Zdrowie roślin: Chroniąc rośliny, chronimy naszą przyszłość Zdrowie roślin jest ogólnym pojęciem, które odnosi się nie tylko do pojawiających się zagrożeń, takich jak szkodniki, choroby czy chwasty, ale również do integrowanej ochrony roślin oraz innowacji w tym zakresie. Ma ono duże znaczenie w kontekście osiągnięcia szerszego celu, jakim jest zrównoważony charakter produkcji podstawowej w wymiarze ekonomicznym, ekologicznym i społecznym. W najnowszej broszurze CORDIS Results Pack prezentujemy kilka projektów, które znajdują się w absolutnej czołówce badań i innowacji w dziedzinie zdrowia roślin. Zmiana klimatu i środowisko Żywność i zasoby naturalne Zdrowie © Freepik Można śmiało stwierdzić, że powietrze, którym oddychamy, i ponad 80 % pokarmu, który spożywamy, zawdzięczamy roślinom. Odgrywają one kluczową rolę w naszych działaniach na rzecz zrównoważonego, konkurencyjnego rolnictwa i leśnictwa, a także ochrony różnorodności biologicznej i ekosystemów. Dlatego też dbanie o zdrowie roślin jest nie tylko ważne, ale wręcz niezbędne. Uprawa zdrowych roślin to trudne zadanie Utrzymanie zdrowia roślin stanowi poważne wyzwanie z kilku powodów. Po pierwsze, handel oraz przepływ towarów i ludzi ułatwiają wprowadzanie, rozprzestrzenianie i utrzymywanie się szkodników oraz chorób roślin. Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa szacuje, że z powodu szkodników i chorób tracimy rocznie nawet 40 % upraw roślin spożywczych. Wpływa to negatywnie na zaopatrzenie w żywność milionów ludzi i szkodzi rolnictwu. Ponadto zmiana klimatu oraz intensyfikacja produkcji rolnej i leśnej sprzyjają pojawianiu się nowych szkodników i chorób, a także mogą prowadzić do nasilenia się tych już istniejących. Co gorsza, w rolnictwie zaczęto stosować pestycydy, aby zwiększyć plony w produkcji roślinnej, w związku z czym narastają obawy dotyczące wpływu środków ochrony roślin na środowisko, organizmy inne niż zwalczane oraz zdrowie ludzi. Wychodząc naprzeciw tym wyzwaniom, w październiku 2016 roku Parlament Europejski i Rada przyjęły rozporządzenie (UE) 2016/2031 w sprawie środków ochronnych przeciwko agrofagom roślin. Nowe przepisy weszły w życie 13 grudnia tego samego roku. Ich celem jest unowocześnienie systemu ochrony roślin, promowanie skuteczniejszych środków ochrony terytorium Unii i jej roślinności, zapewnienie bezpiecznego handlu i złagodzenie wpływu zmiany klimatu na zdrowie upraw i lasów. Zgromadzenie Ogólne ONZ ogłosiło rok 2020 Międzynarodowym Rokiem Zdrowia Roślin, którego celem jest podniesienie świadomości ludzi na całym świecie na temat tego, jak ważna jest ochrona zdrowia roślin. Badania i innowacje w obliczu zagrożeń Aby sprostać wyzwaniom w dziedzinie zdrowia roślin, zainicjowano liczne badania i wprowadzono rozmaite innowacje. Wiele z nich finansowanych jest w ramach programu „Horyzont 2020”, między innymi przy wsparciu działania „Maria Skłodowska-Curie”, Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERBN) i Instrumentu dla MŚP. Niniejsza broszura poświęcona jest 10 projektom prowadzonym w ramach inicjatywy „Horyzont 2020”, które dotyczą zwalczania zagrożeń dla zdrowia roślin. W ramach projektu ASTERIX opracowano roboty rolnicze, które wykorzystują widzenie maszynowe i technologię precyzyjnych dysz w celu odróżniania chwastów od roślin i rozpylania kropli bioherbicydów tylko na liście chwastów, zmniejszając ich zużycie o ponad 90 %. W projekcie BIOFERTICELLULASER wykorzystano bakterie wspomagające wzrost roślin jako organiczny nawóz do ich uprawy. Naukowcy pracujący w ramach projektu DESSA zaprojektowali narzędzie wspomagające podejmowanie decyzji, które dostarcza rolnikom dokładnych, konkretnych dla danego gospodarstwa informacji na temat działań w zakresie ochrony roślin. Projekt EMPHASIS powstał w celu wykrywania zagrożeń spowodowanych przez obce i rodzime szkodniki w wielu naturalnych ekosystemach i systemach rolniczych. W ramach projektu EUCLID opracowano zrównoważone metody ochrony roślin przed szkodnikami upraw rolniczych w Europie i Chinach, podczas gdy naukowcy biorący udział w projekcie FOUNDATION badają molekularny dialog grzyba z gatunku Fusarium oxysporum, aby znaleźć nowe strategie kontroli. Kolejnym prezentowanym projektem jest MET-PEST. Jego uczestnicy opracowują nowatorskie metodologie selektywnego oznaczania fungicydów w żywności, podczas gdy naukowcy z projektu nEUROSTRESSPEP opracowali i przetestowali biopestycydy należące do całkowicie nowej klasy biologicznych środków kontroli. Badacze biorący udział w projekcie NEURICE stworzyli nowe odmiany ryżu o podwyższonej tolerancji na sól. Wreszcie w ramach projektu POnTE zoptymalizowano programy nadzoru i zapobiegania chorobom roślin, które mogą pojawić się w przyszłości.
