Nowy sposób na odzyskiwanie odpadów z budowy i rozbiórki
Każdy, kto kiedykolwiek prowadził remont, zdaje sobie sprawę, jak dużo różnych odpadów powstaje podczas rozbiórki i przebudowy nawet tak prostego pomieszczenia, jak mała łazienka. Wyobraźmy sobie natomiast, ile gruzu powstaje podczas budowy, renowacji i rozbiórki budynków w skali całego świata. Rozwiązania tego olbrzymiego problemu podjęło się 25 partnerów finansowanego przez UE projektu HISER, w tym 8 dużych przedsiębiorstw, 8 małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), jedna konfederacja, 6 organizacji badawczych oraz 2 organy publiczne. Zespół opracował zaawansowane narzędzia i technologie, które mają pozwolić na znaczną poprawę współczynnika recyklingu odpadów z budowy i rozbiórki.
Obieg zamknięty
Obecny współczynnik recyklingu odpadów z budowy i rozbiórki w Unii Europejskiej wynosi około 50 %. W całym łańcuchu recyklingu występują problemy, których skutkiem jest brak możliwości ponownego wprowadzania odpadów na rynek. Główne przeszkody to niedokładne przewidywanie ilości odpadów przed rozbiórką, niewystarczające możliwości śledzenia odpadów w łańcuchu recyklingu oraz niska jakość i czystość materiałów pochodzących z recyklingu. Ten ostatni czynnik tworzy negatywne sprzężenie zwrotne, zniechęcając potencjalnych przetwórców do zaangażowania się w proces. Uczestnikom projektu HISER udało się domknąć tę pętlę. Koordynator projektu David García tłumaczy: „Połączenie technologii wstępnej identyfikacji, klasyfikacji na miejscu oraz automatycznego sortowania i recyklingu umożliwiło wprowadzenie zasad gospodarki o obiegu zamkniętym do sektora budownictwa”.
Nowe życie odpadów z budowy i rozbiórki
Jednym z najważniejszych rezultatów projektu HISER jest inteligentne narzędzie BIM-SD (ang. „Building Information Modelling for Smart Demolition”) przeznaczone do modelowania informacji o budynku w celu inteligentnej rozbiórki. Narzędzie to tworzy wykaz budynków, umożliwiający inżynierom określenie rodzajów, jakości i ilości generowanych odpadów budowlanych. Jest ono kompatybilne z niemal każdym urządzeniem przenośnym, dzięki czemu można łatwo z niego korzystać na dowolnym placu budowy. Jego dokładność i efektywność kosztowa zostały przetestowane na czterech różnych typach budynków. BIM-SD umożliwia natychmiastowe efektywne sortowanie odpadów, dzięki czemu recyklingowi i wtórnemu wykorzystaniu można poddać większe ilości odpadów. Opracowano kilka technologii wspomagających sortowanie, podział i automatyczną ocenę jakości odpadów, tak aby umożliwić pozyskiwanie dużych ilości surowca o wysokiej jakości. Technologie te pozwalają na otrzymywanie surowca o czystości rzędu 80–100 %, który można stosować w produkcji nowych materiałów budowlanych. Jak mówi García, w projekcie HISER wyprodukowano „niskoemisyjny cement, niedrogi ekologiczny beton, cegły, płyty gipsowo-kartonowe, a także kompozyty polimerowo-drewniane z kruszywem kamiennym, ceramiką, piaskiem, odzyskanym gipsem oraz odzyskanym drewnem i wełną mineralną”. Technologie i produkty związane z ceramiką, betonem, gipsem, drewnem i wełną mineralną przeszły pomyślne testy w pełnej skali w ramach pięciu studiów przypadków. Dopełnieniem prac technicznych w ramach projektu HISER były zintegrowane oceny środowiskowe i ekonomiczne przeprowadzone w oparciu o studia przypadków. Zidentyfikowane mocne i słabe strony wyszczególniono w zaleceniach dotyczących standardów i polityki przygotowanych przez zespół. Mimo że pierwotnie tego nie planowano, jednym z najważniejszych osiągnięć inicjatywy HISER była organizacja międzynarodowej konferencji HISER we współpracy z finansowanym przez UE projektem BAMB. Jak tłumaczy García, była to „pierwsza międzynarodowa konferencja poświęcona wyłącznie gospodarce odpadami z budowy i rozbiórki i ich recyklingowi ”. Podczas trzydniowego wydarzenia jego uczestnicy przedstawili 77 prezentacji”. Na rok 2020 planowana jest kolejna konferencja. Projekt HISER został już zakończony, ale jego prace i wizja są kontynuowane i mają istotny wpływ na sektor budownictwa, odpady z budowy i rozbiórki oraz środowisko naturalne.
Słowa kluczowe
HISER, budynek, odpady, recykling, materiały, budowa i rozbiórka, budownictwo, narzędzia, sortowanie, drewno, środowisko, beton, gips, wełna mineralna
