Naukowcy znaleźli w Afryce nie takiego znów tyciego pająka
Nowy, gigantyczny gatunek pająków z rodziny prządkowatych, zwyczajowo zwanych złotymi pająkami, zamieszkuje w Afryce i na Madagaskarze - według wyników słoweńsko-amerykańskich badań. Wyniki, opublikowane w PLoS (Public Library of Science) ONE, pokazują, że ten nowy gatunek jest największym na świecie krzyżakiem. Badania były częścią projektu NEPHILID SPIDERS (Filogenetyka pająka Nephilid jako test na antagonistyczną koewolucję płci), który otrzymał 766.000 EUR z programu międzynarodowych grantów reintegracyjnych Marie Curie (IRG) Szóstego Programu Ramowego (6PR) UE. Na dzień dzisiejszy zidentyfikowano ponad 41.000 gatunków pająków i liczba ta powiększa się każdego roku o około 450 nowych gatunków. Wyjątkowość złotych pająków polega na tym, że ich ostatni, wiarygodny opis datuje się na XIX w. Naukowcy wiedzą, że pająki te panują niepodzielnie, jeżeli chodzi o snucie największych pajęczyn na Ziemi, których średnice mogą osiągać nawet jeden metr. Pająki te są również organizmami modelowymi dla naukowców zajmujących się skrajnym dymorfizmem płciowym i biologią płci. Matja� Kuntner, pracownik naukowy Instytutu Smithsona, który jest również dyrektorem Instytutu Biologii przy Słoweńskiej Akademii Nauk wraz z wraz z kolegą Jonathanem Coddingtonem z Muzeum Historii Naturalnej Instytutu Smithsona w USA, zrekonstruowali ewolucję wielkości pająków z rodziny prządkowatych, aby wykazać, że samice tego nowego gatunku są ogromne - ich korpus osiąga długość 3,8 centymetra a rozstaw odnóży wynosi 10-12 centymetrów - podczas gdy samce są znacznie mniejsze. Choć złote pająki występują powszechnie w strefie tropikalnej i subtropikalnej, zostały zebrane i ich eksponaty można oglądać w muzeach historii naturalnej, dr Kuntner potwierdził w swojej rozprawie doktorskiej zaledwie 15 wiarygodnych gatunków. "Zaskoczeniem była gigantyczna samica z rodziny prządkowatych pochodzącą z Republiki Południowej Afryki w kolekcji Instytutu Ochrony Roślin w Pretorii, Republika Południowej Afryki, która nie pasowała do żadnego z opisanych gatunków" - wyjaśnia dr Kuntner, który zbadał okaz po raz pierwszy w 2000 r. Dr Kuntner i dr Coddington wraz z innymi naukowcami wzięli udział w szeregu ekspedycji do Republiki Południowej Afryki, aby odnaleźć ten gatunek. Fakt, że ich prace nie przyniosły jednoznacznych wyników, skłonił naukowców do przekonania, że ten okaz z rodziny prządkowatych (znaleziony po raz pierwszy w 1978 r.) był hybrydą, a nawet gatunkiem wymarłym. Z kolei następny okaz znaleziony w 2003 r. na Madagaskarze wskazywał, że to nie jest hybryda. Niemniej żadne inne okazy nie pojawiły się w ich badaniach obejmujących 2.500 próbek. Dowody wskazywały na wymarcie gatunku. Jednak dzięki wytrwałości współpracownika z Republiki Południowej Afryki odkryto jednego samca i dwie samice w Rezerwacie Słoni Tembe w Republice Południowej Afryki. Skutek? Zatwierdzenie nowego gatunku nazwanego Nephila komaci od nazwiska Andreja Komaca, przyjaciela dr Kuntnera, który zmarł w czasie, kiedy dokonano odkrycia. "Mój przyjaciel, który sam był naukowcem, zachęcił mnie do napisania doktoratu, ale nie zdążył już zobaczyć dokonanych odkryć" - mówi dr Kuntner. "Był dla mnie ogromną inspiracją i wielkim przyjacielem, zatem logicznym było uczczenie jego pamięci nazwą tego nowego gatunku." Dr Kuntner i dr Coddington mają nadzieję, że odkryją nowe populacje N. komaci w Afryce i na Madagaskarze. Ich prace zachęcą do zakrojonych na szerszą skalę badań nad tą grupą, w szczególności ze względu na fakt, że zdaniem naukowców gatunek wydaje się bardzo rzadki. "Obawiamy się, że gatunek może być zagrożony, gdyż jego jedynym określonym siedliskiem jest las piaskowy w Rezerwacie Słoni Tembe w KwaZulu-Natal" - zauważa dr Coddington. "Nasze dane sugerują, że gatunek nie jest liczny, jego zasięg jest ograniczony, a wszystkie znane lokalizacje znajdują się w ramach dwóch zagrożonych gorących punktów bioróżnorodności: Maputaland i Madagaskar." Nazwa rodzaju Nephila pochodzi z greki klasycznej i oznacza "lubiący przędzenie" (nen = prząść i philos = lubić).
Kraje
Słowenia