Prehistoryczne puzzle ukazują przerażającego drapieżnika
Naukowcy, których badania są finansowane ze środków unijnych, złożyli prehistoryczne puzzle, które pokazują przerażającego drapieżnika grasującego w morzach pół miliarda lat temu. Nowy gatunek, Hurdia victoria, zaaklimatyzował się w głębinach w okresie kambryjskim, kiedy życie na Ziemi przeszło okres szybkiej dywersyfikacji i z którego pochodzą najstarsze skamieliny pierwszych przodków dzisiejszych gatunków. Gatunek Hurdia był powiązany z odległymi przodkami stawonogów, a jego odkrycie pogłębia wiedzę na temat ewolucji tej ogromnej grupy zwierząt, która obejmuje ponad trzy czwarte wszystkich znanych gatunków, w tym owady, skorupiaki, pająki i stonogi. Badania, których wyniki zostały opublikowano w czasopiśmie Science, zostały w części sfinansowane z grantu ZOONET (Rozwój i ewolucja zwierząt: szkolenie nowoczesnych zoologów porównawczych) sieci badawczo-szkoleniowej Marie Curie Szóstego Programu Ramowego UE (6PR). Charles Walcott, słynny łowca skamielin, opisał Hurdia po raz pierwszy w 1912 r., niemal 100 lat temu, jako zwierzę przypominające skorupiaka. Odkrył fragmenty pradawnego gatunku na stanowisku paleontologicznym "Łupki z Burgess" (ang. Burgess Shale) w kanadyjskich Górach Skalistych, które wiele nas nauczyło o życiu w okresie kambryjskim. Tymczasem fragmenty Hurdii pozyskane zostały również w innych zbiorach skamielin, ale zostały nieprawidłowo opisane jako odrębne zwierzęta i klasyfikowane rozmaicie jako meduzy, strzykwy i inne stawonogi. W latach 80. XX w. naukowcy zaczęli sobie zdawać sprawę, że te na pozór odmienne okazy, były w rzeczywistości częściami jednego zwierzęcia. Następnie odkrycie nowych, pełniejszych okazów Hurdii w latach 90. XX w. wsparło tezę o konieczności zrewidowania oficjalnego opisu tego gatunku. Ostatnia część układanki znalazła swoje miejsce, kiedy paleontologowie wyszukali dobrze zachowany okaz Hurdii w starych zbiorach w amerykańskim muzeum Smithsonian National Museum of Natural History. Skamielina została pierwotnie sklasyfikowana jako niezwykły okaz Anomalocaris, dobrze znanego drapieżnego potwora. Anomalocaris i jego krewni byli największymi drapieżnikami mórz w kambrze, a swoim stosunkowo dużym rozmiarom i uzębionym otworom gębowym zawdzięczają nadaną im przez niektórych nazwę "kambryjski T. rex". W ramach ostatnich badań zaktualizowano opis Hurdii, która jak się okazuje jest blisko spokrewniona z Anomalocaris. Podobnie jak Anomalocaris, Hurdia ma korpus podzielny na części, a głowę uzbrojoną w parę kleszczy podobnych do kolców oraz okrągłą szczękę z licznymi zębami. Okazy Hurdii mają do 20 cm długości. Egzemplarze Hurdii znaleziono w tak różnych lokalizacjach jak Kanada, USA, Europa Wschodnia i prawdopodobnie Chiny. Według naukowców to wskazywałoby, iż starożytny drapieżnik był tzw. gatunkiem niewybiórczym, to znaczy takim, który jest zdolny do przystosowania się do różnych warunków środowiskowych. Jednakże Hurdia różni się od Anomalocaris pod jednym istotnym względem, gdyż połowę długości jej ciała stanowi trzyczęściowa skorupa, która wystaje z przodu głowy. Funkcja tej niezwykłej struktury stanowi zagadkę dla naukowców. "Takiej struktury nie zaobserwowano w żadnej innej skamielinie ani u żyjących stawonogów" - zauważa Allison Delay z Uniwersytetu w Uppsali w Szwecji. "Przeznaczenie dużych skorup wystających z przedniej części głowy stanowi tajemnicę. W przypadku wielu zwierząt skorupa jest wykorzystywana do ochrony delikatnych części ciała, jak na przykład u kraba czy homara, natomiast struktura Hurdii jest pusta i nie osłania ani nie chroni pozostałej części ciała. Możemy jedynie zgadywać, jaką funkcję mogła pełnić." Mimo, iż wyniki badań przyczyniły się do pogłębienia naszej wiedzy na temat gatunku, wydaje się że nadal pozostaje dużo pracy do wykonania zanim tajemnica Hurdii zostanie całkowicie rozwikłana.
Kraje
Kanada, Szwecja, Zjednoczone Królestwo