Kontakty naukowców z mediami przeważnie pozytywne - wg sondażu
Naukowcy i dziennikarze pozostają w dużo lepszych stosunkach, niż mogło by się nam wydawać sądząc po stereotypach, jak wynika z nowego badania opublikowanego w ostatnim numerze dziennika Science. Przeprowadzony w pięciu krajach sondaż wykazał, że kontakty naukowców z mediami są stosunkowo częste, a 57% ankietowanych stwierdziło, iż byli "raczej zadowoleni" z ostatnich doświadczeń ze współpracy z mediami. Dla porównania, zaledwie 6% z nich opisało siebie jako "raczej niezadowolonych" z podobnych doświadczeń. "Poprzednie badania kontaktów nauka-media skupiały się przeważnie na pytaniu dlaczego stosunki naukowców z dziennikarzami są takie trudne" - zauważył profesor Hans Peter Peters z Ośrodka Badawczego Jülich w Niemczech, który przeprowadził badanie. "Nasze wyniki pokazują teraz, że trzeba zmienić pytanie." Ankieterzy przebadali 1.354 naukowców z dziedziny epidemiologii i badań nad komórkami macierzystymi z Francji, Niemiec, Wielkiej Brytanii, Japonii i USA. Naukowców pytano o zakres kontaktów z mediami, pozytywny aspekt tych kontaktów oraz wpływ mediów na ich karierę naukową. Pierwszym zaskoczeniem był stosunkowo wysoki poziom kontaktów z mediami, bowiem prawie dwie trzecie ankietowanych udzieliło przynajmniej jednego wywiadu dziennikarzowi w ciągu ostatnich trzech lat, a prawie z połową z nich przeprowadzono więcej niż pięć wywiadów. Naukowcami, którzy mieli najwięcej kontaktów z mediami były zazwyczaj osoby zajmujące wiodące pozycje w świecie naukowym. "Bycie liderem w świecie naukowym wymaga obecnie gotowości do współpracy z mass mediami" - wyjaśnia profesor Peters. "Innymi słowy budowanie relacji z mediami nie jest sprawą, o której decyduje wyłącznie dany naukowiec. Na niektórych stanowiskach i w pewnych sytuacjach jest to konieczność wynikająca z oczekiwań z zewnątrz." Drugim zaskoczeniem był fakt, iż większość naukowców była zadowolona ze swoich kontaktów z mediami, a jedynie 6% z nich stwierdziło, że byli "raczej niezadowoleni" z ostatniej współpracy z mediami. Przytłaczająca większość zgodziła się również ze stwierdzeniem, że "dziennikarz zadał dobre pytanie", "dziennikarz rzeczywiście słuchał, co mam do powiedzenia" oraz "moje badania zostały dobrze opisane". Natomiast naukowcy nie zgodzili się z większością negatywnych stwierdzeń takich jak "potraktowano mnie bez należnego szacunku", "moja wypowiedź została zniekształcona" oraz "pominięto ważne informacje". Główną motywacją naukowców do kontaktów z mediami było ich dążenie do podniesienia świadomości i zwiększenia zrozumienia nauki wśród szerokiej publiczności. Niemniej niemal wszyscy respondenci wskazali, iż pozostają zaniepokojeni brakiem kontroli nad wynikami ich kontaktów z mediami, w tym 90% wskazało na "ryzyko niepoprawnego cytatu", a 80% podkreśliło "nieprzewidywalność dziennikarzy" jako potencjalny problem. W badaniu sprawdzano również wpływ mediów na karierę naukową. Tutaj niemal połowa odpowiedziała, że praca z mediami miała "raczej pozytywny" wpływ na ich karierę, a jedynie 3% uznała, że wpływ ten był "raczej negatywny". Niewiele różnic zauważono pomiędzy krajami, co badający przypisali międzynarodowemu charakterowi naukowych norm kulturowych i podobnym zapotrzebowaniom strukturalnym w społecznościach o demokratycznym dostępie do wiedzy, co wynika z ośrodkowej funkcji mass mediów w samoregulującym się społeczeństwie. "Nie raz słyszałem opowieści naukowców, jak to ktoś, kogo znają, przeżywa trudne chwile z mediami" - zauważył profesor Steve Miller z University College w Londynie, w Wlk. Brytanii, jeden z autorów raportu. "Dlatego byłem bardzo zaskoczony, kiedy wyniki naszego sondażu pokazały, że tak naprawdę badacze w dziedzinie biomedycyny będący w centrum zainteresowania szerokiej publiczności byli w dużej mierze zadowoleni z własnych relacji z dziennikarzami i prezenterami. Okazało się, iż nie należy dawać wiary przerażającym opowiastkom - dziennikarze nie mają w zwyczaju połykać naukowców na śniadanie" - zażartował. Badanie zostało sfinansowane przez niemieckie Federalne Ministerstwo Edukacji i Badań (BMBF) w ramach inicjatywy badawczej "Wiedza na rzecz procesu podejmowania decyzji - badanie relacji między nauką, polityką a społeczeństwem".