Prognozowanie aktywności słonecznej i pogody kosmicznej
Nasze możliwości przewidywania okresów intensywnej aktywności Słońca mogą ulec poprawie w wyniku porównania przez naukowców cykli aktywności magnetycznej Słońca (w ciągu ostatnich 10.000 lat zrekonstruowanych na podstawie rdzeni lodowych) z ruchem planet. Słońce wyznacza ruch planet, niemniej odkryto, że planety również mogą wywierać wpływ na Słońce. Ich konfiguracja wydaje się odpowiadać za długofalowe cykle podwyższonej aktywności słonecznej. Odkrycie uznano za istotne, gdyż nasze społeczeństwo staje się coraz bardziej uzależnione od technologii, takich jak komunikacja satelitarna, systemy nawigacyjne czy sieci energetyczne, których działanie może zostać zakłócone przez poważne erupcje słoneczne. Naukowcy z Eawag i ETH Zurich, we współpracy z kolegami z Australii i Hiszpanii, prowadzą badania nad konfiguracją planet. W artykule poświęconym tym badaniom, który ukazał się w czasopiśmie Astronomy & Astrophysics, autorzy naczelni, profesor José Abreu i dr Jürg Beer z Eawag Aquatic Research, wyłuszczają, dlaczego ich zdaniem teoria o wpływie planet jest tak przekonująca. Na podstawie analizy 5 najwyraźniejszych powtarzalności okresowych aktywności Słońca przez ostatnich ponad 10.000 lat stwierdzili, że wartości szczytowe i minima występują ponownie z dokładnie taką samą okresowością, nawet po zredukowaniu lub całkowitym zaniknięciu na pewien czas. Dr Beer podsumowuje: "Wszystko wskazuje na zewnętrzny 'zegar', którym tak naprawdę mogą być tylko planety". Bezpośredni dowód w postaci plam na Słońcu (miary aktywności Słońca) jest dostępny zaledwie od około 400 lat - od nastania epoki obserwacji teleskopowych. Dane pozyskano z polarnych rdzeni lodowych (z Antarktydy i Grenlandii), w których zmagazynowane są radionuklidy (atom z niestabilnym jądrem) wytwarzane przez promienie kosmiczne. W czasie spokojnych okresów na Słońcu, więcej promieni kosmicznych wchodzi do atmosfery - z podwyższoną produkcją radionuklidów - ponieważ blokujące oddziaływanie słonecznego pola magnetycznego jest słabsze. Autorzy badań nadal ostrożnie określają swoje wnioski jako jedynie hipotezę. Jednak w przypadku potwierdzenia odkryć, będą mieć one istotne znaczenie w pogłębianiu wiedzy i opracowywaniu bardziej realistycznych modeli Słońca. Ponadto mogą również pomóc w wypracowaniu bardziej realistycznych prognoz klimatu w kosmosie, a nawet pogody kosmicznej na długie podróże kosmiczne. Badania poświęcone były skutkom superrozbłysków - potężnym erupcjom plazmy słonecznej, które wyrzucają miliardy ton gazu do atmosfery i wywołują burze magnetyczne w kosmosie i na Ziemi. Tego typu zdarzenia mogą zakłócić funkcjonowanie satelitów, awioniki pokładowej, sieci energetycznych, sygnałów radiowych i wielu innych systemów albo nawet je zniszczyć. Niemniej otwartą kwestią pozostaje, czy gruntowniejsza wiedza na temat aktywności magnetycznej Słońca ułatwi przewidywanie częstotliwości i intensywności tego typu erupcji. Dr Beer przyznaje: "Ostrzeżenia o burzach to nadal pieśń przyszłości. Niemniej najnowsze badania przybliżają nas o krok do lepszego wyjaśnienia klimatu w kosmosie w dalszej perspektywie".Więcej informacji: Astronomy & Astrophysics: http://dx.doi.org/10.1051/0004-6361/201219997(odnośnik otworzy się w nowym oknie) Eawag Aquatic Research: http://www.eawag.ch/about/index_EN(odnośnik otworzy się w nowym oknie)
Kraje
Szwajcaria