Kontrola nad transformacją energetyczną w rękach obywateli
Społeczności energetyczne to organizacje społeczeństwa obywatelskiego zaangażowane w projekty dotyczące energii odnawialnej. Przykładem takich inicjatyw jest zainstalowanie paneli fotowoltaicznych na dachu szkoły lub wspólna inwestycja mieszkańców wsi w turbiny wiatrowe. Uczestnictwo w takich społecznościach jest otwarte i dobrowolne, a członkami są zazwyczaj obywatele, władze lokalne i/lub MŚP. Szacuje się, że do 2050 r. do społeczności energetycznych przyłączy się 98 milionów Europejczyków. „Celem finansowanego przez UE projektu REScoopVPP było wspieranie wzrostu i zrównoważonego rozwoju tych organizacji poprzez wspieranie elastyczności”, wyjaśnia uczestnik projektu Roland Tual z belgijskiego REScoop.eu. „Oznacza to umożliwienie organizacjom zmiany czasu użycia energii, aby lepiej dopasować zasoby energetyczne, takie jak wiatr i słońce, oraz aby skuteczniej wspierać operatorów systemu w utrzymaniu stabilności sieci”. Słońce i wiatr są źródłami zmiennymi, a energii elektrycznej nie da się łatwo magazynować w dużych ilościach. Dlatego właśnie tak ważna jest zdolność do reagowania w czasie rzeczywistym na dostępność energii.
Zwiększenie kontroli społeczności energetycznych
Projekt, koordynowany przez portugalską firmę Snap! Solutions, współpracował ściśle z szeregiem spółdzielni energetycznych. Celem było znalezienie sposobów na umożliwienie użytkownikom końcowym dokładniejszego prognozowania zużycia i produkcji energii oraz przewidywania wszelkich potrzebnych zmian odbioru. „Udało nam się znaleźć spółdzielnie zainteresowane współpracą w tym zakresie”, mówi Tual. Na przykład belskijskie EnergieID w Belgii ma platformę monitorującą, która jest już w użyciu, a brytyjskie Carbon Co-op dysponowało rozwiązaniem PowerShaper. Ten dostępny na rynku sprzęt wykorzystuje oprogramowanie open-source do sterowania urządzeniami domowymi. Z kolei francuskie Enercoop (strona w języku francuskim) wniosło do projektu swoje bieżące prace nad algorytmami prognozowania zarówno produkcji, jak i zużycia. Zespół przystąpił następnie do opracowania platformy open-source opartej na takich istniejących technologiach, która mogłaby być używana na różnych inteligentnych licznikach w domach. Kluczowym celem było zwiększenie skali rozwiązania, tak aby było w stanie obsługiwać setki różnych usług i nadal było przyjazne dla użytkowników ze spółdzielni.
Wnioski z inicjatyw obywatelskich
W ramach projektu opracowano COFYbox, system zarządzania energią, który umożliwia użytkownikom elastyczne sterowanie w czasie rzeczywistym urządzeniami o dużym obciążeniu, takimi jak stacje ładowania pojazdów elektrycznych, pompy ciepła i instalacje fotowoltaiczne. Rozwiązanie, które jest całkowicie oparte na standardzie open-source, było pilotowane przez członków spółdzielni z Belgii, Niemiec, Hiszpanii, Francji i Zjednoczonego Królestwa. „Dowiedliśmy, że narzędzia te mogą pomóc użytkownikom w zarządzaniu danymi w czasie zbliżonym do rzeczywistego”, mówi Tual. „Współpraca z tymi wszystkimi inicjatywami obywatelskimi wiele nas nauczyła”. W projekcie opracowano także zestaw narzędzi społecznościowych, pomagających spółdzielniom energii odnawialnej w organizowaniu się jako agregatorzy i sprzedawcy energii odnawialnej.
Większa rola społeczności energetycznych
Sukces projektu pokazał, jak ważną rolę mogą odegrać oddolne społeczności energetyczne w transformacji energetycznej w Europie poprzez wdrażanie innowacji informatycznych, które zwiększają efektywność energetyczną i pozwalają lepiej wykorzystywać odnawialne źródła energii. „Liczymy, że nasze oprogramowanie open-source zapoczątkuje szerszą dyskusję na szczeblu UE na temat tego, w jaki sposób można lepiej wykorzystać fundusze unijne na szczeblu lokalnym”, dodaje Tual. „Jest to potężny atut wspólnych unijnych projektów. Naszym zdaniem społeczności energetyczne nie pokazały jeszcze jako podmioty ekonomii społecznej wszystkiego, na co je stać”.
Słowa kluczowe
REScoopVPP, energia, odnawialne źródła energii, energia słoneczna, pompy ciepła, pojazd elektryczny
