Platforma kompleksowej obsługi europejskich technologii językowych
Technologie językowe (TJ), takie jak silniki do automatycznego tłumaczenia tekstów lub narzędzia speech-to-text, za pomocą których przetwarzane lub generowane są teksty w języku naturalnym w formie pisemnej lub mówionej, mogłyby wspierać jednolity rynek cyfrowy (JRC). Jednak wiele z nich obsługuje jedynie popularne języki. „Europejska społeczność TJ jest rozproszona i nieczęsto decyduje się na opracowanie narzędzi obsługujących rzadkie języki. Wiele z rozwiązań działa w języku angielskim oraz innych najbardziej popularnych – hiszpańskim, francuskim i niemieckim. Potrzebne jest porozumienie pomiędzy TJ a osobami ze środowiska komercyjnego i akademickiego rozwijającymi te technologie”, mówi Georg Rehm, koordynator projektu ELG z Niemieckiego Centrum Badań nad Sztuczną Inteligencją, które pełni rolę gospodarza projektu. W ramach finansowanego ze środków UE projektu opracowano European Language Grid (ELG) – opartą na chmurze platformę TJ, na której połączono różne narzędzia, usługi, zbiory danych oraz zasoby, które udostępniono społeczności deweloperów. „ELG to rynek, na którym zainteresowane strony mogą znaleźć narzędzie technologii językowej, które najlepiej odpowiada ich potrzebom”, dodaje Rehm. Obecnie na platformie, na której zarejestrowało się ponad 1 700 europejskich organizacji TJ, znajduje się około 10 000 zbiorów danych i innych zasobów, a także ponad 3 600 narzędzi do wykorzystania online.
Rozwiązanie oparte na mikrousługach
Projekt platformy ELG był inspirowany mikrousługami, czyli małymi, jednofunkcyjnymi aplikacjami, które są powszechnie używane w nowoczesnej inżynierii oprogramowania. Poszczególne narzędzia TJ są umieszczane w wirtualnych kontenerach, które są wprowadzane do platformy jako mikrousługi, a następnie udostępniane za pośrednictwem strony internetowej ELG i interfejsu programowania aplikacji (API) opartego na chmurze. Takie podejście zapewnia skalowalność, więc przy zwiększonym zapotrzebowaniu użytkowników platforma może rosnąć organicznie poprzez dodawanie kolejnych zasobów sprzętowych. Po dodaniu zasobów dołączane są do nich metadane opisowe – informacje o obsługiwanych językach, autorach itp. – by użytkownicy mogli je znaleźć za pomocą wyszukiwarki.
Nabieranie rozpędu
Pierwszy działający prototyp, dostępny 10 miesięcy po rozpoczęciu projektu, przeszedł wewnętrzne testy przed rozpoczęciem wdrażania użytkowników. „Opinie użytkowników były bardzo dobre, wielu z nich zdaje sobie sprawę z tego, jakie problemy staramy się rozwiązać, a kilku mówiło o zaletach platformy podczas naszej corocznej konferencji META-FORUM”, dodaje Rehm. W ramach projektu udzielono również wsparcia finansowego na łączną kwotę około 2 milionów euro stronom trzecim na projekty mające na celu stworzenie nowych narzędzi dla ELG lub innowacyjne wykorzystanie narzędzi już dostępnych na platformie. Wybrano 15 projektów i udostępniono wyniki za pośrednictwem platformy.
Wiele powiązanych inicjatyw
Projekt ELG bezpośrednio odnosi się do kluczowego zalecenia zawartego w rezolucji Parlamentu Europejskiego w sprawie równości językowej w erze cyfrowej, w której wzywa się do utworzenia „europejskiej platformy technologii językowych”. Stworzone w ramach projektu rozwiązania pomagają również przeciwdziałać cyfrowemu wymieraniu języków poprzez inkluzywne podejście do języków rzadziej używanych. Aby pomóc w monitorowaniu tego procesu, na platformie ELG zaimplementowano interaktywne wykresy opracowane w ramach siostrzanego projektu European Language Equality (ELE), na których pokazane są poziomy wsparcia technologicznego dla każdego języka. „W pełni funkcjonalna platforma ELG oparta na chmurze cieszy się dużym zainteresowaniem komercyjnym, zwłaszcza ze strony mniejszych komercyjnych europejskich deweloperów z branży TJ chcących rozszerzyć działalność na nowe obszary geograficzne i rynki”, dodaje Rehm. Obecnie rozwiązania opracowane w ramach projektu ELG są wykorzystywane w kilku nowych projektach badawczych. Na przykład, w projekcie ELE stosuje się je do określania cyfrowych wyników dla każdego języka w zakresie równości językowej w oparciu o usługi i zasoby dostępne w ELG. Zespół finansowanego przez niemieckie Federalne Ministerstwo Gospodarki i Działań na rzecz Klimatu projektu OpenGPT-X modyfikuje platformę, by zapewnić jej kompatybilność z powstającym ekosystemem Gaia-X. W ramach projektu ELG wydano również książkę, w której znajdują się informacje dotyczące technologii, usług i zasobów związanych z platformą oraz 15 projektów pilotażowych. „Największym wyzwaniem będzie teraz przekształcenie ELG w żywą platformę, która będzie aktywnie wykorzystywana przez całą europejską społeczność TJ”, podsumowuje Rehm. W tym celu zespół tworzy podmiot prawny not-for-profit, który zajmie się utrzymywaniem i rozwijaniem platformy ELG.
Słowa kluczowe
ELG, języki, chmura, jednolity rynek cyfrowy, mikrousługi
