Dostarczanie europejskim miastom narzędzi do zapobiegania radykalizacji
Chociaż liczba ataków terrorystycznych w Europie zmniejszyła się, radykalizacja pozostaje jednym z głównych wyzwań zagrażających naszemu bezpieczeństwu, wartościom demokratycznym i spójności społeczeństw. W ramach finansowanego ze środków UE projektu PRACTICIES w ciągu ponad trzech lat badacze analizowali zjawisko radykalizacji, aby lepiej poznać jego przejawy i móc je przewidywać, a także opracowali z myślą o włodarzach europejskich miast konkretne narzędzia do łagodzenia jego skutków i zapobiegania dalszemu nasilaniu się.
Celowane narzędzia szyte na miarę jako kluczowy priorytet
„Naszym pierwszym działaniem było przeprowadzenie w 12 krajach ankiet, za pomocą których badaliśmy poglądy młodych Europejczyków na problem radykalizacji”, wyjaśnia profesor Séraphin Alava, koordynator projektu PRACTICIES. „Studium 1 000 przypadków pozwoliło nam na zdefiniowanie procedur i wskaźników radykalizacji w środowisku miejskim oraz opracowanie nowych narzędzi prewencyjnych, z których mogłyby skorzystać władze lokalne i regionalne”. Ostatecznie każde z opracowanych narzędzi zostało poddane ocenie w ramach miejskich grup roboczych powołanych przez Europejskie Forum Bezpieczeństwa Miejskiego. Wszystkie narzędzia powstałe podczas realizacji projektu można podzielić na cztery kategorie. Pierwsza to narzędzia naukowe, takie jak etiologia radykalizacji, których zadaniem jest pomoc w skutecznym identyfikowaniu i zapobieganiu radykalizacji. Druga grupa to narzędzia edukacyjne i psychologiczno-społeczne mające zapobiegać uleganiu dyskursowi konspiracyjnemu lub ekstremistycznemu przez ludzi młodych. Kolejną grupę stanowią narzędzia technologiczne i lingwistyczne, takie jak algorytmy do wykrywania mowy nienawiści, zaś do ostatniej grupy zaliczają się narzędzia polityczne, służące do oceny wpływu działań zapobiegawczych w miastach. „Wszystkie te rozwiązania mają za zadanie dotarcie do wszystkich grup docelowych ludzi młodych mieszkających w miastach, podatnych na radykalne idee. Zostały one wdrożone przez służby miejskie po uprzednim przeszkoleniu i przystosowaniu do reagowania na kontekst i rodzaj radykalizacji na tyle, na ile to możliwe”. Opracowany w ramach projektu zestaw narzędzi The Digital Me Teacher Toolkit zachęca uczniów do stworzenia cyfrowej historii, w której dzielą się oni swoimi poglądami i próbują zaszczepić u innych empatię. Tym samym narzędzie to pomaga uczniom przekonać się, że posiadają zdolność do rozwiązywania problemów na poziomie osobistym i społecznym, zmniejszając własną podatność na zradykalizowany i ekstremistyczny dyskurs. Kolejne narzędzie, zwane Newscraft, to poważna gra, której uczestnicy wchodzą w rolę dziennikarza pracującego w agencji prasowej. Uczy ona uczniów, aby kierowali się własnym osądem i spoglądali na czytane przez siebie treści krytycznym okiem, a także pokazuje, jak nawigować pośród fałszywych informacji i teorii spiskowych oraz jak rozpoznawać język radykalnej propagandy. Uczestnicy projektu stworzyli również oprogramowanie Desistance-Pro do oceny stopnia, w jakim jednostka skłonna jest zaakceptować bezprzemocowe alternatywy radykalizmu. Jego celem jest pomagać pracownikom socjalnym w identyfikowaniu jednostek narażonych na radykalizację, a w przypadku osób będących już w procesie radykalizacji – kierować odpowiadającą ich potrzebom pomoc i odpowiednio takie środowiska monitorować.
Zalecenia dla lokalnych, krajowych i ponadnarodowych decydentów
Oprócz przyglądania się mechanizmom radykalizacji i opracowywania narzędzi do prewencji i łagodzenia skutków tego zjawiska, uczestnicy projektu PRACTICIES stworzyli kompleksowy zestaw zaleceń dla decydentów. Zalecenia te powstały na bazie wyników badań i wniosków płynących z projektu i są dostosowane do trzech różnych poziomów decyzyjności: lokalnego, krajowego i ponadnarodowego. „Dzięki tym rekomendacjom, a także konkretnym i skutecznym narzędziom opracowanym na potrzeby usług bezpieczeństwa, kultury i edukacji, możemy w ramach projektu PRACTICIES zwiększać skuteczność działań eksperckich oraz poprawiać trafność decyzji politycznych”, stwierdza na koniec Alava.
Słowa kluczowe
PRACTICIES, radykalizacja, miasta, lokalny, bezpieczeństwo, prewencja, uczniowie, narzędzia prewencyjne, spójność społeczeństwa, Digital Me, Newscraft
