Zwiększenie zawartości białka roślinnego w diecie poprawia zdrowie ludzi i środowiska naturalnego
Z punktu widzenia zrównoważonego rozwoju, bezpieczeństwa żywnościowego i zdrowia istnieje globalna potrzeba zwiększenia spożycia białka roślinnego. Strumienie uboczne z przetwórstwa pszenicy i ryżu oferują duży niewykorzystany potencjał surowcowy, który może być lepiej zagospodarowany w całym łańcuchu rolno-przemysłowym. W ramach finansowanej przez UE inicjatywy PROMINENT prowadzono prace nad pozyskiwaniem białek ze strumieni ubocznych przetwarzania pszenicy i ryżu, które są obecnie wykorzystywane w żywieniu zwierząt. PROMINENT otrzymał finansowanie w ramach wspólnego, partnerskiego konsorcjum publiczno-prywatnego między UE a Wspólnym Przedsięwzięciem na rzecz Bioprzemysłu. Ekstrakcja białek metodą na mokro i na sucho Zespół badawczy opracował metody mające na celu zwiększenie wartości tych surowców, mając na uwadze zaspokojenie rosnącego zapotrzebowania na białka roślinne w Europie. Te białka ze strumienia ubocznego są zwykle mieszane z innymi składnikami. „Dlatego też opracowaliśmy technologie zagęszczania białek z stałych i ciekłych strumieni ubocznych oraz poprawy funkcjonalności składników białkowych”, mówi koordynator projektu prof. Kaisa Poutanen. Partnerzy projektu opracowali technologie frakcjonowania (oddzielania) na sucho i na mokro dla stałych i płynnych strumieni ubocznych pszenicy i ryżu. Wykorzystali oni różne technologie, takie jak membrany i chromatografia oraz opracowali trzy nowe prototypy wysokobiałkowych składników. Walcząc z niedostatkiem białka zwierzęcego Naukowcy opracowali hybrydowe składniki z włókna białkowego, które mają zwiększoną funkcjonalność, którą zademonstrowali na modelach żywności w postaci żelu i krakersów. „Wykazano, że nowe składniki białkowe są bardziej przyjazne dla środowiska niż białko pochodzenia zwierzęcego”, stwierdza prof. Poutanen. „Jednak wpływ na środowisko naturalne jest ograniczony tylko wtedy, gdy produkty pochodzenia zwierzęcego są zastępowane nowymi białkami roślinnymi, a nie wtedy, gdy białka roślinne są spożywane jako dodatek do naszej obecnej diety”. Zespół przeprowadził również społeczną ocenę cyklu życia (S-LCA) zgodnie z celami zrównoważonego rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych. S-LCA jest narzędziem stosowanym przez firmy w celu identyfikacji zagrożeń związanych ze skutkami społecznymi, które wiążą się z działalnością firmy. Partnerzy PROMINENT opracowali następnie Mapę Ryzyka Społecznego. Narzędzie to ma pomóc firmom w dotrzymaniu ich zobowiązań w zakresie zrównoważonego rozwoju. „Wyniki te utorują drogę do wykorzystania strumieni ubocznych dla nowej produkcji żywności na bazie białka roślinnego w celu zwiększenia zrównoważonego rozwoju”, zauważa prof. Poutanen. Projekt nie obył się jednak bez wyzwań: naukowcy mieli trudności z pracą na dużą skalę, ponieważ surowce i technologie separacji znajdowały się w różnych krajach. Pokonano to wyzwanie, stosując wysoki poziom synchronizacji i transportując materiały tam, gdzie były potrzebne. „Musieliśmy bardzo uważnie planować i czasem modyfikować harmonogramy działań”, mówi prof. Poutanen. Patrząc w przyszłość Członkowie projektu pracują obecnie nad ukończeniem raportowania naukowego dla projektu, a także nad oceną jego potencjału biznesowego. Jednym z aspektów, który ma duży potencjał biznesowy, jest technologia wytłaczania na mokro, którą projekt zamierza dalej rozwijać. Naukowcy mają nadzieję, że projekt PROMINENT będzie wspierał wzrost gospodarczy, efektywne gospodarowanie zasobami i zrównoważony rozwój europejskiego przemysłu rolno-spożywczego. „Projekt otworzy nowe możliwości rynkowe ze strony przetwórstwa zbóż, a także wprowadzi nowe produkty na rynku żywności dla konsumentów”.
Słowa kluczowe
PROMINENT, białko roślinne, strumień uboczny, pszenica, ryż, produkty zwierzęce, białko zwierzęce, ekstrakcja białka, frakcjonowanie na mokro
