Bezpieczeństwo żywności - walka z zakażeniami inwentarza żywego robakami
Robaki pasożytnicze sieją spustoszenie wśród zwierząt gospodarskich, a rozmaite, zmieniające się czynniki środowiskowe tylko nasilają problem. Do akcji wkracza więc zupełnie nowy, finansowany ze środków unijnych projekt, który ma na celu zredukowanie kosztów i obciążeń związanych z dobrostanem, generowanych przez zakażenia robakami w europejskim sektorze hodowli przeżuwaczy, poprzez przeanalizowanie oddziaływania wspomnianych zmian środowiskowych na te uprzykrzone patogeny. Projekt GLOWORM (Innowacyjne i zrównoważone strategie łagodzenia wpływu globalnych zmian na zakażenia pasożytnicze przeżuwaczy), który otrzymał niemal 3 mln EUR z tematu "Żywność, rolnictwo, rybołówstwo i biotechnologia" Siódmego Programu Ramowego (7PR) UE, gromadzi naukowców z 14 instytucji partnerskich z Belgii, Holandii, Irlandii, Niemiec, Szwajcarii, Szwecji, Wlk. Brytanii i Włoch. Po udanym spotkaniu inauguracyjnym pod koniec lutego w Berlinie, naukowcy zabierają się do pracy nad innowacyjnymi i zrównoważonymi strategiami zapobiegania obserwowanemu ostatnio nagłemu skokowi liczby wysoce patogenicznych robaków pasożytniczych, inaczej helmintów, które wyrządzają poważne szkody gospodarcze w unijnym sektorze hodowli przeżuwaczy. Zakażenia subkliniczne powodują straty w hodowli, które wpływają na produkcję mięsa, mleka oraz na wartość produktów dostarczających błonnik, runo/surową skórę oraz galanterię skórzaną. Przeżuwacze to zwierzęta, których żołądek ma cztery komory i zalicza się do nich np. bydło i owce. Cofają częściowo strawiony w pierwszej komorze pokarm z powrotem do jamy gębowej w celu ponownego przeżucia, a proces ten jest nazywany przez rolników "żuciem miazgi pokarmowej". Robaki to wszechobecne patogeny, występujące na każdym zwierzęciu gospodarskim, lecz zwierzęta wypasane na polach są szczególnie narażone na zakażenie nimi. Większość robaków rozwija się na zewnątrz zwierzęcego żywiciela, przez co są wrażliwe na wszelkie zmieniające się czynniki środowiskowe: epidemie, sezonowość i geograficzny rozkład zakażeń robakami pasożytniczymi - wszystko to przypisuje się zmianom klimatu. To oddziaływanie w połączeniu z wpływem innych zmian środowiskowych, takich jak zagospodarowanie terenów oraz intensyfikacja i zmiana praktyk zarządzania, doprowadziło do wzrostu liczby zakażeń robakami pasożytniczymi. Wzrost ten wiąże się również częściowo ze zwiększeniem się oporności pasożytów na leki, co oznacza, że bieżące programy kontroli są w perspektywie długofalowej kosztowne i niezrównoważone . Celem projektu GLOWORM jest uzyskanie szczegółowej wiedzy na temat wszystkich tych czynników, które przyczyniają się do zakażeń robakami. Naukowcy opracują udoskonalone, innowacyjne testy diagnostyczne, aby zacieśnić nadzór nad zakażeniami w Europie. Pracować również będą nad unijnym modelowaniem ryzyka zakażenia, aby z jednej strony zapewnić rolnikom lepsze, aktualne informacje o zmieniających się schematach infekcji, a z drugiej przełożyć te dane na praktyczne, nowe strategie kontroli nad robakami, które zostaną przetestowane w gospodarstwach. Naukowcy z projektu GLOWORM ostrzegają, że jeżeli nie zostaną podjęte działania w związku z rosnącymi wskaźnikami zakażeń robakami, europejscy rolnicy nie będą przygotowani na ten problem. Starszy wykładowca i europejski specjalista parazytologii weterynaryjnej, dr Theo de Waal z University College w Dublinie, jeden z partnerów projektu, zauważa: "Oporność robaków to realny problem dla europejskich rolników, który zagraża ich źródłom utrzymania. Ten projekt wyposaży rolników w aktualne dane i dostarczy nowych strategii kontrolowania robaków pasożytniczych bydła i owiec, które będą zarazem realistyczne i zrównoważone w perspektywie długofalowej." Projekt GLOWORM opiera się na wynikach prac przeprowadzonych w ramach dwóch wcześniejszych projektów dofinansowanych ze środków unijnych, z budżetu tematu "Jakość i bezpieczeństwo żywności" Szóstego Programu Ramowego (6PR): PARASOL (Nowatorskie rozwiązania w zakresie zrównoważonej kontroli nicieni u przeżuwaczy), który otrzymał niemal 3 mln EUR dofinansowania oraz DELIVER (Opracowywanie skutecznych i zrównoważonych strategii kontroli motylicy wątrobowej w Europie), dofinansowany na kwotę ponad 3,5 mln EUR. Naukowcy z projektu GLOWORM będą również ściśle współpracować nad kolejnym projektem, realizowanym w ramach tematu "Żywność, rolnictwo, rybołówstwo i biotechnologia" 7PR o nazwie DISCONTOOLS (Opracowywanie najskuteczniejszych narzędzi do kontrolowania chorób zakaźnych zwierząt), który uzyskał wsparcie unijne na kwotę niemal 14 mln EUR. Dr Theo de Waal podkreślił wagę finansowania projektu ze środków unijnych: "Wyzwania związane z poprawą bezpieczeństwa żywności wymagają współpracy międzynarodowej nad rozwiązywaniem problemów i wypracowywaniem rozwiązań - bez wsparcia finansowego byłoby to niemożliwe. Za pośrednictwem 7PR otrzymaliśmy możliwość tworzenia konsorcjów ekspertów, aby sprostać tym wyzwaniom."Więcej informacji: GLOWORM http://www.gloworm.eu
Kraje
Belgia, Szwajcaria, Niemcy, Irlandia, Włochy, Niderlandy, Szwecja, Zjednoczone Królestwo