Ujawnienie nieopisanego dziedzictwa dzieci wojny
Dzieci wojny, które zostały urodzone przez miejscowe matki, a ich ojcami byli obcy żołnierze, są główną przeszkodą w pomyślnej integracji w społeczeństwach po zakończeniu konfliktu. Często stają się ofiarami nękania społecznego, nie otrzymują świadczeń socjalnych dostępnych dla innych dzieci samotnych rodziców i nieraz są piętnowane, izolowane przez swoje społeczności jako „dzieci wroga” i „dzieci okupacji”. Zjawisko to nie jest nowe. I choć podczas wielu badań udokumentowano fizyczny i psychospołeczny wpływ konfliktu zbrojnego na kobiety i dzieci, brakuje badań naukowych, w których zostanie uwzględniony ciężar przemocy wojennej wobec kobiet oraz dzieci urodzonych w wyniku wojny i okupacji. Poznaj finansowany przez UE projekt CHIBOW. Inicjatywa ta, ustanowiona w 2015 r. i finansowana przez UE, miała na celu przeanalizowanie tych złożonych problemów i zbadanie konkretnych podgrup dzieci, przy jednoczesnym dążeniu do stworzenia szerszej i bardziej zaawansowanej bazy wiedzy.
Potrzebne interwencje
„Badania te łączą rozumienie historyczne i antropologiczne z podejściem psychologiczno-psychoterapeutycznym i są zarówno oryginalne, jak i innowacyjne”, mówi Sabine Lee, profesor historii współczesnej na Uniwersytecie w Birmingham. „Badania pomagają bezpośrednio w opracowywaniu strategii prowadzących do bardziej zrównoważonego rozwiązania kwestii integracji w lokalnych społecznościach dzieci spłodzonych przez żołnierzy z zagranicy lub dzieci, które są owocem związków zawiązanych podczas wojny lub którym towarzyszyła związana silnie z wojną przemoc na tle płciowym”, kontynuuje. Strategie obejmują ukierunkowane interwencje na poziomie lokalnym, pomagające zapobiegać traumie związanej z napiętnowaniem i kwestiami dotyczącymi tożsamości, a jednocześnie łagodzą negatywne skutki wynikające z pochodzenia biologicznego dzieci, jak wyjaśnia prof. Lee, koordynator CHIBOW. W międzyczasie współpracownicy projektu rozpoczęli również współpracę z decydentami politycznymi, mediami i dostawcami usług w celu lepszego wdrożenia proponowanych interwencji. Międzynarodowa sieć szkoleniowo-badawcza CHIBOW obejmuje około 15 uczonych z 11 instytucji akademickich. Współpracuje z ponad 20 międzynarodowymi organizacjami partnerskimi, skupiając się na konfliktach, począwszy od drugiej wojny światowej, poprzez wojnę w Wietnamie, aż po burzliwe wydarzenia w byłej Jugosławii, w tym w Bośni i Kosowie.
Transformacja traumy
„To, co wzmocniło sukces projektu i wyniki badań, to podejście CHIBOW oparte na współpracy”, mówi prof. Lee. „Angażuje ono projekty z różnych dyscyplin i obszarów badawczych, a pracujący przy nim naukowcy mają różne stopnie naukowe.” Wśród najbardziej obiecujących jest projekt „W imię ojca”. W tym angażującym połączeniu sztuk performance’u, politycznie ważnych teatrów i badań naukowych, dzieci wojny są zarówno performerami, jak i bohaterami. Znajdując się w centrum uwagi, performerzy-protagoniści wyrażają się we własnych słowach i czynach, przekształcając osobiste traumatyczne doświadczenia w spektakle, dzieląc się przy tym istotną wiedzą. Jednym z udanych projektów, które pomogły w rozpowszechnianiu cennych informacji, był film animowany, który opowiada historię Michiko, dziecka chińskiej matki i japońskiego ojca, osadzoną w realiach drugiej wojny chińsko-japońskiej w Chinach. Sama animacja, której premiera odbyła się w 2018 r., została dobrze przyjęta przez widzów w każdym wieku. Ukazuje ona wyzwania związane z CHIBOW w sposób delikatny, ale i pouczający. Książka o wynikach badań CHIBOW jest obecnie przygotowywana do publikacji, która jest planowana na 2020 r. „Te działania wykroczą poza bieżący okres finansowania. Obecnie planowane są dalsze działania mające na celu zapewnienie ciągłości rozpowszechniania”, podsumowuje prof. Lee.
Słowa kluczowe
CHIBOW, dzieci, wojna, dzieci wojny, trauma, żołnierze zagraniczni, integracja, konflikt zbrojny
