Dane satelitarne umożliwiają dokładny nadzór nad algami morskimi
Od 2011 r. na Karaibach odnotowano masowe wyrzucanie na brzeg brunatnic Sargassum. Te inwazyjne zakwity glonów mogą utrudniać żeglugę morską, wpływać na dziką przyrodę i zanieczyszczać turbiny morskie. Glony gromadzą się również na dziewiczych tropikalnych plażach, gdzie gniją, wydzielając nieprzyjemny smród. „Przed 2011 r. nie odnotowano żadnych masowych wyrzuceń na brzeg” — wyjaśnia Marion Sutton z firmy CLS we Francji, liderka pilotażowego projektu e-shape. „Jedna z teorii głosi, że anomalia w cyrkulacji oceanicznej umożliwiła brunatnicom Sargassum ucieczkę z regionu Atlantyku zwanego Morzem Sargassowym podczas zimy 2009–2010. Od tego czasu glony poruszają się oscylująco wraz z prądami między Karaibami a Afryką Zachodnią”.
Sezonowe prognozy dla gronorostów
Firma CLS pracuje nad kwestią glonów Sargassum od 2018 r., wykorzystując dane satelitarne do informowania karaibskich morskich służb przybrzeżnych i rządów oraz pomagania im w lepszym monitorowaniu sytuacji. W tym celu opracowano dedykowane narzędzie, dostarczające użytkownikom końcowym 5-dniowe prognozy. „Naszą rolą w projekcie e-shape było rozwijanie tych prac” — mówi Sutton. „Chcieliśmy wyjść poza 5-dniową prognozę i zapewnić narzędzia, które mogą ułatwić planowanie sezonowe”. Aby to osiągnąć, zespół projektowy przeanalizował dane historyczne i opracował algorytmy do interpretacji bieżących informacji satelitarnych. Praca ta stanowiła ważny element całego projektu e-shape, który miał na celu poprawę wykorzystania danych z obserwacji Ziemi przez użytkowników w wielu dziedzinach. „Wykorzystaliśmy dane o wysokiej rozdzielczości pochodzące z satelitów Copernicus Sentinel-3” — dodaje Sutton. „Dane te zapewniły rozdzielczość 300 m, znacznie lepszą niż obecnie używana rozdzielczość 1 km”. Zespół projektu pilotażowego wykorzystał również dane z satelitów Sentinel-2, które zapewniają rozdzielczość aż 20 m. Umożliwiło to zespołowi uzyskanie bardziej szczegółowych informacji na temat gęstości i zasięgu „tratw” glonów.
Długoterminowe prognozy umożliwiające skuteczne działanie
Przez cały czas trwania projektu Sutton i jej zespół ściśle współpracowali z użytkownikami końcowymi na Karaibach, w tym z narodowymi parkami morskimi. Dane satelitarne zostały wykorzystane do opracowania biuletynów ostrzegających przed możliwym napływem glonów w ciągu następnych sześciu miesięcy. Umożliwiło to podjęcie działań przygotowawczych i zwrócenie się o wsparcie do rządu. Pozytywne wyniki umożliwiły firmie CLS udoskonalenie narzędzi prognostycznych. Wiele podmiotów na Karaibach korzysta obecnie z tych usług, aby lepiej przygotować się na pojawienie się gronorostów. „Zajmujemy się także udostępnianiem naszych danych badaczom” — zauważa Sutton. „Istnieje realne zapotrzebowanie na dane operacyjne pochodzące od społeczności naukowej”.
Identyfikacja możliwości komercyjnych wykorzystujących gronorosty
Sutton i jej zespół uważają projekt e-shape za ważny kamień milowy w wykorzystywaniu danych satelitarnych do ochrony środowiska morskiego. Podjęte na czas działania oznaczają, że na przykład dziewicze karaibskie lasy namorzynowe i plaże mogą być lepiej chronione. Istnieją również potencjalne możliwości wykorzystania zebranych sargasów i przekształcenia ich w produkty, takie jak nawozy, biomateriały, kosmetyki, a nawet pasze dla zwierząt. Sutton zauważa, że obecnie prowadzonych jest wiele projektów pilotażowych w regionie Karaibów, których celem jest sprawdzenie, czy zebrane gronorosty można wykorzystać jako biopaliwo. „Wiele z tych start-upów jest na etapie prototypu i potrzebuje informacji o sezonowym napływie, aby przygotować swoje plany biznesowe” — wyjaśnia. „To właśnie w tych przypadkach pomocne mogą być dane satelitarne”. Firma CLS jest obecnie zaangażowana w kolejny projekt finansowany ze środków UE o nazwie SODA. Kluczowym celem tej inicjatywy jest opracowanie nowych algorytmów i znalezienie sposobów na lepsze udostępnianie danych satelitarnych do celów morskich. Inny projekt, o nazwie SeSaM, ma na celu wzmocnienie prognoz sezonowych. „Te projekty stanowią kolejny krok naprzód” — mówi Sutton.
Słowa kluczowe
e-shape, algi, Sargassum, Karaiby, satelita, morskie, biopaliwo
