Nagrody sieci EUREKA za innowacje w dziedzinie techniki i ochrony środowiska
Tegoroczne nagrody sieci EUREKA - Lynx i Lillehammer przyznano projektom stawiającym czoła współczesnym problemom społecznym takim jak zagrożenie terroryzmem i zanieczyszczenia motoryzacyjne. Laureatów, z których każdy otrzymał czek na 10 tys. EUR, ogłoszono na konferencji ministerialnej sieci EUREKA w Lublanie w dn. 5 czerwca. Nagrodę Lynx, stanowiącą wyróżnienie za wybitne osiągnięcie technologiczne, zdobyła czeska firma RS Dynamics, która opracowała szybki i niezawodny wykrywacz materiałów wybuchowych. Urządzenie powstało we współpracy z hiszpańską firmą inżynieryjną SENER Ingenieria y Sistemas i potrafi wykrywać mikroskopijne ślady materiałów wybuchowych na bagażu, ubraniach, laptopach, telefonach komórkowych, banknotach oraz dokumentach tożsamości. Do tego celu wykorzystywany jest przypominający igłę instrument, który wnika w rogi i zagięcia przedmiotów. Następnie igła umieszczana jest w skanerze odczytującym wynik w ciągu zaledwie sekundy. Nie ma potrzeby czyszczenia części między poszczególnymi skanowaniami. Te cechy konstrukcyjne powodują, że czeski wykrywacz idealnie nadaje się do stosowania w miejscach takich jak porty lotnicze i dworce kolejowe, w których personel bezpieczeństwa musi w ograniczonym czasie kontrolować nieprzerwany strumień ludzi i bagaży. Przy pomocy wykrywacza można także stwierdzić obecność śladów materiałów wybuchowych w budynkach, pojemnikach, pojazdach kołowych, samolotach i centrach handlowych. Oprócz tego, solidna budowa i odporność na warunki ekstremalne, np. bardzo wysokie temperatury, pozwala stosować urządzenie w operacjach wojskowych na pustyni. Według prezesa RS Dynamics George'a Blaha wykrywacz pod wieloma względami ma przewagę nad konkurencyjnymi produktami. Po pierwsze, w większości urządzeń do wykrywania śladów materiałów wybuchowych zamiast igły stosuje się papier chemicznie obojętny. "Ale papier nie dociera do miejsc takich jak zagięcia i rowki" - powiedział CORDIS News prezes Blaha. Wprawdzie inne urządzenia mogą dawać bardziej precyzyjny odczyt, są one zbyt czułe na interferencję związków chemicznych, czego efektem jest duża liczba fałszywych wyników dodatnich. Czeski wykrywacz radzi sobie z tym problemem dzięki szybkiemu systemowi wstępnej separacji, który usuwa substancje chemiczne, np. pochodzące z zapachu człowieka. "Ponieważ wykrywacz nie jest czuły na obecność zakłócających substancji chemicznych, jego wyniki mogą być dokładniejsze" - tłumaczy prezes Blaha. Pośród innych zalet figuruje możliwość zdalnego sterowania oraz obsługi przy pomocy różnych systemów operacyjnych, zarówno Windows, jak i Linux. Czeski wykrywacz kosztuje 33 tys. EUR i spotkał się ze sporym zainteresowaniem. Obok zamówień z Bliskiego Wschodu, Japonii i Indii RS Dynamics nawiązała współpracę z dużym brytyjskim dystrybutorem, który ma wielu partnerów lokalnych. Z kolei tegoroczną nagrodę Lillehammer, przyznawaną za osiągnięcia przynoszące wybitne korzyści dla środowiska, otrzymała holendersko-niemiecka spółka, która opracowała czujnik ciśnienia świecy żarowej, przeznaczony do montażu w dowolnym samochodzie z silnikiem wysokoprężnym i umożliwiający redukcję emisji tlenków azotu (NOx) o 90%. Silnik wysokoprężny działa na zasadzie zapłonu samoczynnego. Paliwo wtryśnięte do cylindra silnika zostaje sprężone pod wysokim ciśnieniem, wskutek czego dochodzi do zapłonu mieszanki powietrza i paliwa. Ta metoda zapłonu paliwa spowodowała, że silniki wysokoprężne stały się ogromnie popularne w Europie - stanowią ponad 40% całego rynku. Ich wadą jest natomiast emisja znacznych ilości cząstek sadzy, wynikająca z niejednorodności mieszanki paliwowej. Oprócz tego, nadmiarowa zawartość tlenu w mieszance podnosi temperaturę zapłonu skutkując wyższym poziomem emisji NOx. Urządzenie skonstruowane przez holenderską firmę Sensata Technologies i niemiecką spółkę BERU składa się z piezorezystywnego czujnika ciśnienia, który zintegrowany jest ze świecą żarową stosowaną do ułatwiania rozruchu silnika wysokoprężnego. Pozwala to kontrolować i optymalizować warunki spalania w cylindrze, zmniejszając znacznie ilość emisji i poprawiając zużycie paliwa. Czujnik jest pierwszym tego rodzaju rozwiązaniem o poziomie niezawodności umożliwiającym produkcję masową. "Nasz czujnik jest jedynym czujnikiem generującym wysokiej jakości sygnał - przemysł motoryzacyjny potrzebuje dokładności, którą ten produkt jest w stanie zapewnić" - powiedział CORDIS News dr Arjan Kölling z Sensata Technologies. Reprezentujący firmę Bernd Last dodał, że "niemal każdy producent samochodów ma program lub jest w przedrozwojowej fazie wprowadzenia czujnika". W ciągu trzech miesięcy czujniki zostaną zamontowane w samochodach demonstracyjnych w USA. Według dr. Arjana Köllinga nagroda EUREKA stanowi wyraz uznania dla krwi, potu i łez przelanych podczas badań i prac nad czujnikiem.
Kraje
Czechy, Niemcy, Hiszpania, Niderlandy