Czy zwierzęta są w stanie zrozumieć siłę symboli?
Ludzie interpretują symbole dzień w dzień, od świateł drogowych po ostrzeżenia na konserwach. Symbole wykorzystujemy także na wyższym poziomie złożoności, np. pieniądze. Korzystając z pieniędzy, banknotów czy monet, naturalnie akceptujemy ukrytą w banknocie lub monecie wartość. Nasz cały system gospodarczy opiera się na naszym zrozumieniu wartości pieniądza. Pytanie: czy zwierzęta także posiadają taką świadomość? Finansowany z funduszy UE na kwotę 37.500 EUR projekt SEDSU dowodzi, że tak - zwierzęta są w stanie bardzo dobrze zrozumieć siłę symboli i pieniądza także. Badanie SEDSU (Etapy ewolucji i rozwój w wykorzystaniu znaków) prowadzone przez CNR, Instytut Nauk Kognitywnych i Technologii, Wydział Prymatologii i Centrum Naczelnych w Rzymie, Włochy, finansowany był w ramach programu NEST (Nowe i pojawiające się nauki i technologie) Szóstego Programu Ramowego (6PR) Unii Europejskiej i zajmował się fundamentalnym pytaniem "Czy zwierzęta potrafią zrozumieć i stosować symbole?" Tradycyjnie przyjmuje się, że to ludzie są "gatunkiem symbolicznym". Być może najbardziej złożonym wyrazem symbolicznych możliwości człowieka są języki i pisma, które powstały. Wedle autorów badania: "Mentalna reprezentacja symboli - obiektów, które w sposób arbitralny reprezentują inne obiekty - ostatecznie doprowadza do pojawienia się języka i z dużym prawdopodobieństwem odegrała rolę decydującą w ewolucji człowiekowatych przodków." Przez lata wydawało się, że tylko u ludzi dokonała się ewolucja w kierunku stosowania symboli. Choć istnieją dowody na to, że niektóre małpy człekokształtne są w stanie stosować symbole, a nawet wyszkolić się w stosowaniu języka, brak jest danych na temat gatunków małp bardziej oddalonych od drzewa genealogicznego człowieka. Dlatego też badanie skoncentrowało się na kapucynkach czubatych, południowoafrykańskim gatunku, który oderwał się od pnia ludzkiego około 35 milionów lat temu. W ramach eksperymentu kapucynki zostały "wciągnięte" w sytuacje wyboru ekonomicznego. Każdemu osobnikowi dano wybór spomiędzy trzech różnych dań zaoferowanych w różnych ilościach. Małpy wybierały żetony reprezentujące prawdziwe pożywienie. Po wybraniu jednego z dwóch żetonów, małpa mogła wymienić go na odpowiadające mu pożywienie. Stwierdzono, że kapucynki przypisały wartość każdemu żetonowi i daniu. Kapucynki były obojętne wobec wyboru pomiędzy jednym Cheerio a dwoma kawałkami parmezanu, zaznaczając w ten sposób, że jeden Cheerio równa się podwójnej wartości jednego kawałka parmezanu. Wybierając spośród żetonów reprezentujących to samo danie, relatywna wartość wzrosła - na przykład kapucynki były obojętne wobec wyboru pomiędzy jednym żetonem Cheerio a czterema żetonami parmezanu. Wyniki wskazują zatem, że kapucynki są rzeczywiście w stanie przypisać wartość symbolom. Jednakże jednocześnie kapucynki cierpią na pewne kognitywne ograniczenia, kiedy przychodzi do rozpracowania znaczenia każdego z symboli. W tym sensie wydają się zachowywać podobnie do małych dzieci. Badania doprowadziły więc do wniosku, że choć kapucynki być może nie osiągną takiego samego poziomu kompetencji symbolicznej jak dorośli ludzie, widać jednak, że gatunki zwierzęce stosunkowo oddalone od homo sapiens także weszły na ścieżkę wykorzystywania i rozumienia symboli.