Badania ujawniają czynniki decydujące o losie komórek naczyń krwionośnych
Naukowcy, których prace są finansowane ze środków unijnych, zidentyfikowali mechanizm kontrolujący los komórek, które są budulcem ścianek naczyń krwionośnych. Odkrycie to może pomóc w opracowaniu nowych leków do pobudzania naprawy naczyń krwionośnych i leczenia związanych z nimi chorób. Badania, których wyniki opublikowano w czasopiśmie Journal of Clinical Investigation, zostały w części sfinansowane z projektu MYORES (Wieloorganizmowe podejście do badania prawidłowego i odbiegającego od normy rozwoju, funkcjonowania i naprawy mięśni), finansowanego z tematu "Nauki o życiu, genomika i biotechnologia na rzecz zdrowia" Szóstego Programu Ramowego (6PR). W ścianach naczyń krwionośnych znajdują się komórki mięśniowe zwane naczyniowymi komórkami mięśni gładkich (VSMC). Komórki te są w stanie zmienić średnicę naczynia krwionośnego kurcząc lub rozkurczając się. W ten sposób mogą na przykład kontrolować ciśnienie krwi i kierować ją do tych części ciała, które jej najbardziej potrzebują. Jednakże w pewnych warunkach VSMC przełączają się z trybu "kurczliwego" na "syntetyczny", w czasie którego dzielą się i wytwarzają ogromne ilości białek, aby stworzyć macierz tkanki. Zdolność tych komórek do przełączania się między dwoma trybami rozwinęła się prawdopodobnie po to, aby pomagać w budowaniu nowych naczyń krwionośnych i ułatwiać gojenie się ran. Niemniej przełączanie się na tryb syntetyczny wiąże się również z wieloma chorobami naczyń krwionośnych, w tym z nadciśnieniem i miażdżycą tętnic. Mimo ogromnego znaczenia procesu przełączania się w tego typu chorobach, jego mechanizmy pozostają prawie nieznane. W ramach ostatnich badań, niemieccy naukowcy odkryli, że dwie małe molekuły RNA (kwasu rybonukleinowego) (mikroRNA albo miRNA), znane jako miR-143 i miR-145, odgrywają kluczową rolę w uruchamianiu i podtrzymywaniu trybu kurczliwego u myszy. MikroRNA to malutkie odcinki RNA, które regulują wytwarzanie białek. Naukowcy odkryli, że myszy pozbawione miR-143 i miR-145 miały wyjątkowo małą liczbę kurczliwych VSMC i wyższą niż zwykle liczbę VSMC wytwarzających macierz tkanki w dużych, tętniczych naczyniach krwionośnych. Dalsze badania pokazały, że te dwie molekuły mikroRNA są niezbędne do uruchomienia trybu kurczliwego i utrzymywania prawidłowego ciśnienia krwi myszy. Okazało się również, że u myszy pozbawionych molekuł mikroRNA pojawiły się objawy choroby naczyń krwionośnych, co skłoniło autorów do sugestii, że te odkrycia mogą pomóc w opracowaniu nowych leków. W towarzyszącym artykule, Michael Parmacek z Uniwersytetu Pensylwanii w USA opisuje badania jako "ekscytujące" i zwraca uwagę, że stawiają równie wiele pytań, co przynoszą odpowiedzi. Na przykład, co reguluje wytwarzanie i funkcjonowanie molekuł mikroRNA w VSMC, w jaki sposób kontrolują one ciśnienie krwi oraz czy mają swój udział w chorobach takich jak miażdżyca tętnic? "Znalezienie odpowiedzi na te pytania pozwoli pogłębić wiedzę na temat rozwoju sercowo-naczyniowego i patogenezy naczyniowych zespołów proliferacyjnych" - jak pisze. Dr Parmacek konkluduje: "Molekuły mikroRNA występujące w VSMC, których celem są wyjątkowe połączenia genów SMC, zapewniają skuteczny mechanizm dostosowywania homeostazy sercowo-naczyniowej i reakcji ścianki naczynia na uszkodzenie. To ważne odkrycie wskaże nowe ścieżki badań i być może nowe metody leczenia chorób naczyniowych." Sieć doskonałości MYORES skupia 37 grup badawczych z 24 instytucji w 7 krajach europejskich. Prace rozpoczęły się w 2005 r., a ich zakończenie zaplanowano na koniec 2009 r. Celem MYORES jest badanie czynników molekularnych i genetycznych zarządzających rozwojem, funkcjonowaniem i naprawą mięśni.
Kraje
Niemcy