Wiatr przyczyną zmian w cyrkulacji oceanicznej
W epoce żagla wiedza na temat prądów oceanicznych była bezwzględną koniecznością. Zależał od nich bowiem los żeglarzy i całych krajów. W ramach wspólnych badań naukowcy z Niemiec i Hiszpanii ustalili, że nieznaczne zmiany wiatru powierzchniowego wywołują duże zmiany w prądach morskich w północnym Atlantyku. Zmiany te mogą ponosić odpowiedzialność za gwałtowną zmianę klimatu, jaka nastąpiła w ciągu ostatniego zlodowacenia. Wspólnej pracy badawczej naukowców z hiszpańskiego Uniwersytetu Complutense w Madrycie (UCM) oraz Poczdamskiego Instytutu Badań nad Skutkami Zmian Klimatu (Potsdam-Institut für Klimafolgenforschung) specjalną wzmiankę poświęciła Amerykańska Unia Geofizyczna. Pracę opublikowano na łamach prestiżowego czasopisma naukowego "Geophysical Research Letters". W rezultacie przeprowadzonego przez naukowców badania ustalono, że niewielkie zmiany wiatru wiejącego nad powierzchnią morza są kluczowym czynnikiem gwałtownych zmian klimatu, do jakich doszło w ciągu ostatniego zlodowacenia. Wciąż do ustalenia i zrozumienia pozostaje jednak główna przyczyna dla ostatniego okresu glacjalnego. Naukowcami, którzy przeprowadzili badanie byli Marisa Montoya i Anders Levermann. Naukowcy doszli do wspólnego wniosku, że istnieje pewien punkt krytyczny, od którego nieznaczna zmiana w prędkości wiatru morskiego przekłada się na ogromną zmianę w intensywności cyrkulacji wody w Atlantyku. "Jeżeli w sąsiedztwie tego punktu panował klimat lodowcowy, niewielkie zmiany w wietrze mogły w ciągu tego okresu spowodować nagłe i istotne zmiany klimatyczne" - mówi Marisa Montoya. Badanie bazowało na symulacjach klimatycznych maksimum ostatniego zlodowacenia. Oznacza ono okres, w którym pokrywa lodowa osiągnęła maksymalny zasięg - miało to miejsce ok. 21.000 lat temu. Okres ten trwał wiele tysięcy lat, a maksimum zlodowacenia objęło całą Islandię, niemal cały obszar Wielkiej Brytanii (oprócz niewielkiego, wysuniętego najdalej na południe obszaru) oraz całą Europę Północną. Przy pomocy symulacji naukowcy wykazali istnienie punktu przełomowego, po przekroczeniu którego najmniejsze zmiany w prędkości wiatru powodują nieproporcjonalnie większe zmiany w prędkości prądów morskich. Oznacza to, że zmiany prędkości wiatru odegrały ważną rolę w nagłej zmianie klimatu, do jakiej doszło w okresie ostatniego zlodowacenia. Opracowanie symulacji klimatycznych maksimum ostatniego zlodowacenia stanowi jedno z najważniejszych wyzwań dla ekspertów w dziedzinie. Obecnie symulacje takie można porównywać z rekonstrukcjami klimatycznymi opartymi na danych pochodzenia naturalnego, takich jak osady morskie czy najstarsze fragmenty lodu. Dzięki tym symulacjom wszystkie wcześniejsze modele klimatyczne można poddać ocenie przy pomocy metody, która bazuje na innych niż zastosowane w ich konstrukcji parametrach i warunkach. Osiągnięte dzięki temu modelowi wyniki potwierdzają także znaczenie niewielkich zmian oraz pomagają w uzasadnieniu hipotezy dotyczącej mechanizmów fizycznych odpowiedzialnych za zmiany klimatyczne, zaobserwowanych w ramach rekonstrukcji. Aktualnie naukowcy dysponują zarówno symulacjami, jak i rekonstrukcjami klimatycznymi, które wskazują, że zmiany w cyrkulacji oceanicznej w Atlantyku mogły być kluczowym mechanizmem odpowiedzialnym za gwałtowną zmianę klimatu, do jakiej doszło w epoce lodowej.
Kraje
Niemcy, Hiszpania