Bezoperacyjne, precyzyjne diagnozowanie endometriozy
Szybkie, dokładne i nieinwazyjne testy na endometriozę zostały opracowane przez dwa niezależne zespoły naukowe z Australii i Jordanii oraz Belgii i Węgier. Opublikowane w czasopiśmie Human Reproduction wyniki obydwu projektów badawczych pokazują, że możliwe jest precyzyjne diagnozowanie choroby bez uciekania się do operacji chirurgicznej. Endometrioza to choroba wyściółki macicy. Jej przebieg bywa często bolesny i może wiązać się z niepłodnością. Od 10% do 15% kobiet w wieku reprodukcyjnym cierpi na tę chorobę, ale z wielu przyczyn precyzyjna diagnoza - która mogłaby doprowadzić do skutecznego leczenia - jest opóźniana przez lata. Techniką diagnostyczną traktowaną jak "złoty standard" jest laparoskopia. Niemniej jest to procedura chirurgiczna, która wiąże się z możliwością rzadkich lecz poważnych komplikacji. Metody obrazowania są skuteczne w przypadku kobiet z umiarkowaną lub poważną endometriozą, natomiast pilnie potrzebna jest nieinwazyjna, lub inwazyjna tylko w niewielkim zakresie, procedura dla kobiet z minimalną lub łagodną endometriozą. Wyniki poprzednich badań prowadzonych przez naukowców z Australii i Jordanii pokazały, że u kobiet chorych na endometriozę występuje znacznie wyższa gęstość włókien nerwowych w endometrium (wyściółce macicy) niż u kobiet zdrowych. Co więcej, ci sami naukowcy odkryli, że taka gęstość włókien nerwowych nie wiąże się z żadną inną chorobą. Wstępne odkrycia dały impuls do wznowienia poszukiwań nieinwazyjnego lub minimalnie inwazyjnego narzędzia diagnostycznego. Zespół pod kierunkiem Thomasa D'Hooghe'a z Uniwersytetu w Leuven, Belgia, starannie przeanalizował próbki tkanki śluzówki macicy z biobanku, które zostały pobrane od 20 kobiet cierpiących na minimalną lub łagodną endometriozę (potwierdzoną za pomocą laparoskopii i biopsji) i porównał wyniki z 20 normalnymi próbkami. We wszystkich przypadkach, próbki zostały pobrane od kobiet w fazie lutealnej cyklu menstruacyjnego, kiedy endometrium jest utrzymywane, a gęstość włókien nerwowych jest ponoć najwyższa. Naukowcy odkryli cztery typy włókien nerwowych u 90% kobiet chorych na endometriozę. Istotne jest też to, że zaobserwowali, iż włókna nie są równomiernie rozłożone w wyściółce. Badanie całej powierzchni próbek stanowiło ważną część projektu badawczego, ponieważ sprawdzanie losowo wybranych obszarów może przynieść całkowicie odmienne wyniki. "Próbki wykazywały różną gęstość, z czego niewiele z nich osiągało wyniki powyżej 30 na milimetr kwadratowy [mm2], gdzie u większości było to od 0 do 10 na mm2. Włókien nerwowych nie odkryto w ogóle lub było ich niewiele w próbkach pobranych od kobiet, które nie są chore na endometriozę" - wyjaśnia współautor Attila Bokor z Uniwersytetu w Leuven. "Gęstość małych włókien nerwowych była około 14 razy większa w endometrium kobiet cierpiących na minimalną lub łagodną endometriozę w porównaniu do kobiet z prawidłową miednicą." "Nasze dane pokazują, że połączenie trzech różnych neutralnych markerów zwiększa diagnostyczną czułość, szczegółowość i precyzyjność tej metody testowania endometriozy" - dodaje profesor D'Hooghe. "Test pozwolił zdiagnozować endometriozę z 95% czułością i 100% szczegółowością." Naukowcy są przekonani, że po dalszych badaniach populacji, ich metoda diagnostyczna, która obejmuje wykorzystanie aparatów autostainer do analizy mikroskopowej, zautomatyzowaną analizę obrazu immunohistologicznego oraz wydajne narzędzie statystyczne "może przekształcić się w cenne i stosunkowo proste narzędzie do klinicznego diagnozowania minimalnej i łagodnej endometriozy". Belgijsko-węgierski zespół przeprowadzi ślepe badania walidacyjne jesienią tego roku. "Jeżeli ich wyniki potwierdzą nasze odkrycia, jesteśmy przekonani, że rezultaty naszych badań mogą stanowić solidną podstawę do prostej, niezawodnej i stosunkowo taniej metody nieinwazyjnego diagnozowania minimalnej i łagodnej endometriozy, jako że przezszyjkowe pobieranie próbek endometrium i analiza immunohistochemiczna są rutynowymi procedurami ginekologicznymi i patologicznymi" - podsumowuje profesor D'Hooge.
Kraje
Australia, Belgia, Węgry, Jordania