Wyższa umieralność kur z chowu wolnowybiegowego w okresie przejściowym z bateryjnego chowu klatkowego
Naukowcy ze Szwecji wykazali, że kury z chowu klatkowego ściółkowego, w tym kury z chowu wolnowybiegowego, są bardziej podatne na choroby niż ich odpowiedniki chowane w klatkach, zwłaszcza bezpośrednio po przeniesieniu z systemu bateryjnego. Wyniki opublikowane w czasopiśmie Acta Veterinaria Scandinavica, uzyskane na podstawie badań 914 przemysłowych kur niosek, prowadzonych w latach 2001-2004, są interesujące z punktu widzenia bezpieczeństwa żywności. Jednakże naukowcy podkreślają, że dobre praktyki w zakresie zarządzania, skutecznie poprawiają dobrostan drobiu z chowu wolnowybiegowego. Bateryjny chów klatkowy przyjął się w latach trzydziestych XX wieku jako skuteczny i produktywny sposób na hodowanie drobiu: ułatwiał wybieranie jaj i usuwanie odchodów, a do tego wydawał się zmniejszać pasożytnictwo. Jednakże klatki nie zapewniały ptakom wystarczającej przestrzeni do zaspokojenia naturalnych potrzeb, jak stanie, chodzenie, trzepotanie skrzydłami, przysiadanie na grzędzie czy budowanie gniazda. W odpowiedzi na zainteresowanie społeczne dobrostanem zwierząt, Szwecja przyjęła w 1988 r. ustawę nakładającą obowiązek zmiany z bateryjnego chowu klatkowego kur niosek na bardziej humanitarne warunki, w tym chów wolnowybiegowy i systemy chowu podłogowego na ściółce. UE poszła za przykładem i w 1999 r. przyjęła Dyrektywę Rady Europy (1999/74/WE) wycofującą stopniowo klatki do 2012 r. Jednakże systemy otwarte przyniosły cały szereg odrębnych problemów z dobrostanem. W czasie zmiany z bateryjnego chowu klatkowego liczba przypadków śmiertelnych wśród kur przemysłowych wzrosła na tyle, że uznano konieczność dokładnego zbadania problemu. Naukowcy ze Szwedzkiego Państwowego Instytutu Weterynaryjnego, pod kierunkiem dr Oddvara Fossuma, zbadali próbki tkanek 914 kur ze 172 stad, które otrzymywali przez okres ponad 4 latach, porównując liczbę przypadków śmiertelnych i kanibalizmu (śmierć przez zadziobanie) z warunkami życia kur. Wszystkie próbki pochodziły ze stad w różnych regionach Szwecji, w których wzrosła liczba przypadków śmiertelnych po zmianie warunków chowu. Infekcje bakteryjne (zwłaszcza zakażenie pałeczkami okrężnicy) były najczęstszą przyczyną śmierci, obserwowaną częściej u stad z chowu ściółkowego i wolnowybiegowego. Pasożyty drobiu - ptaszyńce - również występowały powszechnie u kur z chowu wolnowybiegowego i podłogowego. Ptaki z chowu bezklatkowego były również bardziej narażone na obrażenia dziobem: kanibalizm był jedną z głównych przyczyn śmierci kur niosek w systemach podłogowych na ściółce oraz w systemach wolnowybiegowych, kontrolowanych w ramach badań. Kury z chowu podłogowego na ściółce doświadczyły również częstszych infekcji wirusowych. Odkrycie sugeruje, że zdrowie ptaków znacznie się różni w zależności od systemu chowu - ptaki żyjące w systemie ściółkowym i wolnowybiegowym miały więcej problemów zdrowotnych niż kury z chowu klatkowego. Niemniej autorzy podkreślają, że kluczowe znaczenie ma zarządzanie. Bezpieczeństwo produkcji jaj w systemie chowu ściółkowego i wolnowybiegowego, gdzie kury biegają, chowają swoje jaja i dziobią się nawzajem, wymaga innego zestawu priorytetów w zakresie zarządzania aniżeli w przypadku systemów chowu bateryjnego. Działania prewencyjne takie jak biobezpieczeństwo i szczepienia są nieodzowne, a osoby, które stale zajmują się stadami powinny przejść odpowiednie szkolenia. Okres prowadzenia badań ma również duże znaczenie. W czasie zmiany z systemu bateryjnego chowu klatkowego na systemy otwarte (od 2001 do 2004 r.) wielu rolników, których stada były badane, nie miało doświadczenia w prowadzeniu naprzemiennego chowu, który umożliwia zapobieganie chorobom czy zniechęcanie do mściwego dziobania. "Wprowadzono wiele nowych typów wybiegów dla drobiu, a wiedza i doświadczenie w hodowli dużych stad kur niosek na wybiegach były ograniczone" - zauważyli autorzy. "Ptaki hodowane w systemie chowu podłogowego na ściółce i wolnowybiegowego były bardziej podatne na choroby, niemniej można podjąć działania, aby temu zapobiegać" - powiedział dr Fossum. "Zdrowie szwedzkich kur niosek hodowanych w tych systemach poprawia się wraz z nabywaniem doświadczenia przez rolników w zarządzaniu nowymi systemami chowu."
Kraje
Szwecja