Przemieszczanie bydła w Królestwie Niderlandów w epoce żelaza i w czasach starożytnego Rzymu
Bydło zawsze odgrywało w Królestwie Niderlandów ważną rolę. Było wykorzystywane w uprawie rolnej i produkcji obornika, było źródłem żywności w postaci mięsa i produktów mlecznych oraz zapewniało społeczeństwom surowce do ubrań i innych wyrobów. Naukowcy z finansowanego ze środków UE projektu MoMa zbadali wykorzystanie bydła w Królestwie Niderlandów od epoki żelaza po czasy starożytnego Rzymu (750 p.n.e.–450 n.e.). „Badanie długookresowych zmian w systemie zarządzania bydłem i jego mobilności oraz interakcje między autochtonicznymi społecznościami i nowo przybyłymi pozwala lepiej zrozumieć funkcjonowanie transmisji kulturowej”, wyjaśnia koordynator projektu Umberto Albarella. Przeprowadzenie prac badawczych było możliwe dzięki wsparciu udzielonemu w ramach działania „Maria Skłodowska-Curie”.
Badania na temat mobilności bydła w epoce żelaza i w czasach starożytnego Rzymu
Naukowcy badali zmiany w społecznościach żyjących w epoce żelaza i czasach starożytnego Rzymu oraz to, w jaki sposób wpływały na nie różne czynniki, takie jak środowisko, wykorzystanie terenu, handel oraz organizacje gospodarcze i polityczne. W ramach projektu MoMa zainicjowano dialog między różnymi zespołami naukowców zajmującymi się wkładem zwierząt w różnorodność kulturową w różnych miejscach imperium rzymskiego. Zespół naukowców badających wykorzystanie bydła w Królestwie Niderlandów uzyskał informacje na temat podobnych prac prowadzonych w Wielkiej Brytanii. Następnie wszelkie różnice i podobieństwa poddano wnikliwej analizie. Projekt pozwolił na poszerzenie międzynarodowej współpracy w zakresie badań, które można realizować szczególnie na dużą skalę geograficzną. Wyniki zostały przedstawione podczas międzynarodowej konferencji oraz w referacie opublikowanym w recenzowanych czasopismach naukowych. Kolejne referaty są obecnie w przygotowaniu.
Określenie bliskiego i dalekiego pochodzenia bydła
Zespół projektu MoMa przeprowadził analizę izotopową uzębienia krów, aby wykazać, że zakres mobilności bydła w dużym stopniu zależy od wykorzystania tych zwierząt w danym miejscu. Analizy potwierdziły zmniejszoną mobilność przyjazdową od epoki żelaza do czasów starożytnego Rzymu. „Rozumiemy teraz lepiej rolę, jaką różne stanowiska archeologiczne odgrywają w organizacji społeczności ludzkich, a zatem potrafimy wyjaśnić różnorodność znalezisk archeologicznych”, stwierdza Maaike Groot, stypendystka działania „Maria Skłodowska-Curie. Chociaż ten aspekt był dokładnie zgłębiony podczas badań w Królestwie Niderlandów, wyniki poszerzają także naszą ogólną wiedzę. „Biorąc pod uwagę ogromną intensywność handlową, która charakteryzowała czasy starożytnego Rzymu, jest to zaskakujące”, mówi dalej Groot. „Jednakże można to wyjaśnić faktem, że mobilność wyjazdowa była większa w przypadku rzymskiej wsi, ponieważ bydło było hodowane lokalnie, a następnie eksportowane”. Z kolei mobilność przyjazdowa była wysoka w rzymskich miastach, co pokazuje komplementarność tego rodzaju siedlisk. Jeśli chodzi o mobilność przyjazdową, zwierzęta były przemieszczane z osad rolniczych do miejskich. „Projekt MoMa podkreślił potrzebę badania naszych historycznych relacji ze zwierzętami z perspektywy międzynarodowej i międzydyscyplinarnej”, stwierdza Albarella. „Przedstawiliśmy ważne dowody dotyczące charakteru transmisji kulturowej w epoce żelaza i w czasach starożytnego Rzymu, a także później”.
Słowa kluczowe
MoMa, rzymski, bydło, mobilność, epoka żelaza, Królestwo Niderlandów, zwierzę, zwierzęta hodowlane, wiejski, transmisja kulturowa, miejski
