Ograniczanie zachorowalności na choroby zakaźne wśród kobiet i dzieci w Rosji
Z uwagi na dużą powszechność HIV, gruźlicy i zapalenia wątroby typu C (HCV) rosyjscy klinicyści zyskali ogromną wiedzę na temat opieki nad osobami zakażonymi, szczególnie kobietami i dziećmi. W oparciu o te informacje oraz specjalistyczne modele epidemiologiczne, badania laboratoryjne i szkolenia zespół finansowanego przez UE projektu REACH stworzył program działań w Rosji, który ma na celu poprawę skuteczności leczenia chorób zakaźnych. „Wymiana wiedzy pomiędzy Rosją i Europą sprawia, że specjaliści z obu tych regionów mają dostęp do najlepszej, opartej na dowodach praktyki klinicznej”, wyjaśnia Carlo Giaquinto, główny badacz z projektu REACH.
Priorytety badawcze
W ramach projektu REACH zgromadzono dane na temat epidemiologii, zarządzania i rokowań dotyczące dzieci, młodzieży i ciężarnych kobiet z Rosji zakażonych HIV, HCV lub gruźlicą, a także zebrano informacje na temat diagnostyki gruźlicy i praktyk w zakresie leczenia HCV. Analizy dostarczyły kilku ważnych informacji. W przypadku nastolatków zakażonych HIV leczenie jest mniej skuteczne w porównaniu z dziećmi, które zazwyczaj poddawane są terapii antyretrowirusowej. Nawet jeśli nastoletni pacjenci otrzymują tę samą terapię, jest ona zazwyczaj mniej skuteczna niż u młodszych pacjentów. „Na podstawie obrazowania mózgu stwierdzono, że nawet u jednej czwartej dzieci zakażonych HIV występują nieprawidłowości powiązane z późnym rozpoczęciem leczenia. Mogą one wpływać na funkcje poznawcze, podkreślając potrzebę wcześniejszych interwencji”, mówi Anna Turkova, koordynatorka naukowa projektu REACH. Dodatkowo badania dotyczące ciąży wykazały, że ogólna transmisja HIV zmniejszyła się z 3 % w 2014 roku do 1,8 % w latach 2017–2019, przy czym około połowa kobiet została zdiagnozowana podczas ciąży lub w momencie porodu. W Rosji żyje najwięcej dzieci i nastolatków zakażonych wirusem HCV w Europie. W 2019 roku państwo to zatwierdziło wykorzystywanie leków przeciwwirusowych działających bezpośrednio w leczeniu pacjentów, którzy ukończyli 12. rok życia. Zespół projektu REACH pozyskał dane na temat 2 300 dzieci z prawie 290 klinik. Na ich podstawie stwierdzono, że 15 % pacjentów zakażonych HCV oraz 71 % pacjentów zakażonych HIV lub HCV zostało poddanych leczeniu przed końcem 2020 roku. „Rosnący dostęp daje wyjątkową możliwość niemal całkowitego wyeliminowania przypadków zakażeń HCV wśród dzieci i młodzieży w Rosji”, dodaje Giuseppe Indolfi z Uniwersytetu Florenckiego, kierownik ds. HCV w projekcie REACH. Uzyskane dotychczas wyniki dotyczące ponad 2 700 dzieci zbadanych w kierunku gruźlicy w latach 2018–2019 wykazały, że Diaskintest – opracowany, zatwierdzony i wykorzystywany w Rosji test – charakteryzuje się większą swoistością w porównaniu ze standardowym testem skórnym na obecność gruźlicy u dzieci zaszczepionych szczepionką BCG. W projekt zaangażowano młodych ludzi z HIV związanych z inicjatywą Project Next Generation+. Jeśli chodzi o pozostałe działania, zespół opracował także materiały komunikacyjne kampanii „U=U” (ang. Undetectable = Untransmissable, Niewykrywalny = Niemożliwy do przeniesienia). „Motywowało to pacjentów do podjęcia trwającego całe życie leczenia oraz zmniejszało obawy dotyczące ryzyka transmisji”, mówi Magda Conway, pacjentka związana z projektem REACH i kierowniczka ds. zaangażowania społecznego.
Dalsza współpraca
Baza REACH zawiera dane dotyczące ponad 4 500 kobiet w ciąży i ich dzieci, prawie 1 300 dzieci i nastolatków zakażonych HIV i przeszło 4 000 dzieci skierowanych na badanie pod kątem gruźlicy. Opracowane nowe modele i procedury umożliwiły zestawienie danych poszczególnych pacjentów z tych trzech grup i opracowanie jednolitych metod badawczych. Trwają także badania nad wpływem COVID-19 na dzieci i nastolatków zakażonych HIV. Zespół projektu REACH, we współpracy z Republikańskim Szpitalem Chorób Zakaźnych (strona w języku rosyjskim), utworzył Szkołę Rosyjsko-Europejską i przeszkolił ponad 500 specjalistów z przeszło 80 rosyjskich ośrodków leczenia AIDS. Szkoła dalej kształci setki pracowników służby zdrowia. Zespół stara się teraz uruchomić współpracę między europejskimi i rosyjskimi ośrodkami badawczymi w następujących czterech obszarach: diagnostyczne biomarkery gruźlicy, obrazowanie tętnicy szyjnej w celu wczesnej diagnostyki miażdżycy, zdrowie neurokognitywe u nastolatków zakażonych HIV i nowa bezpośrednia przeciwwirusowa terapia zapalenia wątroby typu C przeznaczona dla dzieci. Zebrane przez zespół projektu REACH dane zostaną także wykorzystane w nadchodzącym ogólnoeuropejskim badaniu ciąży i dzieci, które dostarczy informacji wymaganych do opracowania odpowiednich polityk w zakresie zdrowia publicznego i zarządzania klinicznego.
Słowa kluczowe
REACH, Rosja, HIV, zapalenie wątroby typu C, gruźlica, przeciwwirusowy, terapia antyretrowirusowa, diagnostyka, dzieci, ciąża, zakaźna, choroba
