Plan działania na rzecz efektywności i niezależności energetycznej
Droga do osiągnięcia neutralności węglowej i suwerenności energetycznej musi wieść przez efektywność energetyczną. „Jeśli Europa ma osiągnąć którykolwiek ze swoich celów energetycznych, czy to obniżenie emisji dwutlenku węgla, czy zmniejszenie zależności od paliw zagranicznych, za swój priorytet musi obrać efektywność energetyczną”, mówi Iva Ridjan Skov, profesor nadzwyczajna z Grupy Badawczej Planowania Zrównoważonej Energii(odnośnik otworzy się w nowym oknie) na Uniwersytecie w Aalborgu(odnośnik otworzy się w nowym oknie). „Są one od siebie całkowicie zależne”. Takie założenie leży u podstaw tak zwanej zasady „efektywność energetyczna przede wszystkim”. „W myśl tej zasady efektywność energetyczna postrzegana jest jako forma paliwa”, wyjaśnia Skov. „To forma przyznania, że największym krajowym źródłem energii w Europie nie są paliwa kopalne ani źródła energii odnawialnej, ale efektywność energetyczna”. Efektywność energetyczna paliwem? Pomyślmy o tym w ten sposób. Energooszczędny budynek lub samochód zużywa mniej paliwa. Zatem im większa jest ich energooszczędność, tym więcej energii oszczędzamy, a większa oszczędność energii przekłada się na jej mniejszą produkcję. To właśnie pokazuje, dlaczego efektywność energetyczną należałoby uznać za pierwsze paliwo w koszyku energetycznym. Osiągnięcie tego celu wymaga jednak stosowania zasady „efektywność energetyczna przede wszystkim” do wszystkich działań politycznych, planowania i inwestycji w sektorze energetycznym – co łatwiej jest powiedzieć, niż zrobić. Na szczęście zespół finansowanego ze środków UE projektu sEEnergies(odnośnik otworzy się w nowym oknie) ma na to plan.
Kwantyfikacja pełnego potencjału efektywności energetycznej
Jak twierdzi Skov, będąca członkinią zespołu koordynującego projekt sEEnergies, jego celem było ilościowe i operacyjne określenie potencjału efektywności energetycznej w budynkach, transporcie i przemyśle. „W tym celu połączyliśmy myślenie oddolne z analizą czasową i przestrzenną, aby stworzyć innowacyjne, holistyczne i oparte na badaniach podejście do modelowania efektywności energetycznej”, mówi. W wyniku tego modelowania powstał plan działania na rzecz efektywności energetycznej dla wszystkich państw członkowskich UE i Zjednoczonego Królestwa. Plan działania opiera się na ocenie zasady „efektywność energetyczna przede wszystkim” w kontekście obecnych systemów energetycznych, jak również na przejściu do opłacalnego systemu energetycznego opartego w pełni na odnawialnych źródłach energii do roku 2050. „Plan działania przedstawia ścieżkę, która umożliwia osiągnięcie krótkoterminowego bezpieczeństwa energetycznego poprzez stopniowe wycofanie zależności importowej od rosyjskiego gazu ziemnego do 2030 roku, a jednocześnie pozwala nam osiągnąć stuprocentowe wykorzystanie energii odnawialnej do 2050 roku”, dodaje Skov. Oprócz przedstawienia kilku możliwych scenariuszy w zakresie efektywności energetycznej plan działania zawiera również strategię inwestycyjną podkreślającą, które inwestycje należy potraktować priorytetowo, aby osiągnąć zarówno krótkoterminowe cele w zakresie bezpieczeństwa, jak i długoterminowe cele w zakresie dekarbonizacji.
Zgodność z inicjatywą REPowerEU
Jak twierdzi Skov, plan działania opracowany w ramach projektu sEEnergies odegra dużą rolę w inicjatywie REPowerEU(odnośnik otworzy się w nowym oknie), której celem jest szybkie zmniejszenie zależności od rosyjskich paliw kopalnych i przyspieszenie zielonej transformacji. „Aby plan działań możliwie najlepiej posłużył realizacji tego celu politycznego, dostosowaliśmy nasze cele i zalecenia w zakresie efektywności energetycznej do celów i zaleceń inicjatywy REPowerEU, które wynoszą 966 Mtoe zużycia pierwotnego i 776 Mtoe zużycia końcowego energii”, zauważa.
Holistyczne decyzje dotyczące efektywności energetycznej
Zespołowi projektu sEEnergies udało się dostarczyć narzędzia i informacje, dostępne na stronie internetowej projektu, potrzebne decydentom do podejmowania holistycznych decyzji w zakresie efektywności energetycznej. „Oceniliśmy wpływ zasady «efektywność energetyczna przede wszystkim» na zużycie energii na poziomie sektora i systemu energetycznego, a także dodatkowy wpływ środków efektywności energetycznej oraz ich wpływ na rynki”, podsumowuje Skov. „Poprzez włączenie do naszych analiz systemu energetycznego wszystkich sektorów decydenci mają teraz prostą drogę do osiągnięcia podwójnego celu – neutralności klimatycznej i suwerenności energetycznej”.
