Recykling i ponowne wykorzystanie gruzu budowlanego
Co roku UE produkuje 750 milionów ton odpadów budowlanych i rozbiórkowych(odnośnik otworzy się w nowym oknie), które stanowią nawet 25–30 % wszystkich unijnych odpadów. Znalezienie nowych zastosowań dla metali, drewna, szkła i betonu, dzięki którym surowce te nie będą trafiać na wysypiska, jest dla UE priorytetem. By wspierać realizację tego celu, unijna strategia „Europa 2020”(odnośnik otworzy się w nowym oknie) wymaga od państw członkowskich, by ponownie wykorzystywały, poddawały recyklingowi i odzyskiwały wagowo co najmniej 70 % nieszkodliwych odpadów z budowy i rozbiórki. „Nasz projekt pokazał, że Europa może osiągnąć ten cel, wykorzystując odpady z budowy i rozbiórki do stawiania i remontowania budynków”, deklaruje Sonia Saracino, koordynatorka finansowanego przez UE projektu RE4(odnośnik otworzy się w nowym oknie) realizowanego przez konsorcjum 13 instytucji partnerskich z ośmiu krajów.
Zarządzanie wszystkimi odpadami z budowy i rozbiórki
„Wykorzystując ponownie i poddając recyklingowi materiały i konstrukcje pochodzące z budowy i rozbiórki, możemy tworzyć bardziej energooszczędne budynki i zminimalizować wpływ branży budowlanej na środowisko”, dodaje Saracino, która jest też starszą kierowniczką projektu w Europejskim Centrum Badań nad Materiałami i Projektowaniem Technologii(odnośnik otworzy się w nowym oknie) we Włoszech. W ramach projektu opracowano kilka innowacyjnych rozwiązań do zarządzania odpadami z budowy i rozbiórki przed ich sortowaniem, w jego trakcie i po nim. Otrzymane efekty były imponujące. W trakcie projektu RE4 pokazano na przykład, jak skutecznie wprowadzać materiały i konstrukcje uzyskane z odpadów z budowy i rozbiórki do cykli produkcyjnych komponentów betonowych i drewnianych, uzyskując przy tym współczynnik wymiany na poziomie 50–85 %. „W naszej hiszpańskiej placówce badawczej dowiedziono, że możliwe jest nawet tworzenie prefabrykowanych, energooszczędnych i w pełni nadających się do ponownego wykorzystania konstrukcji budowlanych o przeznaczeniu mieszkalnym lub komercyjnym”, wyjaśnia koordynatorka. Z myślą o modernizacji i stawianiu nowych budynków uczestnicy projektu opracowali pięć nowych materiałów betonowych, cztery nowe komponenty – bloki, płytki, materiały drewniane i panele izolacyjne – a także cztery nowe elementy prefabrykowane. Elementy te wykorzystują surowce wtórne, takie jak beton, cegły, drewno i płytki dachowe, i są używane w panelach fasadowych i wewnętrznych ścianach działowych. Dzięki zastosowaniu odwracalnych połączeń elementy te można po zakończeniu okresu ich eksploatacji całkowicie rozmontować.
Inteligentny robot sortujący
„Jesteśmy dumni z terenowego zrobotyzowanego systemu sortującego, który osiągał współczynniki recyklingu równe nawet 95 %. Podnosi on jakość odsortowanego materiału, skupiając się na zasobach o największej wartości ekonomicznej, takich jak piasek”, zauważa Saracino. By w pełni wykorzystać możliwości recyklingu odpadów z budowy i rozbiórki, w trakcie projektu zdefiniowano nowe klasy jakości kruszywa takiego pochodzenia i dla każdej z nich określono optymalne strategie recyklingu. Wyznaczone klasy jakości przedstawiono następnie komitetom normalizacyjnym UE, by pomóc w opracowywaniu norm branżowych. Saracino dodaje: „Wszystkie opracowane w trakcie projektu rozwiązania zostały przetestowane w warunkach rzeczywistych i z zastosowaniem makiet budynków w czterech ośrodkach demonstracyjnych: w Hiszpanii, we Włoszech, w Zjednoczonym Królestwie i na Tajwanie. Nowe komponenty RE4 okazały się wystarczająco elastyczne, by sprawdzić się w różnych warunkach klimatycznych. Ponadto mogą być one stosowane w rozmaitych rodzajach budynków spotykanych w Europie, a także tam, gdzie konieczne jest spełnienie różnych wymogów konstrukcyjnych, w tym dotyczących odporności na trzęsienia ziemi”. Projekt spotkał się z szerokim zainteresowaniem ze strony społeczności branżowej i ogółu społeczeństwa i cieszy się międzynarodowym uznaniem, czego wyrazem są m.in. nagroda Hans Sauer Award 2020(odnośnik otworzy się w nowym oknie), broszura przedstawiające sprawdzone praktyki(odnośnik otworzy się w nowym oknie) i obecność w licznych publikacjach naukowych(odnośnik otworzy się w nowym oknie). „Rozwiązania RE4 mogą przysłużyć się ekologicznej gospodarce i środowisku. Nasze nowe materiały i komponenty z odpadów z budowy i rozbiórki są w produkcji o 20 % tańsze niż rozwiązania konwencjonalne, pozwalają ograniczyć emisję CO2 o ponad 50 % i wymagają o wiele mniejszego zużycia energii i surowców”, podsumowuje Saracino.
