Potocnik wzywa do rozpoczęcia modernizacji uczelni
W celu przejścia w kierunku społeczeństwa opartego na wiedzy, europejskie uczelnie muszą rozpocząć proces modernizacji - uważa unijny komisarz ds. nauki i badań naukowych, Janez Potocnik. Przemawiając do uczestników kolokwium francuskiej Konferencji Rektorów Uczelni Wyższych (CPU) w dniu 4 kwietnia w Brukseli, komisarz przychylnie odniósł się do najnowszych zmian w przepisach francuskich, które zwiększają autonomię uczelni. "[Wasze nowe prawo] stanowi odpowiedź na wiele przeszkód zidentyfikowanych w minionych latach przez Komisję, w odniesieniu do których wezwaliśmy państwa członkowskie i uczelnie do działania" - powiedział komisarz Potocnik. "Stanowi ono także przykład dla Europy jako całości, w której potrzebujemy postępu pod względem zwiększenia autonomii naszych uczelni w zakresie realizacji wzajemnie powiązanych misji nauczania, badań naukowych, innowacji i transferu wiedzy". Modernizacja uczelni w skali całej Europy nie jest jednak tak prosta, jak by się wydawało, wymaga też podjęcia wielu ważnych działań. Pierwszym z nich jest zwiększenie liczby kompetentnych naukowców cechujących się dużą mobilnością ponad granicami geograficznymi i między instytucjami, dyscyplinami i sektorami. Zdaniem komisarza, częściowo można tego dokonać w ramach przewidzianej w Procesie Bolońskim reformy programów doktoranckich. "Jakkolwiek zachowana musi być główna misja, jaką jest działalność w zakresie nauczania oraz nauk podstawowych, globalizacja wymaga, by uczelnie odgrywały szerszą rolę w innowacji i rozwoju gospodarczym" - zauważył komisarz Potocnik. Kolejnym imperatywem jest zatem zacieśnienie współpracy z przemysłem oraz zwiększenie wymiany wiedzy ze środowiskiem biznesu. Uczelnie powinny mieć także większą swobodę w określaniu indywidualnych strategii badań naukowych, nauczania, współpracy oraz promocji w wybranych dziedzinach doskonałości. Zdaniem komisarza, otworzyłoby to drogę dla większej różnorodności między instytucjami szkolnictwa wyższego. "Pozwolę sobie wyjaśnić, że nie mówię o modelu jednakowym dla wszystkich. Wręcz przeciwnie, jestem przeciwko standaryzacji i przymusowi". Innym ważnym działaniem byłoby zachęcanie osób w każdym wieku do kontynuowania nauki. "Europa musi zainteresować dużo większą liczbę młodych ludzi studiami i karierą naukową oraz zatrzymać ich u siebie, w szczególności zaś naukowców-kobiety. Uczelnie mają także do odegrania ważną rolę pod względem umożliwienia europejskim pracownikom kształcenia ustawicznego, przedstawiając ofertę szkoleń, na które istnieje zapotrzebowanie przedsiębiorstw oraz społeczeństwa" - zauważył komisarz Potocnik. Jakkolwiek Komisja Europejska nie jest podmiotem bezpośrednio uczestniczącym w modernizacji uczelni, będzie udzielać wsparcia w wielu obszarach, pełniąc funkcję katalizatora tego procesu. W celu realizacji programu modernizacji będzie wymagać od państw członkowskich skoordynowanych działań na rzecz zwiększenia nakładów i stworzenia odpowiednich ram, które wspierać będą większą autonomię uczelni oraz rozliczalność. Same uczelnie proszone będą o dokonanie strategicznych wyborów oraz przeprowadzenie wewnętrznych reform. Ze swej strony, Komisja wspierać będzie dialog na temat polityki oraz "wzajemne uczenie się". Na niektóre z tych obszarów dodatkowo zwrócono uwagę w opublikowanej w ubiegłym roku Zielonej Księdze w sprawie Europejskiej Przestrzeni Badawczej (EPB). Dokument ten został poddany intensywnej analizie przez wszystkie zainteresowane strony, w tym także uczelnie. W roku 2008, jako uzupełnienie debaty i konsultacji, Komisja przyjmie pięć inicjatyw: - ramy pomagające państwom członkowskim w opracowywaniu wspólnych programów publicznych badań naukowych. Działania te realizowane będą na zasadzie dobrowolności, umożliwiając "zmienną geometrię"; - partnerstwo na rzecz paszportu naukowca europejskiego w celu poprawy mobilności i rozwoju kariery naukowej; - stosowne ramy prawne na rzecz paneuropejskich infrastruktur badawczych; - zalecenie Komisji oraz "kodeks praktyki" w zakresie zarządzania prawami własności intelektualnej w publicznych badaniach naukowych; - wspólna strategia międzynarodowej współpracy naukowo-technologicznej przeznaczona dla Wspólnoty i państw członkowskich. "Wszystkie z nich będą mieć znaczenie dla europejskich uczelni i zwiększą możliwości waszego sukcesu. Dlatego zachęcam was do wykorzystania ich" - podkreślił komisarz Potocnik.
Kraje
Francja