Skip to main content
Oficjalna strona internetowa Unii EuropejskiejOficjalna strona internetowa UE
European Commission logo
polski polski
CORDIS - Wyniki badań wspieranych przez UE
CORDIS
CORDIS Web 30th anniversary CORDIS Web 30th anniversary

Article Category

Zawartość zarchiwizowana w dniu 2023-03-06

Article available in the following languages:

Pierwsi ludzie współcześni używają ognia do wytwarzania trwalszych i lepszych narzędzi

Naukowcy, których prace są finansowane ze środków unijnych, rzucają nowe światło na behawioralną ewolucję człowieka badając, jak pierwsi współcześni ludzie w Afryce Południowej wykorzystywali ogień w celu podniesienia jakości i skuteczności narzędzi z kamienia. Odkrycia, opubl...

Naukowcy, których prace są finansowane ze środków unijnych, rzucają nowe światło na behawioralną ewolucję człowieka badając, jak pierwsi współcześni ludzie w Afryce Południowej wykorzystywali ogień w celu podniesienia jakości i skuteczności narzędzi z kamienia. Odkrycia, opublikowane w czasopiśmie Science, pokazują, że ludzie prawdopodobnie zaczęli rozwiązywać złożone problemy mniej więcej w czasie, kiedy pojawiła się współczesna linia genetyczna (200.000-150.000 lat temu), co przeczy wcześniejszym raportom, według których te umiejętności rozwinęły się później. Międzynarodowy zespół naukowców odkrył, że pierwsi ludzie współcześni żyjący w jaskiniach w Mossel Bay i Still Bay w Afryce Południowej około 70.000 lat temu wypalali i rozłupywali konglomerat o spoiwie krzemionkowym (bardzo twarda skała), aby wytwarzać narzędzia z kamienia. Ogrzewając konglomerat zmieniali strukturę skały i przekształcali ją w doskonały surowiec, który wykorzystywali do wytwarzania bardziej zaawansowanych narzędzi. "Kontrolowane wykorzystanie ognia było przełomowym wynalazkiem, który umożliwił gotowanie, wytwarzanie ciepła i światła oraz ochronę przed drapieżnikami" - jak pokazują wyniki badań. "Obróbka cieplna i jej wymogi stanowią dowód ważnego postępu technologicznego, bowiem ogień musiał być precyzyjnie wykorzystywany jako narzędzie technologiczne." Autor naczelny, Kyle Brown, doktorant na Uniwersytecie w Kapsztadzie, Afryka Południowa, oraz kierownik badań w terenie oraz laboratorium w Mossel Bay z ramienia Instytutu Pochodzenia Człowieka Uniwersytetu Stanowego w Arizonie (ASU), USA, powiedział: "Naświetlenie przez nas procesu obróbki cieplnej pokazuje, że pierwsi ludzie współcześni władali ogniem w umiejętny i wyrafinowany sposób." "Pokazujemy, że pierwsi ludzie współcześni wykorzystywali 72.000 lat temu, a być może nawet 164.000 lata temu, w regionie nadbrzeżnej Afryki Południowej ściśle kontrolowane paleniska w złożonym procesie ogrzewania kamienia i zmiany jego właściwości - znanym jako obróbka cieplna" - dodaje. Profesor Curtis Marean z ASU, kierownik projektu i współautor raportu z badań, zwrócił uwagę na to, że ktoś odkrył, iż łatwiej jest rozłupać kamień po rozgrzaniu go. "Ta wiedza została następnie przekazana i w sposób właściwy jedynie człowiekowi, złożoność technologii powoli wzrastała wraz z rozwojem zaawansowania procesu ogrzewania, schładzania i łupania" - wyjaśnia. Ten cenny proces technologiczny został opracowany wraz z pojawieniem się u ludzi złożonego procesu poznawania i mógł się rozpowszechnić, gdyż na tym etapie język już był wystarczająco rozwinięty, aby można go było wykorzystać jako narzędzie do nauczania i uczenia się. W towarzyszącym artykule, John Webb i Marian Domanski wyjaśniają, że wykorzystanie ognia "jako narzędzia technologicznego stanowi pierwszy krok w ewolucji sposobów kontrolowania swojego środowiska przez człowieka". Piszą, że obróbka cieplna pojawiła się w Afryce mniej więcej w tym samym czasie, co "powszechne dowody symbolicznych zachowań, wskazujące na rosnącą złożoność zdolności poznawczych". Jak dodają: "Poprzez umożliwienie wytwarzania skuteczniejszych narzędzi, obróbka cieplna mogła istotnie pomóc pierwszym ludziom współczesnym w szybkim przejściu ze stosunkowo łagodnego środowiska południowoafrykańskiego do zimniejszego i mniej przyjaznego środowiska europejskiego." Europejskim Neandertalczykom "widocznie brakowało tej techniki, która prawdopodobnie zapewniła pierwszym ludziom współczesnym przewagę ewolucyjną, kiedy opanowywali Eurazję" - zastanawiają się dr Webb i dr Domanski. Wsparcie unijne badań pochodziło z międzynarodowych stypendiów Marie Curie dla wyjeżdżających naukowców przyznawanych w Siódmym Programie Ramowym (7PR).

Kraje

Australia, Francja, Zjednoczone Królestwo, Stany Zjednoczone