Wymiana wiedzy rolniczej z korzyścią dla Etiopii i Europy
W strefie Wolaita w Etiopii niewielkie lub nieregularne opady deszczu zdarzały się kiedyś nie częściej niż co pięć lat, ale jak twierdzi Pat Gibbons z University College Dublin, obecnie mają one miejsce co dwa lub trzy lata. Tymczasem starania rządu mające na celu zapewnienie odpowiedniej pomocy doprowadziły do niepokojów społecznych i politycznych. „Tolerancja społeczności na często występujące niedobory i czynniki stresu ma swoje granice. Aby takie społeczności wiejskie mogły przetrwać, w perspektywie średnio- do długoterminowej potrzebują zmian w zakresie możliwości pozyskiwania środków do życia”, mówi Gibbons, koordynator finansowanego ze środków UE projektu BRTE. BRTE to długofalowa inicjatywa, dla której inspiracją były słowa Nelsona Mandeli: „edukacja to najpotężniejsza broń, jakiej można użyć, by zmienić świat”. Z uwagi na to, że zabezpieczenie przyszłych środków do życia mieszkańców strefy Wolaita zależne jest od rolnictwa komercyjnego, projekt przyczynił się do (ponownego) wyznaczenia przez Ministerstwo Edukacji Wolaita Sodo University na „uniwersytet rolnictwa stosowanego”. „Zapewnienie wysokiej jakości edukacji i badań naukowych, które mogą kształtować społeczno-gospodarczą przyszłość regionu, powinno zwiększyć bezpieczeństwo żywnościowe i zapewnić produkcję takich dóbr jak owoce i warzywa, która poskutkuje powstaniem nowych miejsc pracy”, dodaje Gibbons. Poradziwszy sobie z wyzwaniami związanymi zarówno z pandemią COVID-19, jak i wojną domową w Etiopii, zespół projektu w ramach działania „Maria Skłodowska-Curie” opublikował już 15 recenzowanych artykułów.
Obopólne korzyści
Projekt BRTE był współtworzony i zarządzany przez partnerów projektu – trzy instytuty edukacyjne i organizację charytatywną. Nie miał on przybrać formy „pomocy charytatywnej”, ale bardziej korzystnej dla obu stron relacji. „Tradycyjna pomoc, choć mile widziana z uwagi na to, że czasem bywa zbawienna, była często doraźna i nie wystarczała na długo. Ludność wiejska coraz częściej wyprzedaje majątek i migruje do ośrodków miejskich w poszukiwaniu alternatywnych źródeł utrzymania, prowadząc do ciągłego powiększania się miejskich dzielnic slumsów, co stanowi kolejne wyzwanie dla państw niestabilnych. Potrzebujemy zrównoważonego, lokalnego rozwiązania”, wyjaśnia Gibbons. Z tego względu w ramach projektu BRTE priorytetowo potraktowano zdolność etiopskich pracowników naukowych do przyjęcia i zaadaptowania tych aspektów europejskiej wiedzy specjalistycznej, które mają największe zastosowanie w ich sytuacji, uznając jednocześnie, że europejscy partnerzy również mogą wiele zyskać od swoich partnerów z południa.
Umożliwienie wymiany edukacyjnej
Projekt zbiegł się z wdrożeniem krajowego programu modularyzacji w Etiopii, w ramach którego opracowano takie rozwiązania, jak wspólne stopnie doktorskie i kwalifikacje w zakresie praktycznego doświadczenia zawodowego. „Ale mimo że naukowcy WSU mogli wdrożyć do istniejącego systemu krajowego europejską wiedzę, podjęcie wspólnych inicjatyw było niemożliwe bez zastosowania odpowiednich środków, takich jak wzajemne uznanie kwalifikacji i wspólne systemy punktów zaliczeniowych”, mówi Gibbons. „Wyzwania, z jakimi musieliśmy zmierzyć się na wczesnym etapie projektu, były dość podobne do tych, które towarzyszyły w pierwszych latach programowi Erasmus w Europie”. Aby ułatwić tę wymianę edukacyjną, w ramach projektu opracowano platformę oferującą różne moduły dla pracowników akademickich z różnych dziedzin i na różnych poziomach akademickich. Obejmowały one między innymi moduły poświęcone metodologii badań, lokalizacji pomocy i przemocy ze względu na płeć. Starsi administratorzy mogli również zapoznać się z krajowymi, instytucjonalnymi, uczelnianymi i szkolnymi systemami na potrzeby projektowania, ratyfikacji i zarządzania wdrażaniem modułów edukacyjnych trzeciego stopnia.
Zrównoważona przyszłość dla wszystkich
Podejście przyjęte w ramach projektu BRTE jest zgodne z polityką i strategią UE w zakresie partnerstwa z państwami niestabilnymi i wspierania ich w rozwoju. „Wobec dominującej w mediach informacyjnych tematyki wpływu zmiany klimatu, globalnej migracji i konfliktów wewnętrznych, zrównoważoną przyszłość dla wszystkich ludzi możemy zbudować tylko poprzez zajęcie się problemem nierówności”, zauważa Gibbons. Ankieta przeprowadzona na zakończenie projektu wykazała, że 75 % stypendystów zamierzało utrzymać kontakt z innymi naukowcami w instytucjach partnerskich po zakończeniu projektu. Zespół naukowców odwiedzi teraz WSU, aby wesprzeć rozwój nowego „gospodarstwa uniwersyteckiego” jako przykładu komercjalizacji rolnej w strefie Wolaita, rozpoczynając projekt kontynuacyjny BRTE II. W planach jest również wydanie książki na temat doświadczeń nabytych w ramach projektu BRTE, która ma zachęcić do powielania działań przez inne instytucje.
Słowa kluczowe
BRTE, Etiopia, rolnictwo, rozwój, państwo niestabilne, społeczności wiejskie, środki do życia, edukacja, zmiana klimatu, migracja
