Ocena związanej ze zdrowiem jakości życia rumuńskiego społeczeństwa
Na przestrzeni ubiegłej dekady pomiar związanej ze zdrowiem jakości życia (ang. health-related quality of life, HRQoL) zyskiwał na znaczeniu. Zrozumienie tego czynnika może doprowadzić do radykalnej poprawy w zakresie badań klinicznych, praktyki klinicznej i świadczenia opieki zdrowotnej. W Rumunii nadal brakuje szczegółowych informacji związanych z HRQoL. Finansowany ze środków UE projekt badawczy QoLRO miał na celu wypełnienie tej luki w wiedzy poprzez zastosowanie najnowocześniejszych technik analitycznych. „Celem tego projektu było opracowanie metody, która pomogłaby rumuńskim władzom w podejmowaniu lepszych i bardziej przejrzystych decyzji dotyczących świadczenia opieki zdrowotnej”, wyjaśnia Elena Olariu, pracowniczka naukowa w ramach działań „Maria Skłodowska Curie” na Uniwersytecie w Newcastle i główna badaczka projektu QoLRO. Projekt QoLRO miał również drugi, bardziej konkretny cel: zbadanie i ujawnienie wszelkich potencjalnych różnic pomiędzy HRQoL ogólnej populacji Rumunii a grupy znajdującej się w szczególnie niekorzystnej sytuacji – społeczności romskich.
Wartość dobrego zdrowia
Jedną z najpowszechniej stosowanych form pomiaru HRQoL jest EQ-5D-5L, dokładny i wiarygodny kwestionariusz samooceny stanu zdrowia. EQ-5D-5L służy do oceny pięciu aspektów zdrowia respondenta: mobilności, bólu lub dyskomfortu, samoopieki, lęku i depresji oraz zdolności do wykonywania zwykłych czynności. Udzielone odpowiedzi dostarczają informacji o wartościach w zakresie pewnych aspektów zdrowotnych, jakie występują wśród danej populacji, jak również o jej stanie zdrowia. „Poza oceną stanu zdrowia może on również służyć do oceny preferencji ludzi o różnych stanach zdrowia. Pozwala to stwierdzić, które problemy zdrowotne oraz jakie stopnie ich nasilenia mają największy wpływ na związaną ze zdrowiem jakość życia danej osoby”, mówi Luke Vale, profesor ekonomii zdrowia na Uniwersytecie w Newcastle i koordynator projektu QoLRO. Wyniki badań wykazały, że u społeczności romskich występuje niższy poziom HRQoL niż u ogółu populacji rumuńskiej. Czynnikami decydującymi w tych społecznościach były problemy związane z samoopieką, bólem lub dyskomfortem oraz lękiem i depresją. Warto zauważyć, że ból, dyskomfort i problemy z poruszaniem się mają największy negatywny wpływ na HRQoL ogółu populacji w Rumunii, podczas gdy lęk i depresja – najmniejszy. „Kontrastuje to z sytuacją w niektórych krajach Europy Zachodniej, gdzie głównymi czynnikami decydującymi o niższej HRQoL były problemy z wykonywaniem zwykłych czynności, a także lęk i depresja”, dodaje Olariu.
Kształtowanie polityki zdrowotnej
Projekt ten umożliwił łatwiejsze zastosowanie kwestionariusza EQ-5D-5L w Rumunii, w badaniach klinicznych lub do oceny zdrowia publicznego. Zespół projektu ma nadzieję, że zostanie on włączony do rutynowych badań ludności, a algorytm lokalnej punktacji opracowany w ramach projektu również zostanie wykorzystany na szerszą skalę. „Oczekujemy, że nasze wyniki pomogą w rozwoju oceny technologii medycznych w Rumunii”, zauważa Olariu. „Dzięki temu decyzje dotyczące refundacji w Rumunii będą bardziej przejrzyste i efektywniejsze kosztowo, ponieważ będą lepiej odpowiadać na potrzeby ludzi i dostosowywać je do dostępnych lokalnie zasobów”. Zespół pracuje również nad oceną wpływu obostrzeń wprowadzonych w związku z pandemią COVID-19 na wspólnoty romskie w Newcastle w Zjednoczonym Królestwie. Olariu mówi, że fundusze unijne pomogły jej w urzeczywistnieniu pomysłów projektu, za co jest wdzięczna: „Był to wymagający projekt, któremu towarzyszyło wiele wzlotów i upadków, ale cieszę się, że fundusze unijne umożliwiły nam jego realizację i, miejmy nadzieję, zmianę rumuńskiego systemu opieki zdrowotnej na lepsze”.
Słowa kluczowe
QoLRO, Rumunia, zdrowie, wartość, kwestionariusz, depresja, mobilność, ekonomia