Czarne chmury zbierają się nad europejskimi płazami i gadami
Nowe badania unijne prowadzone przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody (IUCN) pokazują, że 23% płazów i 21% gadów w Europie jest zagrożonych wyginięciem. Badania stanowią część projektu pierwszych Europejskich Czerwonych Ksiąg płazów i gadów IUCN. W ramach opracowywania europejskich czerwonych ksiąg dokonano przeglądu stanu zachowania około 6.000 europejskich gatunków, w tym ssaków, motyli i roślin naczyniowych. Księgi opisują gatunki zagrożone wyginięciem w Europie i pomagają poprawić ich stan poprzez zachęcanie do działań na rzecz ich ochrony. Zagrożone gatunki to takie, które sklasyfikowano jako "krytycznie zagrożone" (skrajnie wysokie ryzyko wyginięcia w środowisku naturalnym), "zagrożone" (bardzo wysokie ryzyko wyginięcia w środowisku naturalnym) lub "narażone" (wysokie ryzyko wyginięcia w naturalnym środowisku). Ostatnie dane pokazują, że spada liczba płazów i gadów w Europie. Taki spadek populacji płazów (59%) i gadów (42%) wskazuje na dużo wyższe zagrożenie tych gatunków w porównaniu do europejskich ssaków i ptaków. Rodzi się więc palące pytanie: dlaczego? Europejscy eksperci twierdzą, że pośród najważniejszych czynników siejących spustoszenie wśród płazów i gadów należy wymienić niszczenie naturalnych siedlisk tych gatunków przez człowieka, zmiany klimatu, zanieczyszczenia oraz obecność gatunków inwazyjnych. "Europa Południowa obfituje w szczególności w płazy, ale zmiany klimatu i inne zagrożenia narażają siedliska słodkiej wody na poważny stres" - wyjaśniła dr Helen Temple, współautorka raportu z badań. "Naturalne siedliska w całej Europie są ograniczane przez rosnącą populację ludzi, intensyfikację rolnictwa, skupiska miejskie i zanieczyszczenia. To nie są dobre wiadomości ani dla płazów, ani dla gadów." Eksperci zwracają uwagę, że 85 gatunków płazów i 151 gatunków gadów występuje tylko w Europie i nigdzie indziej na świecie. Analiza pokazuje, że dwa gatunki płazów - grecką żabę wodną (Pelophylax cerigensis) oraz hiszpańską traszkę (Calotriton arnoldi) - sklasyfikowano jako "krytycznie zagrożone". Kolejnych 5 gatunków sklasyfikowano jako "zagrożone", w tym kumaka włoskiego (Bombina pachypus), a następnych 10 jako "narażone", w tym pętówkę majorską (Alytes muletensis) na zdjęciu powyżej. W sumie 6 gatunków gadów, np. jaszczurkę murową (Podarcis raffonei), sklasyfikowano jako "krytycznie zagrożone", 11 jako "zagrożone" (np. cypryjski wąż bicz (Hierophis cypriensis)) oraz 10 jako "narażone" (np. żmija iberyjska (Vipera latastei) z południowo-zachodniej Europy). UE ustaliła rok 2010 jako rok zahamowania procesu utraty różnorodności biologicznej. Ten cel zostanie osiągnięty po wdrożeniu Planu Działań na rzecz różnorodności biologicznej, który określa działania priorytetowe i przedstawia w skrócie zakres odpowiedzialności państw członkowskich i instytucji w obrębie poszczególnych działań. Plan obejmuje również terminarz ewaluacji i wskaźniki monitorowania postępu. W ramach kwietniowej konferencji KE nt. różnorodności biologicznej w Atenach, w Grecji, wydano komunikat dotyczący przyszłej polityki na rzecz zróżnicowania biologicznego UE w formie ośmiopunktowej "Wiadomości z Aten" w sprawie ochrony przyrody. Wiadomość ta podkreśla między innymi potrzebę lepszej komunikacji na temat strat i ich konsekwencji oraz znacznego zwiększenia nakładów finansowych i podnoszenia świadomości obywateli. "W Światowym Dniu Różnorodności Biologicznej [22 maja], to otrzeźwiające odkrycie" - zauważa Komisarz Dimas. "Pomimo zdecydowanego prawa chroniącego siedliska i większość zagrożonych gatunków, niemal jedna czwarta europejskich płazów jest obecnie zagrożona. To odzwierciedla ogromną presję, jaką wywieramy na rośliny i zwierzęta w Europie oraz podkreśla potrzebę przemyślenia naszych relacji ze światem przyrody." "Dlatego wzywam obywateli, polityków i przedsiębiorców do zastanowienia się nad naszą ostatnią "Wiadomością z Aten" [z blogu Komisarza Dimasa] i uwzględnienia troski o różnorodność biologiczną w podejmowanych decyzjach" - dodał. "Te trendy nie mogą się dłużej utrzymywać." Grecki polityk zwrócił uwagę, w jaki sposób różnorodność biologiczna, tak cenna i krucha, przyczynia się w szerokim zakresie do dobrobytu ekonomicznego i społecznego wszystkich Europejczyków. "Fakt ten nie jest wystarczająco znany ani doceniany" - podkreśla.
Kraje
Belgia, Grecja