe i eksplorację Wszechświata", jak również na system globalnego monitoringu środowiska i bezpieczeństwa (Global Monitoring for Environment and Security - GMES) i system Galileo. Natomiast Royal przyznaje pierwszeństwo uruchomieniu obserwacyjnych satelitów Ziemi i międzynarodowym programom załogowych lotów kosmicznych. Z kolei Sarkozy wyraża żywe zainteresowanie szerszą współpracą europejską w zakresie badań przestrzeni kosmicznej, z uwzględnieniem czołowej roli Francji. Na pytanie, czy chcieliby dodać coś jeszcze, zarówno Royal, jak i Bayrou podkreślili wagę, jaką ma wywołanie debaty publicznej na temat nauki. - Nauka nie może rozwijać się poza społeczeństwem czy wbrew niemu - zauważa Royal. - Ważne jest, by rozwijać kulturę naukową, a w przypadku społeczeństwa - by zastanawiać się nad kwestiami naukowymi. - Ogół społeczeństwa musi otrzymywać za pośrednictwem mediów pełne informacje na temat postępu naukowego i technicznego - stwierdza Bayrou. - Wtedy całe społeczeństwo odniesie korzyści z debat prowadzonych w sposób w pełni demokratyczny. Dla Sarkozy'ego priorytetem jest wprowadzenie uniwersytetów do pierwszej dziesiątki w rankingu międzynarodowym oraz przyciągnięcie z powrotem do kraju ojczystego naukowców francuskich pracujących za granicą.
Kraje
Francja