Robot rehabilitacyjny nie musi pracować tylko w szpitalu
Niemal 20 % mieszkańców Unii Europejskiej ma ponad 65 lat. Co więcej, prognozowany jest dalszy wzrost tej liczby w nadchodzących latach. W związku z tym wzrasta zapadalność na choroby związane z wiekiem, a częstotliwość występowania udarów mózgu ma wzrosnąć do 2035 roku o 34 % względem danych z 2015 roku. Pacjenci zachowują jednak możliwość powrotu do zdrowia nawet wiele lat po wystąpieniu urazu neurologicznego. Odzyskanie pełnej funkcji kończyn u tych pacjentów często wiąże się z długotrwałym okresem intensywnej neurorehabilitacji dostosowanej do indywidualnych potrzeb, a zapewnianie dostępu do takiej opieki stanowi duże wyzwanie dla świadczeniodawców opieki zdrowotnej. Zaspokojeniem tych potrzeb zajęli się uczestnicy projektu ICone, którzy opracowali pierwszego przenośnego robota rehabilitacyjnego. Zwiększenie dostępności systemów robotycznych jest kluczowym czynnikiem sprzyjającym ograniczaniu niepełnosprawności spowodowanej udarem mózgu. Rehabilitacja z udziałem robotów jest skuteczna, jednak urządzenia rehabilitacyjne są drogie i charakteryzują się dużymi rozmiarami. Ze względu na ten fakt są dostępne wyłącznie w szpitalach, przez co mogą z nich korzystać głównie pacjenci w ostrej lub podostrej fazie udaru. Wychodzącym ze szpitala pacjentom czasem zaleca się granie w gry komputerowe, które mają na celu ponowne nauczenie mózgu kontroli nad ruchami kończyn, ale ta metoda leczenia charakteryzuje się mniejszą skutecznością. „Do tej pory żadne rozwiązanie oparte na robotyce nie było w stanie połączyć użyteczności gier ze skutecznością robotyki, oferując technologię, która mogłaby znaleźć zastosowanie zarówno w szpitalach, jak i poza nimi”, twierdzi Dino Accoto, koordynator projektu ICone. „To właśnie udało nam się osiągnąć w ramach projektu ICone”. Accoto jest założycielem i dyrektorem firmy technologicznej Heaxel odpowiedzialnej za opracowanie systemu ICone. Robotyczny system rehabilitacji wymaga od pacjentów poruszania dźwignią zgodnie z instrukcjami wyświetlanymi na ekranie przed ich oczami. Fizjoterapeuta jest w stanie dostosować właściwości haptyczne dźwigni do potrzeb pacjenta. „Nasz system jest wyposażony w intuicyjny interfejs użytkownika, opracowany we współpracy z lekarzami, który pozwala terapeutom na wprowadzenie wszystkich parametrów umożliwiających personalizację procesu leczenia”, wyjaśnia Accoto. „Czas trwania, intensywność, liczba powtórzeń, pomoc, siła oporu – wszystkie parametry, których dostosowanie zwykle wymaga zaangażowania programisty, są teraz dostępne z poziomu ekranu dotykowego”. Choć konstrukcja maszyny pozwala na jej instalację w domu, Accoto twierdzi, że pacjenci częściej będą z niej korzystać w takich miejscach, jak domy opieki czy centra kulturalno-oświatowe. Wszystkie roboty ICone są podłączone do internetu, co pozwala terapeutom obserwować postępy pacjentów, a także zdalnie dostosowywać ustawienia i plany leczenia w zależności od potrzeb. Włoska firma Heaxel otrzymała wsparcie ze strony Unii Europejskiej na przeprowadzenie studium wykonalności mającego na celu ułatwienie skutecznej i szybkiej komercjalizacji systemu robotycznego ICone. „Firmy często opracowują cudowne technologie, które charakteryzują się doskonałą skutecznością, ale pozostają niedostępne ze względów finansowych lub logistycznych”, wyjaśnia Accoto. „Otrzymany grant pozwolił nam na opracowanie opłacalnego modelu biznesowego”. Testy przeprowadzone z udziałem pracowników opieki zdrowotnej we Włoszech i w Hiszpanii pozwoliły na znalezienie obszarów do usprawnień, obejmujących zarówno funkcjonowanie robota, jak i jego konstrukcję. Próby te stanowiły wstęp do szerzej zakrojonych testów systemu ICone z udziałem pacjentów. „Udar mózgu stanowi jedną z najczęstszych przyczyn niepełnosprawności w Europie, jest zatem wyzwaniem, któremu musi stawić czoła całe społeczeństwo”, dodaje Accoto. „Naszym celem jest udostępnienie opracowanego przez naszą firmę robota największej możliwej liczbie pacjentów”.
Słowa kluczowe
ICone, Heaxel, udar, rehabilitacja, robot, pacjent, leczenie, kończyna, neuro