Nowy system bezpiecznej separacji w hodowli ryb na otwartych wodach
W ostatnich latach produkcja łososia atlantyckiego w Norwegii przestała rosnąć z powodu tymczasowych ograniczeń nałożonych przez władze w celu walki z rozprzestrzenianiem się chorób, wszami morskimi i ucieczkami ryb. Wyzwania te mają wpływ na środowisko morskie i bioróżnorodność, ale można im sprostać poprzez hodowlę łososia atlantyckiego w zamkniętych systemach akwakulturowych (ang. closed cage aquaculture system, CCAS). W ramach finansowanego ze środków unijnych projektu NEPTUN opracowano pływające przybrzeżne CCAS nowej generacji, wyposażone pełen zakres niezbędnych funkcji umożliwiających hodowanie łososia w autonomicznych systemach akwakulturowych. „Technologia opracowana przez zespół projektu NEPTUN rozwiązuje główne problemy w dziedzinie akwakultury, aby zwiększyć przyrost hodowanych zwierząt i stworzyć podstawy do podejmowania decyzji opartych na wiedzy w zakresie produkcji ryb”, mówi Håkon Lund Bondevik, koordynator projektu z norweskiego MŚP Aquafarm Equipment.
Nowatorska konstrukcja
Technologia CCAS opracowana w ramach projektu NEPTUN łączy nieprzepuszczalną i trwałą klatkę z włókna szklanego z innowacyjną technologią śluz w celu wyeliminowania ucieczek ryb i konieczności stosowania środków chemicznych zapobiegających inwazji wszy morskich oraz rozwojowi glonów. W systemie znajduje się osiem oddzielnych, regulowanych punktów poboru wody znajdujących się na głębokości 25–35 m poniżej poziomu morza, dzięki czemu do klatki nie są dostają się wody powierzchniowe, w których żyją pasożyty. Woda jest odprowadzana przez filtr i przepompowywana kolejno przez osiem systemów uzdatniania wody, zanim trafi do klatki z włókna szklanego, której pojemność wynosi 21 000 m3. Zaawansowane systemy uzdatniania wody składają się z filtra cząstek stałych, reaktora UV i urządzeń natleniających wbudowanych w część unoszącą się w wodzie. Z klatki, zaprojektowanej tak, aby wytrzymać działanie nawet dwumetrowych fal, łatwo także usunąć ścieki i osady. Opcjonalnie rybie nieczystości mogą być transportowane rurociągiem do niezależnego separatora odpadów, gdzie zostaną odwodnione, a następnie przetransportowane do przedsiębiorstwa zajmującego się przetwarzaniem odpadów. Każdy z parametrów produkcyjnych systemu NEPTUN jest rejestrowany na analitycznej platformie decyzyjnej opartej na wiedzy, co pozwala na obniżenie kosztów operacyjnych, poprawę dobrostanu ryb i zapewnienie bezpieczniejszego środowiska pracy. Wewnętrzny strumień symuluje prądy morskie i wywołuje ciągły przepływ wody w klatce, a jego optymalna prędkość nie zaburza pływania ani ruchów hodowanych zwierząt. Wyniki badań wskazują na znaczną poprawę współczynnika wykorzystania paszy i przeżywalności ryb w porównaniu z tradycyjnymi, otwartymi systemami akwakulturowymi (ang. open aquaculture system, OAS).
Liczne korzyści
System NEPTUN jest wystarczająco duży i odporny, aby wytrzymać siły środowiskowe występujące w przybrzeżnych hodowlach ryb, umożliwiając wykorzystanie maksymalnej dozwolonej biomasy i większe zagęszczenie ryb bez szkodliwego wpływu na ich zdrowie i środowisko. Efektem prac rozwojowych prowadzonych w ramach projektu „Horyzont 2020” jest w pełni funkcjonujący CCAS, obecnie mieszczący 775 000 małych łososi, które będą zamieszkiwać zbiornik do momentu osiągnięcia wagi jednego kilograma. Następnie ryby zostaną przeniesione do otwartego systemu akwakulturowego, gdzie pozostaną aż do osiągnięcia masy ubojowej. Zaletami systemu zamkniętych klatek są m.in. brak konieczności odwszawiania, poprawa współczynnika wykorzystania paszy, mniejsza śmiertelność, kontrola jakości wody i odpowiednie nasycenie tlenem. „Koncepcja opracowana przez zespół projektu NEPTUN zasadniczo zmienia postrzeganie możliwości technologicznych i biologicznych akwakultury morskiej. Branża przeszła ogromne zmiany – od przemysłu opartego na doświadczeniu do przemysłu opartego na wiedzy. Staramy się mieć w tym aktywny udział”, podsumowuje Lund Bondevik.
Słowa kluczowe
NEPTUN, CCAS, akwakultura, łosoś atlantycki, pasza, wszy morskie, ścieki, zamknięte systemy akwakulturowe
