Nowa metoda terapii z zakresu nanomedycyny włącza się do walki z rakiem trzustki
Choć rak trzustki jest nowotworem względnie rzadkim, siła jego rażenia jest niszczycielska. Mimo że wskaźnik zapadalności na raka trzustki jest niższy w porównaniu do innych nowotworów, wskaźnik pięcioletnich przeżyć jest jednym z najniższych i wynosi zaledwie 3 %. Pomimo olbrzymich wysiłków naukowców podejmowanych na przestrzeni ostatnich 40 lat nie nastąpił żaden istotny postęp w leczeniu tej choroby, a liczba przypadków stale się zwiększa. W ciągu ostatnich 30 lat liczba zgonów niemal się podwoiła, a w samej tylko UE każdego roku na raka trzustki umiera 90 000 ludzi. Szacuje się, że do roku 2035 liczba przypadków i zgonów wzrośnie o kolejne 40 %. W 2016 roku dzięki środkom z UE powołano do życia projekt NoCanTher, którego celem było wynalezienie nowych leków opartych na nanotechnologii do walki z rakiem trzustki. Dzięki połączonym wysiłkom naukowców z siedmiu europejskich krajów w ramach projektu NoCanTher udało się opracować nową terapię z zakresu nanomedycyny, która właśnie wchodzi w fazę badań klinicznych. Jest to moment przełomowy w dziesięcioletniej historii badań i prac rozwojowych. Dane przedkliniczne wskazują, że terapia zarówno zmniejsza objętość guza, jak i zwiększa oddziaływanie chemioterapii na komórki nowotworowe. Badania kliniczne nad nową terapią są prowadzone w dwóch ośrodkach w Hiszpanii z udziałem pacjentów z lokalnie zaawansowanym rakiem trzustki. Ta grupa pacjentów stanowi około 20 % wszystkich pacjentów z guzem trzustki, a paliatywna chemioterapia jest zwykle jedyną dostępną dla nich formą leczenia. „Sądzimy, że dzięki tej nowoczesnej metodzie uda nam się zmienić charakterystykę guza i kontrolować rozwój choroby lokalnie”, mówi Teresa Macarulla, lekarz onkolog ze szpitala uniwersyteckiego Vall d’Hebron i główna prowadząca badanie kliniczne NoCanTher. „Badanie pilotażowe jest ważnym krokiem naprzód, jeśli chodzi o otwieranie nowych możliwości terapeutycznych dla pacjentów z lokalnie zaawansowanym rakiem trzustki, którym nie możemy zaoferować żadnej innej formy leczenia poza chemioterapią”, dodaje badaczka.
Nanocząsteczki łączą się z istniejącymi lekami, by zniszczyć guza
Leczenie opiera się na podejściu eksperymentalnym znanym pod nazwą hipertermii magnetycznej, które polega na przekształcaniu energii elektromagnetycznej w ciepło. Do guza wprowadza się nanocząsteczki żelaza, które są następnie podgrzewane przy użyciu pola magnetycznego. Tak ukierunkowane ciepło degraduje i niszczy komórki rakowe, oszczędzając jednocześnie otaczającą je zdrową tkankę. Proces ten prowadzi również do zmiany cech fizycznych guza, co czyni go bardziej podatnym na działanie leków przeciwnowotworowych. Teraz, kiedy zespół osiągnął tak ważny krok milowy jakim są badania kliniczne, chce zrekrutować większą grupę pacjentów, by móc zebrać więcej danych i przejść do kolejnych faz badań klinicznych. „Należy podkreślić, że dotychczasowe osiągnięcia są zaledwie punktem wyjścia do długotrwałego procesu”, zauważa Álvaro Somoza, starszy pracownik naukowy i profesor w instytucie IMDEA Nanociencia w Madrycie oraz koordynator ds. naukowych projektu NoCanTher. Zanim terapia trafi do szpitali, zespół będzie musiał zebrać i przeanalizować wszystkie dostępne dane kliniczne.
Współpraca ponad granicami
W ramach konsorcjum NoCanTher współpracują ze sobą badacze z 11 instytucji z pięciu krajów: Irlandii, Francji Niemiec, Hiszpanii i Zjednoczonego Królestwa. Rodolfo Miranda, dyrektor instytutu IMDEA Nanociencia oraz koordynator naukowy projektu NoCanTher podkreśla, że nawiązana współpraca była kluczem do uzyskania zgody organów regulacyjnych na przeprowadzenie badania klinicznego. „Kiedy zaczynaliśmy projekt wiele lat temu – przygotowywaliśmy wniosek i poszukiwaliśmy specjalistów do współpracy – trudno było nam sobie wyobrazić, że pewnego dnia uda się nam zrealizować tak ambitny cel – przełożyć naszą koncepcję na technologię, która jest w stanie pomóc pacjentom”, twierdzi Miranda.
Słowa kluczowe
NoCanTher, trzustki, rak, nanotechnologia, nanomedycyna, terapia, magnetyczny, ciepło, guz, niszczenie
