Związek między emisjami spalin a zdrowiem mózgu
Szkodliwy wpływ zanieczyszczenia powietrza na zdrowie płuc i układu sercowo-naczyniowego został już szeroko potwierdzony, ale wpływ na centralny układ nerwowy został słabiej zbadany. Projekt TUBE miał na celu rozwiązanie tego problemu poprzez zbadanie możliwych środowiskowych przyczyn choroby Alzheimera i innych schorzeń związanych z mózgiem. „Od lat oczywiste jest, że zanieczyszczenie powietrza powoduje różne choroby układu oddechowego i serca” — mówi koordynator projektu TUBE Pasi Jalava z Uniwersytetu Wschodniej Finlandii. „Najnowsze dowody wskazują jednak również na związek między zanieczyszczonym powietrzem a zaburzeniami neurologicznymi”.
Niekorzystny wpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie
Projekt TUBE zgromadził multidyscyplinarne konsorcjum, które ma odpowiedzieć na kilka kluczowych pytań na ten temat, obejmujących badania emisji, a także badania zdrowotne. Projekt rozpoczął się od przeprowadzenia pomiarów w różnych środowiskach miejskich w celu wykrycia ultradrobnych cząstek (UFP). Były obecne w każdym środowisku, w różnym stopniu. Zbadano również udział emisji z pojazdów oraz wpływ zawartości związków aromatycznych w paliwie w pojazdach z silnikiem Diesla i benzynowych. „Główną innowacją było włączenie tych najnowocześniejszych badań aerozoli do badań biologicznych w celu zbadania dotąd nieznanych skutków zdrowotne emisji nowoczesnych pojazdów” — wyjaśnia Jalava. Partnerzy projektu zbadali niekorzystny wpływ cząstek UFP na zdrowie przy użyciu kultur komórkowych, a także danych ludzkich z epidemiologicznego badania kohortowego i eksperymentalnych scenariuszy narażenia. Naukowcy poszukiwali zmian zapalnych, cytotoksycznych i genotoksycznych, aby potwierdzić, czy ultradrobne cząstki stałe pochodzące ze spalin samochodowych mogą stanowić potencjalne zagrożenie dla zdrowia ludzkiego mózgu.
Zagrożenia dla środowiska związane z narażeniem na ultradrobne cząstki
„Jednym z najciekawszych odkryć było to, że obszary wokół lotnisk mogą stanowić bardzo istotne ryzyko środowiskowe narażenia na cząstki UFP” — mówi Jalava. „Cząstki UFP z pojazdów znaleziono również w powietrzu wokół ulic, autostrad i portów”. Projekt wykazał, że zawartość związków aromatycznych w paliwie jest głównym czynnikiem wpływającym na szkodliwość emisji. „Zmniejszenie zawartości związków aromatycznych w paliwie może obniżyć emisje nawet bez filtrów cząstek stałych” — zauważa Jalava. „Potwierdziliśmy również, że filtry cząstek stałych mogą pomóc w zmniejszeniu emisji z silników benzynowych”. Jeśli chodzi o zdrowie, zespół projektowy potwierdził, że nieusuwane emisje z pojazdów mogą być szkodliwe dla mózgu. „Zwłaszcza mniejsze cząstki UFP powodowały wyższe efekty toksyczne w naszych modelach komórkowych” — dodaje Jalava.
Redukcja emisji cząstek UFP w środowisku miejskim
Kluczowym sukcesem projektu było utworzenie zespołu badawczego zdolnego do przeprowadzenia bardziej dogłębnych badań wpływu zanieczyszczenia powietrza na zdrowie, zwłaszcza na zdrowie mózgu. „Po zakończeniu tego projektu opracowaliśmy kilka propozycji badawczych” — zauważa Jalava. „Nasze prace z pewnością będą w jakiejś formie kontynuowane”. Jalava uważa, że jedną z kwestii jest brak solidnych dowodów populacyjnych na wpływ cząstek UFP na zdrowie mózgu. Można temu zaradzić poprzez ulepszenie technologii pomiarowych i poszerzenie zakresu tych pomiarów. Jalava wierzy, że dowody zebrane w ramach projektu TUBE będą miały wpływ na przyszłe prawodawstwa mające na celu ograniczenie emisji i stężeń cząstek UFP w środowiskach miejskich. „Mamy nadzieję, że pomiary cząstek UFP będą dalej ulepszane, aby pomóc nam uzyskać lepsze populacyjne dowody wpływu cząstek UFP” — dodaje. „Nasze wyniki zdecydowanie wskazują na potrzebę kontynuowania badań nad szkodliwym wpływem zanieczyszczenia powietrza na ludzki mózg”.
Słowa kluczowe
TUBE, pojazd, emisje, mózg, zdrowie, zanieczyszczenie, Alzheimer, neurologiczne
