Zastraszane dzieci zagrożone wyższym ryzykiem pojawienia się symptomów psychotycznych
Naukowcy z Wielkiej Brytanii i Australii stwierdzili, że prawdopodobieństwo pojawienia się symptomów psychotycznych (takich ja halucynacje, urojenia czy zdezorganizowana mowa) u dzieci, które są długotrwale lub poważnie zastraszane w szkole jest do czterech razy wyższe do rozpoczęcia przez nie wieku dojrzewania oraz dwa razy wyższe na początku wieku dojrzewania w porównaniu z dziećmi, które nie zaznały szykanowania. Wyniki badań zostały opublikowane w czasopiśmie Archives of General Psychiatry. Zdaniem Dietera Wolke, profesora psychologii rozwojowej na Uniwersytecie Warwick w Wielkiej Brytanii, wszystkie dzieci doświadczają od czasu do czasu konfliktowych sytuacji takich jak przekomarzanie się czy siłowanie z rówieśnikami bądź przyjaciółmi i na podstawie doświadczeń uczą się, jak sobie radzić z konfliktem. Zastraszanie to już inna sprawa. "Jeśli chodzi o szykanowanie i zastraszanie - mówi profesor Wolke - mamy do czynienia z powtarzającym się, regularnym nadużywaniem siły z zamiarem skrzywdzenia. Dzieci, które stały się celem szykanowania mają [mniejsze] zdolności radzenia sobie, reagują w sposób wyraźny (na przykład płaczem) i mają mniej przyjaciół, którzy mogą im pomóc." Wyjątkowość badań prowadzonych przez profesora Wolke'a polegała na monitorowaniu dużej grupy 6.437 dzieci w południowo-zachodniej Anglii od wieku prenatalnego do wieku lat 13. Grupę uznano za reprezentatywną próbę dzieci w Wielkiej Brytanii. W odróżnieniu od wcześniejszych badań, w których pytano dorosłych z symptomami psychotycznymi lub schizofrenią o wcześniejsze doświadczenia, w ramach ostatnich badań przeprowadzano systematyczne wywiady z badanymi oraz gromadzono informacje od rodziców i nauczycieli. W ten sposób zredukowano ryzyko tendencyjności danych. Począwszy od wieku siedmiu i pół roku z dziećmi przeprowadzano co roku wywiady oraz poddawano je badaniom psychologicznym i fizycznym. Rodzicie wypełniali ankiety przysyłane pocztą na temat rozwoju i doświadczeń dziecka. Kiedy dzieci skończyły 13 rok życia pytano je o doświadczenia związane z symptomami psychotycznymi, na przykład o halucynacje i urojenia. Naukowcy stwierdzili, że istnieje bezpośredni związek między częstotliwością zastraszania lub jego siłą a ryzykiem pojawienia się symptomów psychotycznych. Stwierdzili również, że chociaż niektóre dzieci (na przykład bardzo wrażliwe lub zamknięte w sobie) wydają się być bardziej narażone na systematyczne wykluczanie lub powtarzające się werbalne bądź fizyczne ataki rówieśników, samo doświadczenie zastraszania sprawia, że są one bardziej podatne na kłopoty ze zdrowiem psychicznym. Wywiady z dziećmi wykazały, że 13,7% doświadczało ustawicznego zastraszania przez kilka lat. Ostrą formę zastraszania, polegającego na szykanowaniu zarówno fizycznym, jak i emocjonalnym, odnotowano u 5,2% dzieci w wieku 10 lat. Ryzyko pojawienia się symptomów psychotycznych u dzieci, które doznały zastraszania fizycznego lub emocjonalnego było dwa razy wyższe do momentu osiągnięcia przez nie wieku dojrzewania niż w przypadku dzieci, które nie doświadczyły szykanowania. Dzieci, które doświadczały ustawicznego zastraszania przez wiele lat były znacznie bardziej zagrożone (do czterech razy) pojawieniem się symptomów psychotycznych. "To oznacza, że niekorzystne relacje społeczne z rówieśnikami stanowią potencjalny czynnik ryzyka pojawienia się symptomów psychotycznych w wieku dojrzewania i mogą zwiększać ryzyko rozwoju psychozy w wieku dojrzałym" - powiedział profesor Wolke. Wyniki nie ulegały zmianie po uwzględnieniu innych czynników, takich jak historia schizofrenii w rodzinie. "Bycie ofiarą zastraszania wiąże się z rozmaitymi, niepożądanymi skutkami, które zostały udokumentowane i obejmują problemy ze zdrowiem fizycznym, podwyższony niepokój i depresję, unikanie szkoły, a w najpoważniejszych przypadkach, samobójstwo" - wyjaśnił profesor Wolke. "Nawet kiedy przeprowadziliśmy kontrolę pod kątem istniejących wcześniej innych problemów psychiatrycznych, wykazaliśmy, że doświadczenie szykanowania może wywierać poważny wpływ na zmianę postrzegania świata [przez daną osobę], jak halucynacje, urojenia czy dziwne myśli, podczas gdy jej wiedza na temat przyczyn takiego stanu rzeczy jest ograniczona. "Głównym skutkiem stałej lub poważnej wiktymizacji przez rówieśników są poważne, niekorzystne i długofalowe konsekwencje" - czytamy w podsumowaniu. "Zmniejszenie wiktymizacji przez rówieśników oraz związanego z nią stresu ofiar może być interesującym celem wysiłków podejmowanych w celu zapobiegania i wczesnej interwencji w przypadku problemów ze zdrowiem psychicznym i psychozą. Lekarze powinni być świadomi wagi niekorzystnych doświadczeń interpersonalnych w związku z psychozą, odpowiednio przeszkoleni, by radzić sobie z tego typu doświadczeniami oraz rutynowo pytać osoby korzystające z pomocy psychologicznej o takie zdarzenia."
Kraje
Australia, Zjednoczone Królestwo