Biotechnologiczny stentgraft aortalny pozwalający uniknąć operacji na otwartym sercu Innowacyjny stent wykonany z zaawansowanych technologicznie włókien naśladuje właściwości mechaniczne tkanki aorty, przyspieszając naturalny proces gojenia. Zdrowie © Daria Serdtseva, Shutterstock Aorta to najważniejsza tętnica ludzkiego organizmu, transportująca krew z serca do wszystkich tkanek ciała. Z czasem, a niekiedy dodatkowo z powodu czynników ryzyka, może stracić swą elastyczność. Jeśli wewnętrzna warstwa ściany aorty pęknie, napór przepływającej krwi może spowodować oderwanie się warstwy wewnętrznej i środkowej. To z kolei może doprowadzić do tzw. rozwarstwienia aorty, będącego poważną chorobą układu krwionośnego, którą każdego roku stwierdza się w liczbie od 3 do 12 przypadków na 100 000 osób. Wskaźnik umieralności z jej powodu na świecie wynosi 40 % i jest ona trudna do zdiagnozowania. Główną metodą leczenia jest obecnie operacja na otwartym sercu, polegająca na usunięciu uszkodzonej tkanki aorty, zatamowaniu krwawienia i wprowadzeniu sztywnego stentu w miejscu rekonstrukcji. Przy czym stenty syntetyczne utrudniają odbudowę uszkodzonej tkanki, a brak dopasowania do aorty pod względem właściwości mechanicznych może doprowadzić do odrzucenia przeszczepu. Operacja jest skomplikowana, a śmiertelność okołooperacyjna wynosi 30 %. Potrzeba bezpiecznego rozwiązania zapewniającego długotrwały efekt. Aortyx, firma realizująca finansowany ze środków UE projekt AORTYX, zaprojektowała i stworzyła adhezyjny stent wprowadzany minimalnie inwazyjną metodą. Przylega on do szczeliny w ścianie aorty, tamując krwawienie pomiędzy jej warstwami i przyspieszając proces gojenia się tkanki. „Nasz stent w znaczący sposób obniży wskaźnik umieralności i zmniejszy liczbę ciężkich powikłań związanych z tą straszną chorobą”, mówi Jordi Martorell, prezes zarządu i współzałożyciel firmy Aortyx. Zaawansowana konstrukcja stentu Stent jest wprowadzany przez niewielkie nacięcie w pachwinie za pomocą opatentowanego, minimalnie inwazyjnego cewnika, którym umieszcza się go w miejscu rozwarstwienia w sposób podobny do rozkładania parasola. Konstrukcja stentu składa się z resorpcyjnego biomateriału, który naśladuje mechaniczne właściwości aorty. Ściana aorty jest zbudowana z warstwy zewnętrznej, składającej się z tkanki łącznej i siatki kolagenowej, warstwy środkowej z komórek mięśni gładkich i elastycznych blaszek oraz warstwy komórek śródbłonka. Dlatego też zastosowana w stencie technologia została oparta na wielowarstwowej strukturze włókien jego rdzenia, wykonanych zaawansowaną techniką elektrospinningu, która polega na skręcaniu ze sobą włókien pod wpływem ładunku elektrycznego i jest szeroko stosowana do tworzenia tkanek ludzkich. „Nasz projekt zakłada, że w okresie tygodni po wszczepieniu stent całkowicie pokryje się warstwą śródbłonka. W miarę upływu czasu, średnio w ciągu 6 miesięcy, stent pokrywa się warstwą komórek mięśni gładkich, przytwierdzając się w ten sposób do ścian aorty i tworząc dodatkową warstwę komórek, które odbudowują strukturę naczynia”, wyjaśnia Martorell. Zespół projektu AORTYX spodziewa się, że w tym czasie nastąpi z kolei powolny rozkład polimeru, pozwalający częściowo odzyskać naturalne właściwości mechaniczne naczynia. Obiecujące wyniki Martorell wskazuje trzy rezultaty osiągnięte w trakcie badań, które zdaniem zespołu są wyjątkowe: „Właściwości mechaniczne stentu są bardzo zbliżone do tych naturalnych aorty, zachowując jednocześnie swobodny przepływ krwi bez zwężania czy rozwarstwiania jej ścian. Po drugie, stent przylega 10 000 razy mocniej niż jest to wymagane. Po trzecie, mikrostruktura stentu umożliwia szybszą migrację komórek”. Finansowanie w postaci grantu unijnego pozwoli zespołowi przejść od fazy tworzenia prototypów w laboratorium do produkcji wstępnej wersji przemysłowej. Zespół spodziewa się zakończyć proces wprowadzania urządzenia na rynek w roku 2021. „Rozpoczęliśmy etap testowania przedklinicznego, co oznacza, że wkrótce powinno nastąpić pierwsze wszczepienie stentu człowiekowi”, mówi Martorell. Słowa kluczowe AORTYX, aorta, stent, testowanie, stentgraft, naturalny, odbudowa
