Ponowne zalesianie kluczem do przetrwania rzadkich orchidei
Rzadka orchidea "obuwik pospolity" (Cypripedium calceolus) jest zagrożona wyginięciem w wielu państwach unijnych, niemniej wyniki 13-letnich badań prowadzonych przez Pirenejski Instytut Ekologii z Hiszpanii sugerują, że zaniechanie upraw i wypasu, sprzyjające ponownemu zalesianiu, wpływa również korzystnie na orchidee. Naukowcy twierdzą, że populacje rośliny w takich regionach są stabilne lub dobrze się rozwijają. Wyniki badań zostały opublikowane w czasopiśmie Conservation Biology. Populacje gatunków znajdujące się na krańcach zajmowanych przez nie obszarów, tak jak w przypadku obuwika pospolitego po południowej stronie Pirenejów, zawsze uważano za bardziej narażone niż te ze środka habitatu. Naukowcy z hiszpańskiej Krajowej Rady Badawczej (CSIC), w której skład wchodzi Pirenejski Instytut Ekologii, postanowili sprawdzić, czy populacje tej rzadkiej orchidei euro-azjatyckiej są w gorszej sytuacji niż te w krajach takich jak Estonia czy Polska. Odkryli, że populacje obuwika pospolitego, orchidei z charakterystycznymi warżkami rozdętymi w kształcie trzewika, na południowych krańcach Pirenejów "są podobne pod względem rozmiaru, lepiej się rozmnażają i są stabilne, a nawet rozwijają się w szybszym tempie niż te z Europy Środkowej" - wyjaśnia María B. García, naczelna autorka raportu z badań. Zespół twierdzi, że ten "niezwykły" wynik wydaje się być powiązany z ponownym zalesianiem w badanych rejonach Pirenejów, co prowadzi do wniosku, że zaniechanie tradycyjnych praktyk, takich jak uprawa i wypas, może przyczyniać się do odbudowy niektórych zagrożonych gatunków roślin leśnych. "Dla rośliny przyzwyczajonej do niższych temperatur, takich jakie występują w Europie Środkowej i Północnej, ponowne zalesianie bardziej południowych obszarów może stanowić polepszenie siedliska, przekładając się tym samym na wzrost tempa rozwoju populacji" - mówi García, która potwierdza, że najwyższe jak dotąd tempo odnotowano dotychczas w Pirenejach. Okres prowadzenia badań - od 1997 do 2010 r. - miał kluczowe znaczenie dla wyciągnięcia wniosków i należy zauważyć, że dotychczas "nie zostały przeprowadzone podobne badania w tak długim okresie" - według naukowców. W raporcie z badań podkreślono również fakt, że zmiany krajobrazu i ekspansja lasów przez ostatnie 50 lat w regionach górskich również zapewniają "nowe możliwości" i dają "nadzieję na odbudowę gatunków leśnych na krańcach habitatu na tle przyszłości zdominowanej przez utratę bioróżnorodności". Cypripedium calceolus został sklasyfikowany jako "zagrożony" w całej Europie i "reprezentuje niemal 100 roślin leśnych, których granica habitatu znajduje się na południowych stokach Pirenejów" - podkreśla García. Zmiany klimatu i globalne ocieplenie to czynniki zagrażające, które mogą wiązać się z drastycznymi skutkami dla orchidei, jak również innych gatunków roślin. "Jednakże w dobie globalnego ocieplenia, powiększanie się obszarów leśnych wzdłuż tego pasma górskiego może być korzystne dla tej grupy gatunków" - zauważa. W świetle braku poważnych zmian antropogenicznych w środowisku, najbliższa przyszłość tych populacji orchidei w Pirenejach "wydaje się być sprzyjająca" - konkludują naukowcy.
Kraje
Hiszpania