Szef AAAS nawołuje do pogłębiania współpracy naukowej UE-USA
Unia Europejska i USA muszą budować silniejsze więzy naukowe, aby stawić czoła największym wyzwaniom stojącym dzisiaj przed światem - powiedział Alan Leshner, Dyrektor Naczelny Amerykańskiego Towarzystwa Postępu Naukowego (AAAS), uczestnikom inauguracyjnego wykładu dorocznego Wspólnego Centrum Badawczego (WCB) w Brukseli, Belgia, który odbył się 28 października. W wykładzie zatytułowanym "Europa i Stany Zjednoczone - decydujący moment dla współpracy naukowej" dr Leshner zauważył, że nauka i technologia (N+T) dotykają wszystkich aspektów współczesnego życia i mają swój udział we wszystkich ważniejszych problemach, z jakimi boryka się nasza planeta, w tym w zmianie klimatu, ochronie zdrowia czy komunikacji, by wymienić zaledwie kilka. "USA i Europa powinny współpracować nad wszystkimi tymi sprawami!" - stwierdził dobitnie. W sumie współpraca badawcza UE-USA ma już dosyć długą historię, a od roku 1998 strony związane są formalnym porozumieniem w zakresie N+T. Niemniej, jak przyznaje dr Leshner, w ostatnich latach USA nie zawsze były idealnym partnerem do współpracy naukowej - problemy z uzyskaniem wizy, ograniczenia nałożone na granty oraz rygorystyczne wymogi bezpieczeństwa obowiązujące w laboratoriach po 9 września doprowadziły do spadku liczby zagranicznych naukowców ubiegających się o pracę w USA. Lecz jak dodaje: "oficjalna postawa USA wobec nauki zmienia się". Prezydent USA, Barack Obama, obiecał zwiększenie wydatków na naukę do 3% PKB (produktu krajowego brutto) i zobowiązał się do poprawy jakości edukacji naukowej. Na podstawie amerykańskiej ustawy o inwestycjach i odbudowie gospodarki, branża naukowa otrzyma dodatkowe 21,5 mld USD (14,6 mld EUR) w ciągu 2 lat. Patrząc na rozwój sytuacji na świecie, dr Leshner podkreślił, że coraz więcej krajów zaczyna rozumieć, iż chcąc prosperować, muszą inwestować w badania naukowe i kreować politykę, która odzwierciedla najlepsze osiągnięcia nauki. Jednocześnie coraz większą popularnością cieszą się programy międzynarodowej współpracy naukowej. Dr Leshner przekonywał, że zarówno UE, jak i USA powinny odgrywać wiodącą rolę w tworzeniu prawdziwie globalnej społeczności naukowej. Szczególnie potrzebne są działania na rzecz zintegrowania naukowców z krajów rozwijających się z szerszą międzynarodową społecznością naukową. Razem naukowcy ze wszystkich krajów powinni porozumieć się co do fundamentalnych spraw, takich jak etyka badań naukowych czy prawa własności intelektualnej - dodał. Innym obszarem, w którym współpraca UE-USA może przynieść korzyści obydwu stronom jest zwiększanie zaangażowania społeczeństwa. Dr Leshner chwalił Komisję Europejską za jej wysiłki w tym zakresie i stwierdził, że obydwie strony mogą się tu wiele nauczyć od siebie. "W Amerykańskim Towarzystwie Postępu Naukowego zdajemy sobie sprawę z tego, że obecne postawy wobec nauki i jej postrzeganie w Ameryce i Europie - od kwestii związanych ściśle z religią, przez politykę, po konkurencyjność i imigrację - mogą czasami wydawać się przeciwstawne względem postępu opartego na nauce" - twierdzi dr Leshner. "Ale nie wolno nam odstępować od naszego postanowienia, by stawiać czoło takim mylnym wyobrażeniom i utrzymać społeczeństwo po słusznej stronie." Ze swej strony unijny Komisarz ds. Nauki Badań, Janez Potocnik, optymistycznie widzi przyszłość współpracy naukowej między UE a USA. "Oczywiście istnieją pewne różnice w naszych podejściach do nauki i technologii" - mówi. Dodaje jednak, że "Atlantyk nie jest już taki szeroki". Na zakończenie wykładu dr Leshner oraz WCB (reprezentowane przez Dyrektora Naczelnego, Rolanda Schenkela) podpisali porozumienie pomiędzy dwiema organizacjami. W ciągu trzech lat realizacji tej umowy WCB i AAAS będą organizować wspólne warsztaty, współpracować nad publikowaniem sprawozdań oraz wymieniać się informacjami na kluczowe tematy. Pierwsze działania realizowane w ramach umowy najprawdopodobniej skoncentrują się na analizie kryminalistycznej w dziedzinie jądrowej, bezpieczeństwie nuklearnym i radiologicznym oraz technologiach do monitorowania realizacji umów w sprawie kontroli zbrojeń.
Kraje
Stany Zjednoczone