Pierwsza wersja genomu neandertalczyka gotowa
Dnia 12 lutego, na dorocznym zjeździe 2009 Amerykańskiego Towarzystwa Postępu Naukowego (AAAS) w Chicago, USA, niemieccy i amerykańscy naukowcy przedstawili gotową, pierwszą wersję genomu neandertalczyka. Naukowcy są przekonani, że informacje pomogą w wyjaśnieniu powiązań między ludźmi a neandertalczykami i rzucą więcej światła na czynniki genetyczne, które umożliwiły szybką migrację ludzi z Afryki około 90.000 lat temu. Neandertalczycy zamieszkiwali wraz ze współczesnymi ludźmi Europę i części Azji przez tysiące lat, aż do czasu kiedy wymarli około 29.000 lat temu. Dzięki temu, że fragmenty DNA mogą przetrwać tysiąclecia, naukowcy są w stanie badać DNA ze skamielin neandertalczyka od 1997 r. Porównując części genomu neandertalczyka z genomem współczesnych ludzi, znaleźli zaskakujące podobieństwa między nimi i doszli do wniosku, że współcześni ludzie i neandertalczycy mogą mieć wspólnego przodka. W ramach ostatnich badań, zespół pod kierunkiem profesora Svante Pääbo ze Stowarzyszenia im. Maxa Plancka, które jako pierwsze dokonało sekwencjonowania mitochondrialnego DNA neandertalczyka w 1997 r., wykorzystał nowe metody do przeprowadzenia sekwencjonowania ponad jednego miliarda fragmentów DNA pochodzących z trzech skamielin neandertalczyka znalezionych w Chorwacji. Dzięki pomocy prywatnego przedsiębiorstwa naukowcom udało się przeprowadzić sekwencjonowanie ponad 3 miliardów fragmentów DNA neandertalczyka, co stanowi ponad 60% całego genomu. Zastosowaną technologię po raz pierwszy wykorzystano w 2006 r. do badania DNA neandertalczyka. Od tamtej pory technikę udoskonalono. Grupa opracowała "biblioteki sekwencyjne" w sterylnych pomieszczeniach, aby zapobiec skażeniu próbek przez DNA zespołu. Ponadto zaprojektowali "znaczniki sekwencyjne DNA", unikalne identyfikatory dołączone do starych molekuł DNA, aby zyskać pewność, że próbki nie są skażone przez inne źródła DNA. Radioaktywnie oznaczone DNA zostało również wykorzystane w czasie procedury sekwencjonowania do zlokalizowania miejsc utraty materiału, co podniosło sprawność procesu. Z uwagi na skuteczność udoskonalonej techniki sekwencjonowania, zapotrzebowanie na materiał znacznie się obniżyło. W sumie wykorzystano mniej niż pół grama cennej skamieliny kości. Większa część sekwencji została ustalona na podstawie próbek kości neandertalczyka z jaskini Vindija w Chorwacji. Zbadano również kilka milionów par zasad neandertalskich z innych miejsc, w tym kości z El Sidron, Hiszpania i z jaskini Mezmaiskaya na Kaukazie. Zbadana została także próbka pochodząca od okazu neandertalczyka znalezionego w 1856 r. w dolinie Neandera w Niemczech, którego wiek szacuje się na 40.000 lat i który posłużył do zidentyfikowania neandertalczyków jako grupy. Naukowcy zbadali błędy w starych sekwencjach DNA i zidentyfikowali te, które można przypisać zmianom zachodzącym z upływem czasu w skamieniałych szczątkach. Następnie rozpoznali, które z fragmentów DNA skamieliny należały do neandertalczyka, a które do mikroorganizmów zasiedlających kości na przestrzeni lat. Następnie wykorzystano nowatorski algorytm komputerowy o wysokim poziomie szczegółowości do uporządkowania fragmentów DNA neandertalczyka, aby można je było porównać z genomem człowieka. Wstępne wyniki sugerują, że neandertalczycy mieli tylko niewielki wkład w różnorodność obserwowaną wśród współczesnych populacji człowieka. Międzynarodowe konsorcjum naukowców planuje zbadanie wielu genów, które są szczególnie interesujące ze względu na ewolucję człowieka, w tym FOXP2, który jest częściowo odpowiedzialny za mowę i język współczesnych ludzi. Geny decydujące o starzeniu się i rozwoju mózgu również zostaną poddane badaniom, bowiem zgodnie z sugestią warianty tych genów obecne u współczesnych ludzi mogą pochodzić od neandertalczyków. Pełne porównanie "pierwszej wersji" genomu neandertalczyka z wcześniej opracowaną sekwencją genomu człowieka i szympansa przyniesie, jak się oczekuje, nowe odpowiedzi na pytanie dlaczego ludzie byli w stanie migrować podczas gdy ich sąsiedzi wymierali.
Kraje
Niemcy, Stany Zjednoczone