Chcesz rozwiązać problem? Spróbuj się z tym przespać.
Próbujesz rozwiązać problem? Nowe badania przeprowadzone w ramach finansowanego ze środków UE projektu SolutionSleep sugerują, że najlepszym sposobem na znalezienie odpowiedzi na to pytanie może być sen. Według Penny Lewis, profesorki psychologii na Uniwersytecie w Cardiff i koordynatorki projektu SolutionSleep, dzieje się tak dlatego, że kreatywne myślenie często wymaga od jednostki stłumienia wyrobionych opinii i restrukturyzacji istniejącej wiedzy. „Podczas snu mamy tendencję do odtwarzania swoich ostatnich doświadczeń, a ta powtórka pozwala nam zintegrować nową wiedzę ze starymi informacjami” — wyjaśnia Lewis. „Taka integracja jest sposobem naszego mózgu na łączenie faktów, a te połączenia mogą stanowić odpowiedź na nasz problem”.
Wykorzystanie wskazówek pamięciowych do reaktywacji wspomnień
Projekt, który otrzymał wsparcie ze strony Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERBN), koncentrował się na zrozumieniu roli, jaką różne etapy snu odgrywają w reaktywacji pamięci. Naukowcy badali w szczególności wpływ snu wolnofalowego (NREM, non-rapid eye movement) i snu paradoksalnego (REM, rapid eye movement) na kreatywne rozwiązywanie problemów i tworzenie powiązań między odległymi od siebie pomysłami. Korzystając z najnowocześniejszego laboratorium snu utworzonego na Uniwersytecie w Cardiff, naukowcy wprowadzili sygnały pamięciowe do śpiących osób, a następnie monitorowali je pod kątem oznak reaktywacji pamięci. „Odkryliśmy, że przywoływanie wspomnień podczas fazy REM może promować wyabstrahowanie istoty, co zasadniczo pozwala znaleźć znaczenie w skomplikowanych informacjach. Natomiast przywoływanie wspomnień na szczytach ogromnych powolnych fal, które charakteryzują sen NREM, może promować tworzenie nowych powiązań i schematów” — mówi Lewis. Naukowcy wykazali również, że efekty te mogą narastać w czasie (nawet do 20 dni) i są związane z ciągłą funkcjonalną i strukturalną plastycznością mózgu.
Manipulowanie snem w celu uzyskania korzyści poznawczych
Choć projekt SolutionSleep postawił sobie ambitne założenia, Lewis twierdzi, że udało się w nim osiągnąć znacznie więcej niż zakładano. „Projekt okazał się ogromnym sukcesem, a nasza praca pokazała, że manipulowanie snem w celu uzyskania korzyści poznawczych jest potężnym narzędziem o znacznym potencjale” — dodaje Lewis. „Otrzymany grant ERBN znacznie przyczynił się do rozwoju tej ekscytującej i szybko rozwijającej się dziedziny badań”. Projekt pomógł również sprawić, że laboratorium snu w Cardiff stało się jednym z najlepszych na świecie. Obecnie stanowi ono przestrzeń dla odbywającej się co dwa lata międzynarodowej konferencji na temat odtwarzania pamięci, a także jest gospodarzem regularnego podcastu na temat nauki o śnie, który może pochwalić się ponad 20 000 pobrań. Zespół badawczy rozszerza obecnie swoje badania nad snem na sferę emocji. „Mamy nadzieję wykorzystać naszą wiedzę na temat reaktywacji pamięci podczas snu i tego, jak ją kontrolować, aby opracować metody leczenia zespołu stresu pourazowego i depresji” — podsumowuje Lewis.
Słowa kluczowe
SolutionSleep, sen, spanie, wskazówki pamięciowe, kreatywne myślenie, wspomnienia, reaktywacja pamięci, sen wolnofalowy, sen paradoksalny, REM, rozwiązywanie problemów, laboratorium snu, mózg, zespół stresu pourazowego, depresja