Czy w przypadku czasu spędzanego przed ekranem ważniejsza jest jakość niż ilość?
Pojawia się coraz więcej literatury naukowej dotyczącej tego, jak era cyfrowa, Internet i media społecznościowe wpływają na nasze zdrowie i samopoczucie. Ale mniej wiadomo jednak na temat, w jaki sposób potencjalnie wpływają one na sam umysł, na przykład na procesy pamięci i poznanie społeczne. Według ważnego raportu opublikowanego w czasopiśmie „World Psychiatry” to, na co patrzymy, ma większy wpływ na nasze zdrowie i samopoczucie niż czas trwania ekspozycji. Międzynarodowy zespół badawczy przeprowadził zakrojoną na szeroką skalę analizę najnowszych danych naukowych dotyczących czasu spędzanego przed ekranem i zdrowia psychicznego. Rozszerzono również badanie z 2019 r. dotyczące tego, jak Internet może wpływać na zdrowie psychiczne, poznawcze i społeczne.
Nie każdy czas spędzony przed ekranem ma taką samą wartość
Raport wykracza poza ogólne trendy i podejścia do tego, jak Internet wpływa na zdrowie psychiczne, funkcje poznawcze i funkcjonowanie społeczne. „Weźmy pod uwagę dwa scenariusze: w pierwszym przypadku młoda osoba spędza w sieci łącznie cztery godziny dziennie, nieustannie reagując na rozpraszające powiadomienia, gdy tylko pojawią się na ekranie, a następnie przewijając niekończące się strumienie krótkich treści, które mogą być algorytmicznie ukierunkowane na ich wady lub niepewności. Może to skutkować zmniejszoną koncentracją na ważnych zadaniach lub powodować problemy z wizerunkiem ciała lub niską samooceną” — wyjaśnia współautor Lee Smith, profesor zdrowia publicznego na uczelni Anglia Ruskin University w Wielkiej Brytanii, w komunikacie prasowym. „W drugim scenariuszu starsza osoba dorosła spędza dokładnie te same cztery godziny dziennie online, ale zamiast tego wykorzystuje ten czas na rozwijanie nowych relacji społecznych i dostęp do treści edukacyjnych, co przynosi korzyści dla jej samopoczucia, a nawet funkcjonowania mózgu. W tym przypadku możemy zaobserwować bardzo różne rezultaty wynikające z dokładnie takiej samej ilości czasu spędzonego online”.
Cyfrowy dobrostan
Rośnie liczba dowodów na wpływ mediów cyfrowych na funkcjonowanie społeczne i zdrowie mózgu. Badania te można wykorzystać do opracowania bardziej precyzyjnych wytycznych i strategii, które pomogą ludziom w pełni wykorzystać korzyści, jednocześnie minimalizując ryzyko związane z czasem spędzanym online. „Obecnie wiele wytycznych i zaleceń dotyczących korzystania z Internetu koncentruje się na ograniczaniu ilości czasu spędzanego online” — dodaje główny autor dr Josh A. Firth z Uniwersytetu w Leeds w Wielkiej Brytanii. „Chociaż ograniczenie korzystania z urządzeń cyfrowych w celu zapewnienia czasu na zdrowe działania w «prawdziwym świecie» brzmi zdroworozsądkowo, teraz jesteśmy w stanie opisać, w jaki sposób konsekwencje korzystania z urządzeń cyfrowych zależą od kwestii znacznie wykraczające poza czas spędzony online”. Jak podsumowuje Smith: „Dzięki zebraniu najnowszych dowodów z neuronauki, zdrowia populacji i badań psychologicznych, omawiany raport jest w stanie opisać, w jaki sposób na pozytywne lub negatywne skutki korzystania z Internetu przez daną osobę mogą wpływać proste rzeczy, takie jak wiek i status socjodemograficzny, wraz ze złożonymi czynnikami związanymi z faktycznym charakterem «życia online» poszczególnych osób”.
Słowa kluczowe
czas przed ekranem, online, zdrowie, dobre samopoczucie, Internet, media społecznościowe, urządzenia cyfrowe, korzystanie z Internetu