Kiedy powstało zjawisko mody?
Nowy Jork, Londyn, Mediolan i Paryż są określane mianem światowych stolic mody, utrzymując ten status od dłuższego czasu. Był jednak w historii świata pewien okres, w którym tytuł ten przypadał... Syberii. Z pewnością niektórzy przetarli właśnie oczy ze zdumienia - Syberia nie słynie bowiem z rozwiniętego sektora modowego.
Haute couture w czasach starożytnych
Dzięki zestawieniu i analizie danych zachowanych w zapisie kopalnym, zespół archeologów pod kierownictwem Iana Gilligana z Uniwersytetu w Sydney twierdzi, że małe narzędzie powstałe na Syberii w epoce kamienia łupanego, pochodzące sprzed około 40 000 lat, zapoczątkowało nową erę odzieży. Narzędziem tym była wykonana z kości igła z oczkiem, która usprawniła szycie i sprawiła, że nowe ubrania mogły powstawać szybciej. Rezultaty badań zostały opublikowane na łamach czasopisma naukowego „Science Advances”. „Igły z oczkami stanowią jedno z kluczowych rozwiązań powstałych w czasach prehistorycznych - ich pojawienie się stanowi moment, w którym odzież zmienia swoją funkcję. Przestaje być wówczas wyłącznie użytkowa, a zaczyna być także elementem wpływającym na status społeczny”, zauważa Ian Gilligan, główny autor badania, którego wypowiedź została przytoczona w informacji prasowej. „Dlaczego nosimy ubrania? Zwykle uznajemy domyślnie, że okrywanie w ten sposób ciała stanowi po prostu jeden z elementów człowieczeństwa. Wystarczy jednak spojrzeć na inne kultury i szybko staje się jasne, że ludzie żyli i funkcjonowali w społecznościach nawet bez ubrań”, wyjaśnia badacz. „Osobiście intryguje mnie zagadnienie zmiany funkcji odzieży. Chcę dowiedzieć się, w jaki sposób przeszła od bycia fizyczną koniecznością w kilku wybranych środowiskach, do bycia wymogiem społecznym na całym świecie”.
Nitki przeszłości
Wraz z migracją ludzi z terenów Afryki do chłodniejszych obszarów Eurazji, pojawiła się potrzeba noszenia ubrań - było to wówczas konieczne dla przetrwania. W związku z tym tradycyjne metody zdobienia ciała przestały spełniać swoją funkcję. Odkrycie igieł z oczkami wskazuje, że w pewnym momencie ubrania zyskały nową funkcję - przestały służyć wyłącznie zapewnianiu ciepła i ochrony. Nowe narzędzie pozwoliło na opracowywanie bardziej skomplikowanej odzieży złożonej z wielu warstw. Dzięki temu stało się możliwe zdobienie ubrań ze względów społecznych i kulturowych. Tym sposobem ubrania stały się metodą wyrażania siebie i imponowania innym. „Współcześni ludzie czują się komfortowo w ubraniach, a nagość w miejscach publicznych budzi w nas poczucie wyobcowania”, podsumowuje Gilligan. „W jaki sposób noszenie ubrań wpływa na to, jak postrzegamy sami siebie? Jak wpływa na odbiór nas samych jako ludzi i otaczającego nas środowiska?”
Słowa kluczowe
moda, igła, ubrania, Syberia, epoka kamienia łupanego, odzież, igła z oczkiem, szycie