Przygotowywanie gruntu pod rolnictwo bez energii ze źródeł kopalnych
Zaspokajanie potrzeb energetycznych sektora rolnictwa oraz zwiększanie wydajności plonów wciąż opiera się na zasobach kopalnych. W Europie sektor ten odpowiada za 13 % ogółu emisji gazów cieplarnianych. Nowe technologie oraz rozwiązania niewykorzystujące energii ze źródeł kopalnych są kluczem do zrównoważonego rolnictwa, jednak ich popularyzacja na europejskich obszarach wiejskich wciąż stanowi wyzwanie. Dlatego właśnie 16 partnerów połączyło siły w ramach konsorcjum działającym pod egidą finansowanego ze środków Unii Europejskiej projektu AgroFossilFree. Ich celem było opracowanie rozwiązań pozwalających na popularyzację strategii i produktów eliminujących paliwa kopalne z sektora rolnictwa, a także wspieranie wymiany informacji między środowiskami badawczymi, przemysłowymi i rolniczymi. Stawiając sobie za cel zmniejszenie zużycia energii ze źródeł kopalnych w rolnictwie, zespół projektu przyczynia się do realizacji kluczowych strategii Unii Europejskiej, w tym Europejskiego Zielonego Ładu oraz strategii „od pola do stołu”. „Rolnicy są ogólnie chętni do udziału w zrównoważonej transformacji, a dzięki usprawnieniu technologii wykorzystujących źródła energii inne niż paliwa kopalne oraz zmniejszenie ich cen ich wykorzystanie jest łatwiejsze niż kiedykolwiek wcześniej. Warunkiem jest odpowiednie planowanie i skuteczna realizacja długoterminowych strategii, których celem jest znoszenie przeszkód w ich wdrażaniu”, twierdzi Thanos Balafoutis, koordynator projektu AgroFossilFree.
Jedna platforma dla nowych technologii
Obecnie na drodze do popularyzacji technologii wykorzystujących źródła energii inne niż paliwa kopalne w Unii Europejskiej stoi szereg przeszkód, począwszy od wysokich nakładów inwestycyjnych, przez brak odpowiednich szkoleń oraz demonstracji tych rozwiązań w rzeczywistych warunkach, aż po brak stosownych przepisów i wymogi biurokratyczne. Próbą rozwiązania tych problemów było opracowanie przez zespół projektu AgroFossilFree platformy AgEnergy, która ma być pojedynczym punktem dostępu do informacji o nowych rozwiązaniach opartych na odnawialnych źródłach energii. Dostępna w ośmiu językach europejskich – duńskim, niderlandzkim, angielskim, niemieckim, greckim, włoskim, polskim i hiszpańskim – platforma promuje rozwiązania dzięki artykułom naukowym, projektom badawczym, opisom technologii dostępnych na rynku, a także materiałom szkoleniowym i informacjom na temat dostępnych programów finansowania, które pomagają w ich wdrażaniu. Ponadto platforma jest wzbogacona o system wspomagania decyzji oparty na sztucznej inteligencji, którego zadaniem jest pomoc w podjęciu właściwej decyzji. „Dzięki zastosowaniu kwestionariusza narzędzie symuluje proces konsultacji, w ramach którego eksperci oceniają potrzeby użytkownika końcowego i proponują najbardziej interesujące działania. Narzędzie przedstawia bezpośrednie odnośniki do rozwiązań dopasowanych do potrzeb danego gospodarstwa, zapewniając użytkownikom odpowiednie wsparcie, jednocześnie promując dostawców rozwiązań”, wyjaśnia Balafoutis. Obecnie na platformie znajdują się materiały na temat 1 959 rozwiązań. Korzysta z niej 469 zarejestrowanych użytkowników oraz 3 000 wyjątkowych użytkowników niezarejestrowanych.
Zmiany na gruncie politycznym
Zespół projektu AgroFossilFree zajął się także analizą zużycia energii oraz potrzeb sektora rolnictwa w badanym regionie. Okazało się, że w przypadku rolników uprawiających pola produkcja i stosowanie nawozów odpowiada za blisko połowę ogółu pośredniego zużycia energii. Rozwiązaniem może być obornik zwierzęcy, który może być wykorzystany zarówno jako nawóz, jak i źródło energii odnawialnej. W szklarniach aż 99 % zużycia energii wiąże się z ogrzewaniem. Niestety, obecnie większość metod stosowanych w tym celu przez unijnych rolników i hodowców opiera się na paliwach kopalnych. Dzięki opracowaniom oraz analizom zespół przygotował wykaz dostępnych rozwiązań opartych na źródłach energii innych niż paliwa kopalne, które stanowią ekologiczną alternatywę dla istniejących modeli. Po przeprowadzeniu prac badawczych konsorcjum zajęło się opracowaniem 19 dokumentów zawierających zalecenia polityczne w zakresie działań horyzontalnych oraz ogólnych, a także propozycje przepisów mających na celu ograniczenie zużycia paliw kopalnych w sektorze rolnictwa.
Słowa kluczowe
AgroFossilFree, technologie niewykorzystujące paliw kopalnych, paliwa kopalne, energia odnawialna, odnawialne źródła energii, zrównoważone rolnictwo
