Nowe podejście do walki z rakiem
Każdego roku u prawie 18 000 dorosłych Europejczyków diagnozuje się ostrą białaczkę szpikową – rodzaj nowotworu krwi powszechnie uznawany za trudny do wyleczenia. W rzeczywistości przeszło 60 % pacjentów nie reaguje na tradycyjne metody leczenia, takie jak chemioterapia, w związku z czym konieczne jest opracowanie nowych sposobów leczenia tej choroby. Według spółki Leukos Biotech odpowiedzią mogą być komórki macierzyste. „Białaczkowe komórki macierzyste to odrębna populacja komórek nowotworowych, które są zdolne do podtrzymywania choroby i inicjowania jej nawrotów”, wyjaśnia współzałożycielka i dyrektor naukowa spółki Leukos Biotech, Ruth Risueño. Dzięki wsparciu finansowanego ze środków UE projektu StemTarget Risueño skupia się na badaniu tych trudnych do zwalczania komórek. „Naszym zamysłem jest opracowanie nowatorskiego podejścia, które pozwoli na wyeliminowanie komórek macierzystych nowotworu przy jednoczesnym zachowaniu prawidłowego przebiegu procesu hemopoezy”, dodaje.
Odporność na działanie chemioterapeutyków
Jak wyjaśnia Risueño, trudność w leczeniu ostrej białaczki szpikowej wynika z odporności komórek macierzystych nowotworu na działanie chemioterapii. „Zamiast podziału, który zwykle następuje w wyniku poddania komórki nowotworowej działaniu chemioterapii, białaczkowe komórki macierzyste pozostają uśpione, po czym mogą się «wybudzić», powodując nawrót raka”, mówi. „Mogą one nawet zwiększyć złośliwość białaczki lub spowodować przybranie przez nią postaci opornej na leczenie przeciwnowotworowe”. Głównym celem projektu StemTarget, który uzyskał wsparcie w ramach działania „Maria Skłodowska-Curie”, było umożliwienie niszczenia tych nowotworowych komórek macierzystych.
Obiecujące działanie przeciwnowotworowe
Aby osiągnąć ten cel, naukowcy przeprowadzili kompleksowe badania przesiewowe in silico leków zatwierdzonych już do stosowania w celu leczenia ludzi, które są w stanie niszczyć białaczkowe komórki macierzyste, jednocześnie oszczędzając zdrowe krwiotwórcze komórki macierzyste. Badali oni również różnych antagonistów receptorów dopaminy i serotoniny, które uważa się za czynniki sprzyjające rozwojowi ostrej białaczki szpikowej. Po trzech latach badań w ramach projektu badaczom udało się odkryć rodzinę małych cząsteczek chemicznych o obiecującym działaniu przeciwnowotworowym.
Wysoki potencjał w leczeniu nowotworów hematologicznych
Wykorzystując te cząsteczki jako podstawę, spółka Leukos Biotech opracowuje i weryfikuje nowe leki charakteryzujące się wysokim potencjałem w zakresie skutecznego leczenia nowotworów hematologicznych. To wyjątkowe leki, ponieważ ich działanie polega na blokowaniu receptorów neuroprzekaźników w białaczkowych komórkach macierzystych. „Udało nam się zweryfikować nowy cel terapeutyczny na potrzeby leczenia nowotworów hematologicznych – receptor serotoniny”, podsumowuje Risueño. „Opisaliśmy również nową rodzinę leków, które blokują ten cel w sposób różnicowy, tym samym eliminując komórki nowotworowe”. Spółka kontynuuje prace nad rozwojem klinicznym tej rodziny leków, planując rozpoczęcie w najbliższej przyszłości badań klinicznych.
Słowa kluczowe
StemTarget, białaczka, komórki macierzyste, nowotwór, choroba, ostra białaczka szpikowa, rak, chemioterapia
