Wspieranie badań nad materiałami i rozwój otwartej nauki
Momentum Transfer, zlokalizowana w niemieckim Mannheim platforma do analizy charakterystyki materiałów, pomyślnie zakończyła pierwszą fazę tworzenia otwartej bazy danych Materials Scattering Network. Opracowana w ramach finansowanego przez UE projektu OSCARS(odnośnik otworzy się w nowym oknie) baza danych pomoże w przyspieszeniu prac badawczo-rozwojowych nad materiałami, oferując otwarty dostęp do wysokiej jakości danych dotyczących charakterystyki materiałów. Oczekuje się, że działanie to odegra ważną rolę w upowszechnianiu dostępu do kluczowych danych dla międzynarodowej społeczności badawczej. Teraz baza zawiera 500 wysokiej jakości wzorów struktury dyfrakcyjnej przekazanych przez naukowców z całego świata. Dotyczą one szerokiego zakresu materiałów, takich jak minerały, metale, tlenki metali i związki organiczne. W dalszej kolejności Momentum Transfer planuje rozszerzyć bazę danych do 20 000 zestawów danych o wysokiej wierności w różnych klasach materiałów. „Reakcja ze strony środowiska naukowego była niezwykła”, mówi dyrektor generalny Momentum Transfer Sebastian Winkler cytowany w artykule na stronie „Metal Powder Technology”(odnośnik otworzy się w nowym oknie). „Ten poziom zaangażowania świadczy o niezwykle wysokim zapotrzebowaniu na dostępne, wysokiej jakości dane dotyczące charakterystyki materiałów, które stanowią siłę napędową odkryć naukowych i innowacji przemysłowych”. Bernd Hinrichsen, szef działu naukowego w Momentum Transfer, zwraca uwagę na „ bezprecedensowy wgląd zarówno w materiały krystaliczne, jak i amorficzne”, który stał się możliwy dzięki połączeniu wysokiej rozdzielczości proszkowej dyfrakcji rentgenowskiej i pomiarów całkowitego rozpraszania. „Poprzez udostępnienie tych danych chcemy znacznie przyspieszyć globalne badania w dziedzinie materiałoznawstwa”, dodaje. Jedną z instytucji korzystających z platformy jest Arizona State University w Stanach Zjednoczonych. Christina Birkel, badaczka z tej uczelni, wyjaśnia: „Dostęp do danych o jakości synchrotronowej za pośrednictwem platformy Momentum Transfer znacznie przyspieszył nasze prace badawcze. Jesteśmy w stanie prowadzić szeroko zakrojone badania nad materiałami funkcjonalnymi, które w innym przypadku nie byłyby możliwe. Poza tym dane te stwarzają doskonałe możliwości do nauki i szkolenia dla studentów, którzy pracują z technikami dyfrakcyjnymi i związkami w stanie stałym. Baza danych OSCARS z pewnością stanie się nieocenionym zasobem dla całej społeczności naukowców zajmujących się materiałami”. W ramach rozszerzonej inicjatywy w Europejskim Ośrodku Promieniowania Synchrotronowego zostaną przeprowadzone bezpłatne pomiary dyfrakcji rentgenowskiej i całkowitego rozpraszania 10 000 próbek w warunkach otoczenia. Naukowcy mogą przekazać maksymalnie pięć próbek. Uczestnicy(odnośnik otworzy się w nowym oknie) inicjatywy będą mogli skorzystać z bezpłatnego dostępu do pomiarów synchrotronowych, pełnej własności danych podczas badań i publikacji oraz możliwości globalnej współpracy. Po opublikowaniu ich badania zostaną także włączone do bazy danych OSCARS.
Zaproszenie do udziału w projektach z zakresu otwartej nauki
W ramach projektu OSCARS ogłoszono także drugie otwarte zaproszenie(odnośnik otworzy się w nowym oknie) dla projektów i usług z zakresu otwartej nauki. Celem jest wspieranie naukowców w prowadzeniu analizy danych zgodnie z zasadami FAIR (możliwe do znalezienia, dostępne, interoperacyjne i nadające się do ponownego wykorzystania) oraz tworzeniu szeregu nowych wyników naukowych i usług. Projekty można zgłaszać w obszarze dowolnego z następujących pięciu klastrów naukowych: nauki humanistyczne i społeczne; nauki przyrodnicze; nauki o środowisku; nauka o fotonach i neutronach; oraz astronomia, fizyka jądrowa i fizyka cząstek elementarnych. Każdy z wybranych wniosków otrzyma kwotę ryczałtową w wysokości od 100 000 do 250 000 euro i będzie miał 24 miesiące na realizację swojego projektu. W ramach projektu OSCARS (O.S.C.A.R.S. - Open Science Clusters' Action for Research and Society) przygotowano także film online, który ma pomóc zainteresowanym naukowcom w przygotowaniu się do otwartego zaproszenia. Termin składania wniosków upływa 14 maja 2025 r. Więcej informacji: strona projektu OSCARS(odnośnik otworzy się w nowym oknie)