Proteomika - wybitny naukowiec europejski uhonorowany dwiema prestiżowymi nagrodami
Niemiecki naukowiec właśnie otrzymał nie jedno, a dwa najwyższe wyróżnienia naukowe za swoje badania nad spektrometrią mas. Profesor Matthias Mann, koordynator projektu PROSPECTS (Specyfikacja proteomiczna w czasie i przestrzeni) realizowanego z budżetu Siódmego Programu Ramowego (7PR), otrzymał Nagrodę Louisa-Jeanteta w dziedzinie medycyny 2012 i Nagrodę Ernsta Scheringa 2012. Przyznano je za prace nad przygotowywaniem procedur spektrometrii mas do analizy białek i metod wielkoskalowej proteomiki - ważnej, nowej dziedziny badań biomedycznych, która zajmuje się identyfikacją na wielką skalę dużych grup białek, inaczej proteomów, i ich charakterystyką. Teraz, kiedy genetyczne dziedzictwo wielu gatunków zostało rozszyfrowane, uwaga biologów przeniosła się z genomu na proteom w celu opisania wszystkich białek w komórce lub organizmie. Profesor Mann zrewolucjonizował metody wykorzystywane w opisie proteomu dzięki zastosowaniu spektrometrii mas - techniki pomiaru struktury molekuł na podstawie pomiaru ich masy. Wypowiadając się dla CORDIS News, profesor Mann nawiązał do wagi otrzymania dwóch nagród: "Niezmiernie się cieszę z otrzymania tych dwóch nagród. Przyznanie mi Nagrody Louisa-Jeanteta ma szczególne znacznie, jest to bowiem nagroda medyczna, co oznacza, że nasza praca zyskała uznanie za swój wpływ na nauki medyczne, co dodaje nam energii, by dalej pracować w tym kierunku. To interesująca dziedzina i bardzo obiecująca. Mamy nadzieję na bezpośrednie wykorzystanie tej technologii w diagnostyce do ustalania, jakiego leczenia potrzebuje dana osoba na podstawie jej profilu białkowego. Poznanie faktycznego wyglądu białka może się walnie przyczynić się do zrozumienia chorób". Profesor Mann kierował pracami, w ramach których udało się przeprowadzić ekstrakcję białek z żelu, wykorzystywanego przez biologów do oddzielania molekuł, który wcześniej uniemożliwiał analizę za pomocą spektrometrii mas. Następnie zminiaturyzował elektrospray - technikę wykorzystywaną do jonizacji molekuł, dzięki czemu znacznie zwiększyła się czułość analizy. Wreszcie wykorzystał algorytmy matematyczne do identyfikacji fragmentów białek poprzez porównanie ich z tymi, które już zostały wciągnięte do baz danych. Nagroda Ernsta Scheringa została ustanowiona w 1991 r. i jest przyznawana raz w roku za szczególnie wyróżniające się badania podstawowe w dziedzinie medycyny, biologii i chemii. Od 1986 r. szwajcarska Fundacja Louisa-Jeanteta przyznaje co roku Nagrodę Louisa-Jeanteta w dziedzinie medycyny europejskim naukowcom specjalizującym się w biomedycynie. Profesor Mann podkreśla rolę, jaką odegrały fundusze unijne w tych osiągnięciach. Nie szczędził uznania UE za jej "postępowe podejście" w uznaniu wagi wspierania badań nad spektrometrią mas wraz z jej wkroczeniem do dziedziny analizy białek. Wyraził również uznanie dla sposobu, w jaki projekty finansowane ze środków unijnych łączą współpracę świata akademickiego i przedsiębiorców, wskazując jako przykład THERMO SCIENTIFIC, jednego z partnerów konsorcjum PROSPECTS. "Cieszymy się i jesteśmy niezmiernie wdzięczni UE za fundusze, gdyż mają one bezpośredni, pozytywny wpływ na nasze prace, stwarzając możliwości prowadzenia ich na skalę zapewniającą nam konkurencyjność. Na przykład partnerstwo z THERMO oznacza, że korzystamy z opracowanego przez nich instrumentu zanim trafi na rynek. To dobry sposób na zainteresowanie partnerów przemysłowych, gdyż w ten sposób jesteśmy zmuszeni do wspólnej pracy, która przekłada się na rozmaite subdyscypliny proteomiczne". Wskazał również, że fundusze unijne przyczyniają się do utrzymania konkurencyjności UE w tak dynamicznie rozwijającej się dyscyplinie: "Ze względu na zaostrzającą się konkurencję ze strony USA i Azji, niezwykle ważne jest, aby Europa utrzymała swoje wiodące miejsce i to właśnie tutaj zasadnicze znaczenie mają unijne badania naukowe". Matthias Mann studiował matematykę i fizykę na Uniwersytecie w Getyndze w Niemczech, a następnie w 1988 r. podjął studia doktoranckie na Uniwersytecie Yale w USA. Po odbyciu stażu podoktoranckiego na Uniwersytecie Południowej Danii w Odense, został kierownikiem grupy przy Europejskim Laboratorium Biologii Molekularnej (EMBL) w Heidelbergu. Później wrócił do Odense w charakterze profesora bioinformatyki. Od 2005 r. pełni funkcję dyrektora Instytutu Biochemii im. Maxa Plancka w Monachium, Niemcy. Ponadto kieruje wydziałem proteomiki w nowo otwartym Nordisk Foundation Center for Protein Research w Kopenhadze, Dania. Jest autorem i współautorem ponad 440 publikacji, które cytowano ponad 70.000 razy, co sprawia, że jest jednym z najbardziej płodnych naukowców na świecie. Projekt PROSPECTS, kierowany przez Manna i dofinansowany na kwotę 12 mln EUR z tematu "Zdrowie" 7PR, zgromadził naukowców z Danii, Hiszpanii, Izraela, Niemiec, Szwajcarii, Szwecji i Wlk. Brytanii.Więcej informacji: Grupa Matthiasa Manna przy Instytucie Biochemii im. Maxa Plancka: http://www.biochem.mpg.de/mann/ PROSPECTS: http://www.prospects-fp7.eu
Kraje
Szwajcaria, Niemcy, Dania, Hiszpania, Izrael, Szwecja, Zjednoczone Królestwo