Recykling i ponowne wykorzystanie gruzu budowlanego
Co roku UE produkuje 750 milionów ton odpadów budowlanych i rozbiórkowych, które stanowią nawet 25–30 % wszystkich unijnych odpadów. Znalezienie nowych zastosowań dla metali, drewna, szkła i betonu, dzięki którym surowce te nie będą trafiać na wysypiska, jest dla UE priorytetem. By wspierać realizację tego celu, unijna strategia „Europa 2020” wymaga od państw członkowskich, by ponownie wykorzystywały, poddawały recyklingowi i odzyskiwały wagowo co najmniej 70 % nieszkodliwych odpadów z budowy i rozbiórki. „Nasz projekt pokazał, że Europa może osiągnąć ten cel, wykorzystując odpady z budowy i rozbiórki do stawiania i remontowania budynków”, deklaruje Sonia Saracino, koordynatorka finansowanego przez UE projektu RE4 realizowanego przez konsorcjum 13 instytucji partnerskich z ośmiu krajów.
Zarządzanie wszystkimi odpadami z budowy i rozbiórki
„Wykorzystując ponownie i poddając recyklingowi materiały i konstrukcje pochodzące z budowy i rozbiórki, możemy tworzyć bardziej energooszczędne budynki i zminimalizować wpływ branży budowlanej na środowisko”, dodaje Saracino, która jest też starszą kierowniczką projektu w Europejskim Centrum Badań nad Materiałami i Projektowaniem Technologii we Włoszech. W ramach projektu opracowano kilka innowacyjnych rozwiązań do zarządzania odpadami z budowy i rozbiórki przed ich sortowaniem, w jego trakcie i po nim. Otrzymane efekty były imponujące. W trakcie projektu RE4 pokazano na przykład, jak skutecznie wprowadzać materiały i konstrukcje uzyskane z odpadów z budowy i rozbiórki do cykli produkcyjnych komponentów betonowych i drewnianych, uzyskując przy tym współczynnik wymiany na poziomie 50–85 %. „W naszej hiszpańskiej placówce badawczej dowiedziono, że możliwe jest nawet tworzenie prefabrykowanych, energooszczędnych i w pełni nadających się do ponownego wykorzystania konstrukcji budowlanych o przeznaczeniu mieszkalnym lub komercyjnym”, wyjaśnia koordynatorka. Z myślą o modernizacji i stawianiu nowych budynków uczestnicy projektu opracowali pięć nowych materiałów betonowych, cztery nowe komponenty – bloki, płytki, materiały drewniane i panele izolacyjne – a także cztery nowe elementy prefabrykowane. Elementy te wykorzystują surowce wtórne, takie jak beton, cegły, drewno i płytki dachowe, i są używane w panelach fasadowych i wewnętrznych ścianach działowych. Dzięki zastosowaniu odwracalnych połączeń elementy te można po zakończeniu okresu ich eksploatacji całkowicie rozmontować.
Inteligentny robot sortujący
„Jesteśmy dumni z terenowego zrobotyzowanego systemu sortującego, który osiągał współczynniki recyklingu równe nawet 95 %. Podnosi on jakość odsortowanego materiału, skupiając się na zasobach o największej wartości ekonomicznej, takich jak piasek”, zauważa Saracino. By w pełni wykorzystać możliwości recyklingu odpadów z budowy i rozbiórki, w trakcie projektu zdefiniowano nowe klasy jakości kruszywa takiego pochodzenia i dla każdej z nich określono optymalne strategie recyklingu. Wyznaczone klasy jakości przedstawiono następnie komitetom normalizacyjnym UE, by pomóc w opracowywaniu norm branżowych. Saracino dodaje: „Wszystkie opracowane w trakcie projektu rozwiązania zostały przetestowane w warunkach rzeczywistych i z zastosowaniem makiet budynków w czterech ośrodkach demonstracyjnych: w Hiszpanii, we Włoszech, w Zjednoczonym Królestwie i na Tajwanie. Nowe komponenty RE4 okazały się wystarczająco elastyczne, by sprawdzić się w różnych warunkach klimatycznych. Ponadto mogą być one stosowane w rozmaitych rodzajach budynków spotykanych w Europie, a także tam, gdzie konieczne jest spełnienie różnych wymogów konstrukcyjnych, w tym dotyczących odporności na trzęsienia ziemi”. Projekt spotkał się z szerokim zainteresowaniem ze strony społeczności branżowej i ogółu społeczeństwa i cieszy się międzynarodowym uznaniem, czego wyrazem są m.in. nagroda Hans Sauer Award 2020, broszura przedstawiające sprawdzone praktyki i obecność w licznych publikacjach naukowych. „Rozwiązania RE4 mogą przysłużyć się ekologicznej gospodarce i środowisku. Nasze nowe materiały i komponenty z odpadów z budowy i rozbiórki są w produkcji o 20 % tańsze niż rozwiązania konwencjonalne, pozwalają ograniczyć emisję CO2 o ponad 50 % i wymagają o wiele mniejszego zużycia energii i surowców”, podsumowuje Saracino.
Słowa kluczowe
RE4, budynek, odpady z budowy i rozbiórki, odpady budowlane i rozbiórkowe, konstrukcja, rozwój, energooszczędny, materiały, prefabrykowany, recykling, modernizacja, ponowne wykorzystanie