Mobilna aplikacja pomoże w leczeniu zaburzeń snu
Twórcy finansowanego ze środków UE projektu LTS pomagają oferować zdigitalizowaną terapię poznawczo-behawioralną w celu leczenia bezsenności poprzez mobilną aplikację. „Docelowymi odbiorcami są osoby doświadczające umiarkowanych do ciężkich problemów ze snem”, opowiada koordynator projektu, Micael Gustafsson, dyrektor generalny Learning To Sleep(odnośnik otworzy się w nowym oknie), szwedzkiej firmy, która opracowała ten system. „Około połowa pacjentów, których spotykamy, zażywa tabletki nasenne”. Bezsenność jest często powiązana ze stresem. W krajach takich jak Zjednoczone Królestwo ponad 40 % osób pracujących zawodowo śpi krócej niż 6 godzin na dobę, zauważa Gustafsson. „Tempo życia jest szybkie. Ludzie sądzą, że nie mają czasu na sen, ponieważ muszą zadbać o dzieci, karierę lub muszą regularnie sprawdzać media społecznościowe”. Jednakże na dłuższą metę może to wpłynąć na ogólny stan zdrowia, zaburzając naturalny „rytm dobowy” organizmu. „U wielu osób zegar ten sam się reguluje, jednak u tych z problemami ze snem takiej regulacji brak”, wyjaśnia Gustafsson.
Zapewnienie przestrzegania zaleceń
Wprawdzie aplikacje do samodzielnego rozwiązania tego problemu istnieją, „[j]ednak zaledwie 3–4 % pacjentów faktycznie przestrzega zasad programu. Jest duży problem z przestrzeganiem zasad i stosowaniem się do zaleceń”, dodaje Gustafsson. Aplikacja LTS wykorzystuje algorytm oparty na danych dotyczących snu pacjenta, pozyskanych z kwestionariusza. Informuje ona użytkownika, kiedy powinien położyć się spać, zaleca spersonalizowane ćwiczenia, które mogą pomóc, a także przekazuje informacje na temat snu. Obejmuje ona dzienniczek snu wypełniany każdego dnia, a także, co ważne, umożliwia zdalne sesje z prawdziwym terapeutą, który pomoże użytkownikowi trzymać się harmonogramu. Psycholog przeprowadza poprzez aplikację cotygodniowe sesje (rozmowa głosowa, wideorozmowa lub czat), które trwają zwykle od 10 do 20 minut. „Według naszych obserwacji dla 99 % pacjentów jedna sesja z terapeutą tygodniowo wystarcza”, stwierdza.
Terapia w formie ograniczenia snu
Aplikacja LTS leczy bezsenność poprzez ograniczenie snu – jest to metoda oparta na dowodach, którą lekarze stosują od długiego czasu. Polega ona na ograniczeniu snu do minimum: około 4,5 do 5 godzin na noc, a następnie na zwiększaniu jego ilości na przestrzeni 5 tygodni. „Wydaje się to sprzeczne z intuicją, jednak trzeba zacząć spać mniej, żeby mózg naprawdę chciał spać, a gdy to zrobi, zresetuje się”, wyjaśnia Gustafsson. „Śledzimy postępy pacjenta w trakcie okresu leczenia wynoszącego 5 tygodni. Dodatkowo psycholog pomaga pacjentowi przestrzegać zasad programu, w tym przypadku działając w charakterze nie tyle terapeuty, co trenera”, zauważa. „Pacjent czuje się bardzo zmęczony, potrzebuje więc kogoś, kto zachęci go do kontynuowania leczenia; punkt zwrotny następuje dopiero w okolicach 3–4 tygodnia”.
Zastosowanie w systemach opieki zdrowotnej
Na początku 2019 roku system LTS został zatwierdzony przez szwedzki system opieki zdrowotnej, który refunduje koszt leczenia. Aplikacja pozwala ograniczyć czas pracy psychologa z nawet 16 godzin w przypadku tradycyjnych rozwiązań do około 1 godziny i 15 minut”, stwierdza koordynator. „Zapewniamy leczenie w jednej piątej zwyczajowej ceny, co stanowi dużą oszczędność dla systemu opieki zdrowotnej”. Dzięki dofinansowaniu z Unii Europejskiej możliwe było przeprowadzenie studiów wykonalności we Francji, Niemczech, Hiszpanii i Zjednoczonym Królestwie. „Nasz program pilotażowy w Londynie przyniósł takie same rezultaty jak ten w Szwecji – 94 % pacjentów zaobserwowało poprawę”, dodaje Gustafsson. „Cyfrowa interakcja jest atrakcyjna cenowo, jednak ludzki element jest zachowany, dzięki czemu pacjenci z poważnymi zaburzeniami snu mogą z kimś porozmawiać. Prawdopodobnie minie jeszcze wiele czasu, zanim będziemy dysponować robotami-psychologami, które będą w stanie zrealizować takie zadanie”, zauważa.
Słowa kluczowe
LTS, sen, bezsenność, zaburzenie snu, psycholog, tabletki nasenne
